KADINLARIN KORKULU RUYASI: MEME KANSERİ
Meme kanseri kadınlarda en sık gorulen kanserdir.Ancak her zaman oldurucu değildir. Erken teşhisle tumuyle kurtulmak mumkundur. Ortalama her 10 kadından 1’inde meme kanseri riski vardır. Kadınlar risk faktorleri konusunu hekimleri ile goruşmeli, kendileri icin uygun bir izlem ve tarama programının oluşturulmasını sağlamalıdır.
Meme Kanseri Risk Faktorleri:
● Daha once bir memede kanser gelişmiş olması
● Daha once memede kansere oncu sayılabilecek bir lezyonun bulunması
● Genetik olarak meme kanseri gelişimine yatkın genleri taşımak
● Ailesinde veya akrabalarında ( ozellikle anne, teyze, kızkardeş) meme kanseri olması
● Uzun sureli doğum kontrol hapı kullanımı
● Menapoz doneminde uzun sure yuksek doz hormon (ostrojen) tedavisi almak
● Cocukluk veya genclik cağlarında başka bir sebeple goğus bolgesinin ışınlanmış olması
● Adet başlama yaşının erken, adetten kesilme yaşının gec olması
● Hic doğum yapmamış olmak veya ilk doğumun 30 yaşından sonra yapılması
● İleri yaş (meme kanseri en sık 50-65 yaşlar arasında goruluyor)
● Aşırı yağlı gıdalarla beslenme alışkanlığı
● Yumurtalık ya da rahim kanseri hikÂyesi olması
Meme Kanseri Belirtileri:
● Memede şişlik olması. Genellikle ağrısız, sertce, yerinden oynamayan kitle varlığı
● Memenin genel olarak boyutunda veya şeklinde değişiklik
● Meme cildinde kızarıklık, morluk, yara, damar genişlemesi, iceri doğru cokuntu, yaygın kucuk şişlikler, portakal kabuğu gorunuşu gibi değişikliklerin olması
● Meme başı ve cevresinde renk ve şekil değişikliği, meme başında genişleme, duzleşme, ice cokme, yon değiştirme, kabuklanma, catlaklar oluşması, yaralar cıkması
● Meme başından gelen kanlı veya kansız akıntı
● Koltuk altında ağrılı ya da ağrısız şişlikler
Meme kanseri tarama programlarının meme kanserinden olumleri azalttığı gosterilmiştir. Meme kanseri taramasında mamografi, kendi kendine muayene ve hekim muayenesi kullanılmaktadır.
Mamografi kimlere, ne zaman yapılmalıdır?
Mamografi; meme kanseri taramasında vazgecilmeyecek en onemli yontemdir. Genelde gelişmiş dunya ulkelerinde 40 yaşın uzerinde kadınlar tarama programına alınıp, yılda bir mammografi cekilmektedir. İşte bu noktada onemli olan, meme incelemesini yapan radyolog doktorun bu konuda yeterince deneyimli olmasıdır. Uygun kalitede, hastaya gereksiz ışın vermeden cekilmiş film iyi bir şekilde, doğru olarak değerlendirilmelidir. Ultrasonografi tek başına tarama yontemi değildir. Bazı hastalarda, mammogafide tanıya yardımcı olarak kullanılmaktadır.
Ayrıca tanı icin hekim gerekli gorurse uygulanan yontemlerden biri de biyopsidir. Memenin manyetik rezonans goruntuleme (MRG) ile incelenmesinin ailesinde meme kanseri olan, yuksek riskli hastalarda faydalı olacağı duşunulmektedir. Bu konuyla ilgili calışmalar devam etmektedir. Kendi kendine meme muayenesi her kadın tarafından 20 yaşından itibaren yapılmalıdır. Adet doneminde ve oncesinde meme dokusu gergin ve ağrılı olabilir. Bu bulgular her zaman kanser anlamına gelmez. Kendi kendine muayene icin en uygun zaman adet bitiminden sonraki haftadır. Bu donemde memelerde şişme ve hassasiyet cok daha duşuktur. Menopoza girmiş kadınlar ise muayene icin her ayın ilk gunu gibi bir gun secebilir.
Kendi kendine muayenesi once gozlemdir. Yeterli ışık alan bir ortamda, ayna karşısında yapılır. Ayakta dururken once kollar yanda, sonra baş uzerinde ve eller bele konarak meme cildi dikkatle değerlendirilir, herhangi bir cekinti, kızarıklık, şişlik olup olmadığı araştırılır. Elle muayene ayakta, duş altında ıslak ve sabunlu cilt uzerinde veya sırt ustu yatarken, muayene edeceğiniz taraftaki memenin altına bir yastık ya da katlanmış bir havlu koyarak da yapılabilir. Sağ memeyi sol elle, sol memeyi de sağ elle, memeyi cok bastırmadan, parmakların ic yuzleri ile temas ettirerek, yukarıdan asağıya-aşağıdan yukarıya veya meme başından cevreye doğru kucuk dairesel hareketlerle ve meme başından cevreye-cevreden meme başına doğru ışınsal hareketlerle incelemek gerekir. Tum meme alanı ve koltuk altları muayene edilmelidir. Duzenli muayene yapıldığında meme dokusuna alışılır ve normal dışı sertlik algılanabilir.

Klinik meme muayenesinin meme konusunda deneyimli genel cerrahi doktoru tarafından yılda bir kez yapılması gerekir. Ozellikle mamografi incelemesi oncesi hastanın detaylı oykusunun alınmış, fizik muayenesinin yapılmış olması ve muhtemel şupheli bulgular var ise mamografi oncesi radyoloji uzmanına bu yonden bilgi verilmesi tetkikin değerlendirilmesi sırasında son derece faydalı olmaktadır. Maalesef meme kanserlerinin yaklaşık %10’u fizik muayene sırasında elle hissedilebilir haldeyken bile mamografi bulgusu gorulemeyebilir. Ya da meme dokusunun yoğun olduğu bir bolgede mamografi değerlendirmesi sınırlı olabileceğinden genel cerrahi uzmanının bu bolgede bulgusu mevcut ise hastanın ek tetkiklerle incelenmesi gerekebilir. Meme dokusu elle muayenesi yapılabildiği ve radyolojik olarak rahatlıkla goruntulenebildiği icin meme kanserinde erken tanı şansı vardır. Erken tanı icin tarama programına katılmak hayat kurtarmaktadır.
Dun yaptığınız şey size hala cok iyi gorunuyorsa, bugun yeterli değilsiniz demektir.

Op.Dr. Muzaffer YURTTAŞ
Genel Cerrahi Uzmanı


[h=2]Manisa Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]