Kalca protezi ameliyatından birkac saat sonra ayağa kalkabilir ve adım atmaya başlayabilirsiniz. Bu aşamada muhtemelen hala damar yolu bağlantısı ve sondanız bağlı olacağından, yuruteci kullanmanız biraz sorunlu olabilir. Ama kaygılanmayın. Bir fizik tedavi uzmanı size yardımcı olacaktır. Yeni kalca eklemi uzerine ağırlık verip vermeyeceğinizi, ne kadar ağırlık yukleyebileceğinizi size oğretecektir. Deneyerek, kısa surede sadece yurutec yardımıyla yeniden yurumeye başlayabilirsiniz.
Kalca protezi ameliyatları da diğer tum ameliyatlar gibi bazı riskler taşıyor.
• Anesteziye tepki oluşması
• Kan pıhtılaşması
• Enfeksiyon
• Eklemin yerinden cıkması veya protezin gevşemesi
• Cevredeki damarların, kemik veya sinirlerin zarar gormesi
• Uyluk ağrısı
KALCA PROTEZİ AMELİYAT SURECİ
Ameliyat ekibi hazır olduğunda, ameliyathaneye alınırsınız. Orada size anestezi uygulanır. Anestezi, ameliyat boyunca uyumanızı sağlayacak ya da vucudunuzun sadece belden aşağısını uyuşturacaktır. Bundan sonra operatorun kalca
ekleminize ulaşmasını sağlayacak bir kesi yapılacak, ardından da hasarlı kemik başı cıkarılacak ve kemik yatağı protezin yerleşmesine olanak verecek bicimde hazırlanacaktır. Yeni eklem yerleştirildikten sonra, kesi ameliyat zımbası veya dikişle kapatılır.
KEMİĞİN HAZIRLANMASI
Yuvarlak kemik başı, uyluk kemiğinden kesilerek ayrılır ve eski yatağın yuzeyi puruzsuz hale getirilir. Ardından yeni yatak leğen kemiğine yerleştirilir. Yatak genellikle bastırıldığında yerine oturacak bir yapıda olur (press-fit) ve vida veya cimento ile yerine sabitlenir. Bu tip protezlerin yuzeyinde kucuk delikler bulunur: Kemiğiniz zamanla bu delikleri dolduracaktır.
YENİ PARCALARI BİRLEŞTİRME
Yeni kalca ekleminin sapı, uyluk kemiğinizin başına sokulur. Bu sap, uyluk kemiğine sağlamca yerleştikten sonra yeni bilye ve yatak birleştirilir. Protezin sapını sabitlemek icin press-fit yontemi ya da cimento kullanılabilir. Sizin icin en uygun olan yontemi operatorunuz belirleyecektir.
AĞRIYLA BAŞA CIKMAK
Size ilac verilmesine rağmen ilk zamanlar ağrı duyabilirsiniz. Bu normaldir. Ancak ağrınız hic azalmıyorsa mutlaka hemşirenize haber verin. Ağrı kesici ilaclar adaleden yapılan bir enjeksiyonla ya da damar yolundan doğrudan kan dolaşım sisteminize katılarak verilebilir.
HASTA KONTROLLU ANALJEZİ CİHAZI KULLANABİLİRSİNİZ
Hasta Kontrollu Analjezi demek olan PCA cihazıyla kendi ağrı kesici ilacınızı kendiniz kontrol edebilirsiniz. Bir duğmeye bastığınızda, damar yolundan ağrı kesici ilac vucudunuza girer. PCA pompalamasıyla, ağrı kontrolunu istikrarlı bir duzeyde tutulabilmek mumkundur. Bu cihazların sahip olduğu guvenlik ozellikleri sayesinde, gereğinden fazla ilacın alınması mumkun değildir.
KALCANIZI NASIL KORUYACAKSINIZ?
Hastanede kaldığınız sure icinde yeni kalcanızı koruyacak bicimde hareket etmeyi de oğreneceksiniz. Bunlara hareket onlemleri diyoruz. Sizin oğrenmemiz gereken onlemler, kalcanızı onarmak icin uygulanan operasyonun turune gore belirlenecektir. Size oğretilen tum kuralları uygulamalısınız.
TEHLİKESİZ BİCİMDE HAREKET ETMEYİ OĞRENİN
Tamamen iyileşene kadar, yapay bir kalca ekleminin guvenle yapabileceği hareketler sınırlıdır. Yani doğal bir kalca gibi bukulmesi ve donmesi mumkun değildir. Başlangıcta bazı hareketler, yeni eklemi fazla zorlayacaktır. Terapistiniz size yeni eklemin izin verdiği guvenli hareketlerin sınırı icinde kalmanızı oğretecektir. Aşağıda goreceğiniz onlemleri ne kadar sureyle uygulamanız gerektiğini sorun ve oğrenin.
OTURMA ONLEMLERİ
Kalcanızı dizlerinizden daha yuksekte tutabilmeniz icin, yuksek ve sert bir iskemlede oturun. Alcak kanepeleri veya iskemleleri kullanmayın. fiunu hic hatırdan cıkarmayın: Ameliyatlı bacağınızı asla oteki bacağınızın ustune atmayın. Bacaklarınızı her zaman ayrık tutun, bitiştirmeyin.
EĞİLME ONLEMİ
Belden yukarınızın bel seviyesinden aşağı sarkacağı bicimde asla eğilmeyin. Ayakta dururken veya otururken de bunu aklınızdan cıkarmayın.
ROTASYON (DONDURME) ONLEMİ
Ameliyatlı bacağınızı, yapılan ameliyatın tekniğine bağlı olarak ve doktorunuzun onerisine gore ayağınız ice veya dışa donuk duracak bicimde bukmeyin. Yatarken veya otururken de bu onlemi hatırda tutun.
HASTANEDEKİ İYİLEŞME DONEMİ: KALKIP YURUYEBİLMEK
Kalcanızı nasıl koruyacağınızı oğrendikten sonra, normal yaşama donuş icim gereken becerileri de oğrenmeniz gerekecek. Nasıl yuruyeceğiniz, oturacağınız nasıl giyinip-soyunacağınız size oğretilecektir. Hareket etmenizi kolaylaştırmak icin her eğitimden once size ağrı kesici vermelerini isteyin.
YENİDEN YURUMEK
Ameliyattan birkac saat sonra ayağa kalkabilir ve adım atmaya başlayabilirsiniz. Bu aşamada muhtemelen hala damar yolu bağlantısı ve sondanız bağlı olacağından, yuruteci kullanmanız biraz sorunlu olabilir. Ama kaygılanmayın. Bir fizik tedavi uzmanı size yardımcı olacaktır. Yeni kalca eklemi uzerine ağırlık verip vermeyeceğinizi, ne kadar ağırlık yukleyebileceğinizi size oğretecektir. Deneyerek, kısa surede sadece yurutec yardımıyla yeniden yurumeye başlayabilirsiniz.
OTURMA VE GİYİNME
Yeni kalcanızın guvenliği icin, bir fizik tedavi uzmanı ya da fizyoterapist size gunluk işlerinizi nasıl daha guvenli yapabileceğinizi gosterecektir. Otururken, giyinirken veya merdivenden inip cıkarken aşağıdaki noktalara dikkat etmelisiniz:
• Otururken, iskemleye ucu bacağınıza değecek kadar yaklaşın. Sonra koltuğun kollarından guc alarak vucudunuzu koltuğa indirin. Ameliyatlı bacağınızı her zaman ileriye doğru uzatılmış olarak tutun.
• Corap ve ayakkabı giyerken ucu kancalı ya da kıskaclı uzun bir alet kullanın. Bunu once bağsız ve ayağa gecirilen ayakkabılarla deneyin.
• Ayaklarınızı ve bacaklarınızı yıkarken uzun saplı bir sunger ve uzun duş hortumu kullanın.
• Merdiven cıkarken once ameliyatsız bacağınızla bir basamak cıkın. Ardından ameliyatlı bacağınızı aynı basamağa alın. ‹nerken de, alt basmağa once ameliyatlı ayağınızla basın.
EVDE İYİLEŞME DONEMİ
İyileşme doneminiz ister evde, isterse bir rehabiltasyon merkezinde gecsin, yeni kalca ekleminizi korumak zorundasınız. Hastanede size oğrettikleri oturma ve hareket etme kurallarını uygulayın. Programlı kontrol muayeneleriniz icin operatorunuzu ziyaret etmeyi ihmal etmeyin ve gunluk faaliyetlere donuşunuzu yavaş yavaş gercekleştirin. Total kalca protezi, buyuk bir ameliyattır, dolayısıyla tamamen iyileştiğinizi hissetmeniz birkac ay alırsa bunu doğal karşılamalısınız.
OPERATORU HANGİ DURUMLARDA ARAMALI?
Aşağıdaki belirtilerden herhangi bir ortaya cıkarsa, operatorunuzu aramalısınız:
• Kalca ağrısında artış
• Baldırda ya da bacakta ağrı veya şişme
• Ameliyat yerinde olağandışı kızarıklık, yanma veya sızıntı
• Soluk alma gucluğu veya goğuste ağrı
• 38°C dereceden yuksek ateş
FAAL YAŞAMA DONUŞ
Her gun yurume egzersizleri yapın. Bu egzersizleri her hafta artırmalısınız. Once kendinize bir bardak su almaya giderek başlayın. Onemli olan, bu egzersizleri hic kesmemenizdir.
Ameliyat yeriniz iyileştikten ve kalca hareketleriniz kısmen de olsa yerine geldikten sonra cinsel faaliyete başlamaya hazırsınız demektir. Operatorunuz ya da hemşireden, cinsel faaliyette en guvenli pozisyonların hangileri olduğunu oğrenin.
YENİ KALCA EKLEMİNİZİN BAKIMI
Vucudunuzda oluşacak bir enfeksiyon yeni ekleminize zarar verebilir. Tıbbi bir mudahale ya da diş tedavisiyle ilgili bir mudahaleden once operatorunuze danışın. Enfeksiyona karşı antibiyotik kullanmamız gerekebilir. Ekleminizin sağlamlığını kontrol etmek icin ise, yaklaşık iki yılda bir rontgen filmi cektirmeniz gerekebilir.

[h=2]İstanbul Ortopedi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]