Kalp carpıntım var..yoksa ritim bozukluğu mu ?Carpıntı hissi hastalar tarafından genellikle kalbin anormal calışması anlamında ifade edilir. Bunun altında genellikle kalbin hızlı calıştığı durumlar yatmakla beraber, kalbin hızlı değil ama guclu attığı, yuksek tansiyon sebebiyle zorlandığı veya duzensiz calıştığındaki sıkıntılı haller de bircok zaman carpıntı adıyla dile getirilmektedir. Problem bazen goğus kafesinin icinde sanki bir şey atlıyor veya bir kuş varmış da kanat cırpıyormuş hissi, kalp atışlarında tekleme, sanki duraklayıp tekrar calışıyormuş hissi şeklindeki yakınmalar ile de aktarılabilir.
Kalbin normal atış ritmini ve duzenini kaybettiği durumlara "Ritm Bozukluğu (aritmi)" denir.
Kalp kaslarının duzenli şekilde calışmasını sağlayan etken, bir elektrik sinyalidir. Kalpte normal olarak bu elektrik akımını doğuran belli bir odak ve onu ileten belli yollar vardır. Belli bir rota izleyerek dağılan bu duzenli akım sayesinde kalp normalde dakikada 60-80 civarı duzenli kasılma yapar ve kan pompalar. Bu akımın doğuşunu veya iletilişini engelleyen her turlu etken ritm bozukluğuna neden olabilir. Bu etkenler kalbin kendisinden de kaynaklanabilir, kalpte hicbir sorun olmayıp dışarıdan da kaynaklanabilir.
Ritm bozukluğu kalbin normalden daha hızlı, daha yavaş veya duzensiz calışması gibi şekillerde ortaya cıkabilir. Normali dakikada 60-80 olan nabız değeri 100'un cok daha ustune cıkabilir ve/veya duzensizleşebilir. Buna bağlı olarak hastalar genellikle carpıntı hissi, goğus kafeslerinin icinde sanki bir şey atlıyor veya bir kuş varmış da kanat cırpıyormuş hissi, kalp atışlarında tekleme, sanki duraklayıp tekrar calışıyormuş hissi, o esnada nefes alamama ve fenalık hissi gibi yakınmalar ifade ederler. Daha seyrek olarak ritm bozukluğuna bağlı baş donmesi, goz kararması, bayılma gibi durumlar ortaya cıkabilir. Ritm bozukluklarının tehlikeli bazı turleri, ozellikle kalbin yapısal sorunlarıyla bir araya geldiğinde ani olum sebebi de olabilmektedir.
Burada sırası gelmişken hemen vurgulamak istediğim şey, nabzın normal değeri istirahat halindeki bir insanda dakikada 60-80 olmakla beraber, bunun bazı insanlarda surekli 50 civarı gibi biraz aşağıda veya 90-100 gibi biraz yukarda gidiyor olmasının illa bir hastalık veya sorun olduğu anlamına gelmediğidir. Bazı insanlar yapısal olarak boyledir ve eğer eşlik eden bir başka sorunlar veya yakınmalar yoksa, bu değerler olağan kabul edilir. Uykuda 40'lar civarına inmesi gibi; heyecan ve stresle 100'un daha uzerine, hatta yorucu hareketlerle 150 civarı değerlere cıkması da olağan olarak yorumlanır. Yine sık sorulduğu icin vurgulamak istediğim diğer bir konu, zaman zaman sağlıklı insanlarda da atriyum veya ventrikul gibi değişik kalp boşluklarından kaynaklanan ve tekleme olarak fark edilen duzensiz vuruşların (ekstrasistol) olabileceği ve bunun hastalık boyutunda bir ritm bozukluğu olarak anlaşılmaması gerektiğidir. Ekstrasistol dediğimiz duzensiz vuruşlar, eğer kalp yetersizliği veya benzeri yapısal kalp sorunları eşlik etmiyorsa, genellikle herhangi bir tehlike arz etmezler, carpıntı hissine neden olmuyorsa tedavi de gerektirmezler.
Ritm bozukluklarının kalpte başka hicbir sorun olmaksızın, sadece stres, uyku bozuklukları, fazla cay-kahve-alkol tuketimi, tiroid bezinin fazla calışması, ciddi kansızlık, bazı ilaclar gibi dış etkenlerle tetiklenen zararsız-onemsiz turleri de vardır, gayet ciddi ve ani olume yol acabilen turleri de.
Carpıntı hissine neden olan ritim bozukluğunun onlarca farklı turu ve her turun de farklı onemi ve tedavi şekli vardır. Ancak hangi tur soz konusu olursa olsun; stres, panik duyguları ve panik atak, yuksek tansiyon, horlama ve diğer uykusal solunum bozuklukları, fazla cay-kahve-alkol tuketimi, kola ve enerji icecekleri, saf bitkisel icerikli ve yan etkisiz olduğu ileri surulerek piyasada Lida, Biber hapı, Express, Formula, altıncilek hapı, yağ yakıcı, metabolizma hızlandırıcı gibi ve daha onlarca değişik adlar altında satılsalar da aslında hemen hepsinin icine iştah kesici-uyarıcı etkili ve tehlikeli Sibutramin maddesinin gizlice katıldığı zayıflama ilacları, tiroid bezi bozuklukları, yuksek dozda tiroid hormonu kullanımı ve kansızlık gibi sorunların da ciddi şekilde gozden gecirilmeleri gerekir. Uykunun onemini vurgulamakta yarar goruyorum. Ozellikle gecenin gunduzun birbirine karıştığı, bilgisayar, chat, oyun, vs sebeplerle sabaha karşı yatan veya cay kahve tuketiminin tavan yaptığı insanlara, durumlarını duzeltmedikce carpıntı ve ritim bozukluğundan kurtulma konusunda sonuc alamayacaklarını hatırlatmak isterim.
Bunlar gibi dış etkenler yanında; kalbin ritm bozukluğu yapan kendi yapısal sorunları da muhtemeldir. Bu sorunlar icinde kalbin kapak, damar veya kas sorunları gibi coğunlukla sonradan edinilen hastalıkları olabildiği gibi, ailesel gecişli yani genetik kokenli ritm sorunları da soz konusu olabilir. Genetik gecişli ritm sorunlarının icinde, doğumdan itibaren uzun yıllar sessiz kalıp gunun birinde spor, ani stres veya heyecan durumunda ya da Sibutramin icerikli zayıflama ilacı, hatta bazı allerji, mantar hastalığı ilacları ve antibiyotiklerin kullanımında bile kalp durması yoluyla ani olume yol acabilen turler de vardır. Bu itibarla, ozellikle kitlesel sorumluluk taşıyan pilotluk veya ağır vasıta şoforluğu gibi yuksek riskli mesleklere başlayacakların ve sportif aktiviteye başlayacak genclerin bu gozle incelemeden gecirilmeleri şarttır.
Carpıntı veya Ritim Bozukluğu" ifadesi tek başına belli bir anlam veya tehlike ifade etmez. Bunun turu, sıklığı, kalpte buna neden olan veya eşlik eden başka bir sorun (kalbin kasları, kapakları veya damarlarında) olup olmadığı gibi noktalarla beraber değerlendirilmesi gerekir. Yaklaşım ve tedavi de ritm bozukluğunun turune gore değişir. Ozellikle şikayet esnasındaki kalp elektrosunun (EKG) cekilebilmesi veya yakalanabilmesi teşhis icin cok onemlidir.
Pek cok tetkikle beraber, ozellikle Ritm Holteri tanıda yardımcı olabilir. Hastanın kemerine takılıp 24-48 saat sureyle uzerinde kalan, bu esnada kalp atışlarını takip ve kayıt eden, anormalliklerin dokumunu veren sistemlerdir. Daha seyrek olan ritm bozuklukları icin "Transtelefonik EKG" yontemi yararlı olabilir. Şikayet sırasındaki kalp ritminin tespitinde bu yontemle, hasta şikayet esnasındaki kalp elektrosunu bir cihazı goğsune değdirip duğmesine basmak suretiyle cekebilir ve ilgili merkeze telefon yoluyla gonderip dokumunu sağlayabilir. Cok daha seyrek olan ritm bozukluklarının tespit edilebilmesi ve o sırada olup bitenin saptanabilmesi icin ciltaltına yerleştirilip aylarca duran ve hastanın ritmini takip eden "Event Recorder" denilen mini cihazlar da kullanılabilir.
Yukarıda saydığım cay, kahve, kola, uykusuzluk ve stres gibi tetikleyici unsurlardan kacınmanın yeterli olmadığı hastalarda değişik ritm bozukluğu ilacları tercih edilebilir. Bu amacla, alttaki sorunun ozelliklerine gore Beloc, Dideral, Tensinor, Nortan, Concor, İsoptin, Diltizem, Rythmonorm, Darob, Cordarone gibi değişik ilac secenekleri arasında doktor tarafından bir değerlendirme yapılabilir. Kalbin atış hızının fazla azaldığı ya da kasılma sinerjisinin cok aksamış olduğu hastalarda ise bu ilaclar genellikle sakıncalı olup değişik turlerde kalp pilleri (Pacemaker) tercih edilebilir.
Ritm bozukluğunun esas sebebi her ne olursa olsun, panik duygusu ve stres tum ritm sorunlarına kesinlikle olumsuz katkıda bulunmaktadır. Eğer panik ve stresle baş etme, olaylara tepki verme alışkanlığını değiştirme, zihinsel ve bedensel gevşeme teknikleri konusunda eğitim alınır ve geliştirilirse, ritm bozukluğunun pek cok turunde gayet olumlu sonuclar elde etmek mumkundur. Cunku stres ve olaylara abartılı tepki verme konusundaki yanlış zihinsel alışkanlıklar carpıntı ve ritm bozukluklarında cok ama cok etkin bir rol oynuyor. Değerlendirme sırasında ritm sorununun altında psikolojik faktorun belirginliği de tespit edilmişse tedaviye mutlaka bu yonden de yaklaşmak gerekir.
Değişmeyi samimi olarak isteyen ve ritm bozukluğuna olumsuz psikolojik faktorlerin etkisinin belirgin olduğu hastalarda değişik psikoterapi yontemleri ile de bircok zaman hızlı, etkin ve kalıcı sonuclar elde edilebilmektedir. Sonucta; ozellikle strese ve psikolojik kokene dayanan ritm bozukluklarında, ritmle ilgili ilaclara hic ihtiyac kalmayabilir veya sorun daha az sayıda-daha az dozda ilacla baş edilebilir bir seviyeye geriletilebilir. Bu, ozellikle psikiyatrik ilac kullanmak istemeyen veya hamilelik gibi sebeplerle kullanamayan hastalarda daha da buyuk onem taşımaktadır.
Bazı ritm bozukluklarında, elektriksel duzensizliği ureten kalp ici odağı bulmak uzere "Elektrofizyolojik Calışma, yani kısaltılmış adıyla EPS" yontemine başvurulabilir. Anjiyografi işleminde olduğu gibi kasık damarlarından girerek kalp icindeki değişik bolgelere ilerletilen elektrodlarla, tıpkı bir elektrikcinin kontrol kalemiyle tesisatı kontrol edişindeki gibi, sorunlu elektriksel odağın tespiti yapılır. Sorunlu odak tespit edilince "Ablasyon" yontemine yani radyofrekans enerjisi veya soğuk uygulayarak bu odağı ortadan kaldırmaya sıra gelir. Bu yontemle ritm bozukluklarının turune gore değişen başarı oranları soz konusudur. Kalp pillerinin veya ihtiyac olduğunda elektroşok yapmak suretiyle ritm bozukluğunu duzeltmesi icin goğuste ciltaltına yerleştirilen "AICD" isimli mini cihazların kullanıldığı bazı ozel ritm bozukluğu turleri de vardır.
Pek cok hasta; "Carpıntım olduğu icin acile gittim. EKG cektiler, tahlil yaptılar ve bir şeyimin olmadığını soylediler" demekte. Ritm bozuklukları acil kliniklerde değerlendirilecek şeyler değildir. Acil klinikler sadece o sıradaki şikayeti ve aciliyeti gidermekle yukumlu yerlerdir, bunun da teşhis ve tedavi anlamına gelmediği acıktır. Ritm bozukluğu, kardiyoloji uzmanlarınca hastaya geniş zaman ayırarak ve sorunun uzerine ciddi şekilde eğilerek değerlendirilmesi gereken bir konudur.

[h=2]İstanbul Kardiyolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]