hurrem sultan hastalığı
Osmanlı Padişahlarının Olum Nedenleri
36 Osmanlı padişahının 27'si ceşitli hastalıklar sonucu vefat ederken, 1'i savaş meydanında şehit olmuş, 4'u oldurulmuş, 1'i zehirle intihar etmiş, 1'i zehirlenmiştir. 2 padişahın ecelleriyle mi olduğu, yoksa olduruldukleri mi hÂl tartışmalıdır.


Padişahların olum sebeplerinin başında beyin kanaması gelmektedir. 6 Osmanlı padişahı beyin kanamasından vefat etmiştir. Kanser ve verem ikinci sıradadır. Osmanlı padişahlarının ikisi prostat, biri de mide kanseri olmak uzere dordu kanserden olmuştur.

Dort padişah veremden olurken bunların ucu baba, oğul ve torun olmaları dikkat cekicidir: Sultan İkinci Mahmud, Sultan Abdulmecid ve İkinci Abdulhamid. Kalp hastalıkları da padişahların olum sebepleri arasında onemli bir yer tutar. İki padişah kalp yetmezliğinden, iki padişah da kalp krizinden olmuşlerdir. Osmanlı padişahlarının olumunde şeker hastalığının vucutta yıllarca suren tahribatı da onemli bir rol oynamış, uc Osmanlı padişahı şeker hastalığının neticesinde vefat etmişlerdir. Bunlar, Ucuncu Ahmed, Beşinci Murad ve Beşinci Mehmed Reşad'dır. Birer padişahın olumune sebep olan rahatsızlıklar ise zaturree, siroz, ic kanama, bobrek yetmezliği, sara ve felctir. Savaş meydanlarında şehid olan tek Osmanlı padişahı Birinci Murad'dır.

Timur'un eline esir duşen Yıldırım Bayezid zehir icerek intihar ederken, İkinci Bayezid zehirlenmiş, İkinci Osman, Sultan İbrahim, Ucuncu Selim ve Dorduncu Mustafa isyanlar ve taht kavgaları yuzunden oldurulmuşlerdir. Osmanlı padişahlarının sağlığıyla bir hekimbaşının başkanlığında saraya bağlı "Hassa Hekimleri" teşkilatı ilgilenirdi. Hekimbaşıların gorevde kalmaları hukumdarların sağlığıyla yakından ilgiliydi. Padişah herhangi bir hastalıktan vefat ederse hekimbaşı gorevinden alınırdı. Osmanlılar'da sağlık ve hekimlerle ilgili geniş bilgi Biofarma tarafından Coşkun Yılmaz ve Necdet Yılmaz'ın editorluğunde cıkan Osmanlılar'da Sağlık isimli iki ciltlik kitapta bulunabilir.

NASIL OLDULER?
Osmanlı padişahlarının olum sebepleri hakkında tarihcilerin doktorlarla işbirliği yapmaları sonucunda ceşitli araştırmalar yapıldı. Ekrem, Uykucu'nun "Osmanlı Padişahları Nasıl Olduler Nasıl Oldurulduler" ile Zeynep Dramalı'nın "Tarihi Tersten Okumak" isimli kitapları ve Bedi Şehsuvaroğlu'nun "V. Turk Ta?rih Kongresi"deki tebliği padişah olumlerinin sebeplerini anlatır.

OSMAN GAZİ: Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu olan Osman Gazi 1326'da kalp yetmezliğinden oldu.

ORHAN GAZİ: 82 yaşındayken felc yuzunden 1362'de oldu.

CELEBİ MEHMED: 1421'de yuksek tansiyon yuzunden beyin kanaması gecirdi ve kısa bir sure sonra oldu.

İKİNCİ MURAD: Şiddetli bir baş ağrısı sebebiyle yatağa duştu ve uc gun sonra 3 Şubat 1451'de oldu. Olum sebebi beyin kanaması veya beyindeki bir timordur.

YAVUZ SULTAN SELİM: 21 Eylul'u 1520'yi 22 Eylul'e bağlayan gece kanserden vefat etti.

KANUNİ SULTAN SULEYMAN: 1566'da Sigetvar kuşatmasının son gunu 6/7 Eylul gecesi beyin kanamasından oldu.

İKİNCİ SELİM: Bir hamam alemi sırasında cariyeleri kovalarken duşup, yaralandı. 1574'te goğus boşluğunda meydana gelen kanama yuzunden oldu.

UCUNCU MURAD: 17 Ocak 1595'te prostat kanserinden oldu.

UCUNCU MEHMED: Bir gun saraya donerken yolda karşılaştığı bir meczub, "56 gun sonra gelecek kazadan kurtulamazsın. Gafil olma padişahım" demişti. Bu olay Ucuncu Mehmed'i derinden etkiledi. Padişah yemeden, icmeden kesildi ve 22 Aralık 1603'te kalp krizi gecirerek oldu.

BİRİNCİ AHMED: Cok gencken, 22 Kasım 1617'de 28 yaşında mide kanserinden oldu.
BİRİNCİ MUSTAFA: Osmanlı tarihinde tek "Deli" padişahı olan Sultan Mustafa 1623'te tahttan indirildikten sonra 20 Ocak 1639'da bir sara nobeti sırasında oldu.

DORDUNCU MURAD: Osmanlı İmparatorluğu'nu eski parlak gunlerine donduren Dorduncu Murad, genclik doneminde cektiği sıkıntılar ve cevresinin de etkisiyle aşırı derece de ickiye duşkundu. 8 Şubat 1640 gecesi sirozdan oldu.

DORDUNCU MEHMED: 1687'de tahttan indirildikten sonra dort yıl sonra 4 yıl hapis hayata yaşadı. Yakalandığı zaturrenin ilerlemesi sonucu 6 Ocak 1693'te oldu.

İKİNCİ SULEYMAN: 40 yıl sarayda hapis hayatı yaşadıktan sonra 1691'de tahta cıktı. Viyana bozgun yıllarında sıkıntılı gecen dort yıllık bir padişahlığın ardından 6 Şubat 1695'te bobrek yetmezliğinden oldu.

İKİNCİ AHMED: 6 Şubat 1695 yılında kalp yetmezliğinden veya odemden oldu.
İKİNCİ MUSTAFA: 1703'te bir isyan sonucu tahttan indirildi Bu olayın uzuntusunu uzerinden atamadan 29 Aralık 1703'te prostat kanserinden oldu.

UCUNCU AHMED: Eğlenceleriyle meşhur Lale Donemi'nin padişahı olan Ucuncu Ahmed, 1730'da Patrona isyanı sonucu tahttan indirildi. Yıllarca Topkapı Sarayı'nda hapis hayatı yaşadıktan sonra, şeker hastalığının vucudunda meydana getirdiği tahribatın sonucunda 24 Haziran 1736'da oldu.

BİRİNCİ MAHMUD: 21 yıl padişahlık yaptıktan sonra, 13 Aralık 1754'te bir Cuma namazı donuşunde saraya donerken attan duşup, beyin kanaması gecirip oldu.

UCUNCU OSMAN: Uc yıllık hukumdarlığını sonunda 1757'de veremden veya mide kanserinden 30 Ekim 1757'de oldu.

UCUNCU MUSTAFA: Yuksek tansiyon hastası olan padişah 21 Ocak 1774'te beyin kanamasından oldu.

BİRİNCİ ABDULHAMİD: 1787-1791 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında, Anapa Kalesi'nin Rusların eline gectiği haberi uzerine beyin kanaması gecirdi ve bir sure sonra 7 Nisan 1789'da oldu.

İKİNCİ MAHMUD: Osmanlı modernleşmesinin başlatıcısı olan İkinci Mahmud aşırı derecede icki icerdi. 28 Haziran 1839'da veremden oldu.

ABDULMECİD: Tanzimat donemini başlatan sultan 25 Haziran 1861'de babası İkinci Mahmud gibi veremden oldu.

BEŞİNCİ MURAD: Tahtta en kısa sure duran Osmanlı padişahıdır. Muzmin şeker hastası idi. Bu hastalığın vucudunda meydana getirdiği tahribatın neticesinde 29 Ağustos 1904'de oldu.

İKİNCİ ABDULHAMİD: "Kızıl Sultan mı, Ulu Hakan mı" diye Osmanlı tarihinin en cok tartışılan padişahı olan İkinci Abdulhamid, 10 Şubat 1918'de Beylerbeyi Sarayı'nda 76 yaşındayken yakalandığı zaturrenin ilerlemesi sonucu veremden oldu.

BEŞİNCİ MEHMED REŞAD: Muzmin şeker hastası idi Şekerin vucudunda yaptığı tahribat sonucunda 3 temmuz 1918'de oldu.

ALTINCI MEHMED VAHİDEDDİN: Son Osmanlı padişahı olan Vahdettin San- Remo'da 16 MAYIS 1926'da kalp krizinden oldu.

OLDURULEN PADİŞAHLAR

Osmanlı tarihinde bir isyan sonucu oldurulen ilk padişah İkinci Osman'dır. İkinci Osman, cevresindekilerin yanlış yonlendirmesi ve kendisinin de gencliğinin verdiği tecrubesizlikle askerin isyanına sebep oldu. Sadrazam Davud Paşa ve yanındakiler Yedikule'de genc padişahı bir kementle ya?kalayıp, boğdular.

Osmanlı tarihinde ilk defa bir padişah idare ettiği insanlar tarafından olduruluyordu. Mayıs Oldurulen bir diğer Osmanlı padişahı Sultan İbrahim'dir. Sultan İbrahim, 7 Ağustos 1648'de tahttan indirilip, yerine kucuk yaştaki oğlu Mehmed gecirilmişti. Ancak tahttan indirilen padişah kapatıldığı yerde on gun kalabildi. Feryatları butun saray halkını etkiliyordu. Sultan İbrahim'i yeniden tahtta cıkarmak isteyenlerin sayısı artınca, Kosem Sultan ve devlet ileri gelenleri sultanı 18 Ağustos 1648'de boğdurttular.

Osmanlı tarihinde adı yeniliklerle anılan Sultan Ucuncu Selim, Kabakcı İsyanı'yla Mayıs 1807'de tahttan indirilip, yerine Dorduncu Mustafa gecirilmişti. Sarayda hapsedilen padişahı tekrar tahta cıkarmak icin NizÂm-ı Cedit taraftarları Ruscuk'ta orgutlendiler. AlemdÂr Mustafa Paşa, bir orduyla İstanbul'a gelerek, Sultan Selim'i tekrar tahta cıkarmaya teşebbus etti. Ancak tedbirli davranmadığı icin Dorduncu Mustafa taraftarları 28 temmuz 1808'de Ucuncu Selim'i oldurduler. Ucuncu Selim'i oldurten Dorduncu Mustafa da aynı akıbete uğradı. Askerlerin Dorduncu Mustafa'yı tekrar tahta cıkarmaya teşebbus etmesi uzerine tahtını emniyete almak isteyen İkinci Mahmud onu 17 Kasım 1808'de boğdurttu.

NASIL OLDUKLERİ HÂLÂ TARTIŞILIYOR
Osmanlı tarihinin en gizemli olumu Fatih Sultan Mehmed'inkidir. Fatih Sultan Mehmed, Mayıs 1481'de Mısır Memluk devleti uzerine sefere cıktı. Gebze yakınlarında hastalanınca baş?hekimi Lari mudahale etti, ancak sultanı tedavi edemeyince eski başhekim Yakup Paşa, sultanı iyileştirmekle gorevlendirildi.

Yakup Paşa, bazı ilaclar vererek padişahın sancısını azaltmak istedi fakat ilacların bir faydası olmadı. Fatih kısa bir komadan sonra 31 Mayıs 1481'de Gebze'de HunkÂr Cayırı (Tekfur Cayırı)'nda oldu. Fatih donemi uzmanı Franz Babinger, sultanın zehirlenerek oldurulduğunu iddia eti. Bu goruş ilim cevrelerinde gunumuze kadar suren tartışmalara sebep oldu. Şehabedin Tekindağ ve başka bilim adamları da sultanın olumunun eceliyle olduğu, zehirlenmediğini savundular. Butun araştırmalara rağmen Fatih'in olumundeki cozulemedi.

İNTİHAR MI ETTİ? OLDURULDU MU?
1861 ile 1876 yılları arasında Osmanlı tahtında bulunan Sultan Abdulaziz de Fatih'ten sonra olumu en fazla tartışılan padişahtır. Tahttan indirildikten birkac gun sonra 4 Haziran 1876'da Feriye Sarayı'nda bilekleri kesilmiş bir halde bulunan padişahın tahtan indirilmenin uzuntusu ile intihar ettiği soylenir. Ancak oldurulmuş olma ihtimali daha kuvvetlidir.

ZEHİR VE OLUM
En buyuk Osmanlı komutanlarından olan Yıldırım Bayezid 1402'de Ankara Muharebesi'nde Timur'a esir duşmuştu. İcine duştuğu durumu hazmedemeyen padişah, yuzuğundeki zehiri icerek 8 Mart 1403'te Akşehir'de intihar etti. Zehirle olen bir diğer Osmanlı padişahı da aynı ismi taşır. Fatih'in oğlu İkinci Bayezid, Nisan 1512'de askerin isyanı sonucunda oğlu Yavuz Sultan Selim lehine tahttan cekildikten sonra omrunun kalanının gecireceği Dimetoka'ya doğru yola cıktı, ancak buraya varamadan 21 Mayıs 1512'de yolda oldu. Muhtemelen Yavuz, ileride bir taht kavgasını cıkmasını onlemek icin babasını zehirletmişti.

ŞEHİD SULTAN
Birinci Murad harp sahrasında şehit olan tek Osmanlı padişahıdır. 15 Haziran 1389'da Sırplar'ın buyuk bir bozguna uğradığı Birinci Kosova Savaşı'nın sonunda, Sırp Kralı Lazar'ın damadı Miloş Obronevic padişahın huzuruna cıktığı sırada, goğsunde sakladığı hanceri Birinci Murad'a saplayarak sultanı şehid etti.