Tuplerin tıkalı olması, en sık rastlanılan infertilite nedenlerinden biridir. Fallop tupleri vucudun her iki tarafında yumurtalıklardan rahme doğru uzanır ve tuplerin her ikisinin de tıkalı olması gebe kalmaya engel teşkil eder.
Fallop tuplerinin infundibular kısmı yumurtalıklara en yakın kısım olup buradan fimbria denilen uzantılar ovaryum yuzeyine kadar uzanır. Fimbria uzeri sac kılı gibi ince tuylerle (cilia hucreleri) kaplıdır. Yumurtlama doneminde hormonların etkisi ile fimbria yumurtalıklar uzerinde yumuşak hareketlerle supurme işlemi yaparak atılan ovumu yakalar. Fimbria ve cilia aracılığıyla yakalanan ovum Fallop tupune doğru suruklenirken ovum bazen burada sperm ile karşılaşarak dollenir, zigot halinde beslenerek tuba icinde yoluna devam eder ve rahim icine duşer.
Tupun en geniş kısmı ampuller bolgesidir, en dar kısmı ise utero- tubal birleşim yerinde olan isthmus parcasıdır.
Fallop tuplerinde infundibular ve ampuller bolgede ostrojen etkisi ile fazla miktarda olan ciliar hucreler ile bunların arasında tubuler sıvı ureten progesteron hormonu etkisi ile artan peg hucreleri bulunur. Bu hucrelerin urettiği sıvı spermlerin kapasitasyonunu da artırıcı yonde etki eder ve spem, oosit ve zigot icin oldukca besleyicidir. Estrojen ve progesteron hormonları tubuler fonksiyonlar icin cok onemli hormonlardır.
Fallop Tuplerinin Tıkanması
Fallop tupleri tıkandığı bolgeye gore sınıflandırılır:
Distal Tubal Tıkanıklık: Fallop tupleri yumurtalığa yakın ucundan tıkanacak olursa hidrosalpinx adı verilir. En sık klamidya adı verilen cinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle tıkanabilir. Eğer tadavi edilmezse hem tuplerde hem de pelviste yapışıklıklar ortaya cıkar. Fimbria da hasar gorur, yapışırsa yumurtlama zamanında atılan ovumun yakalanması fonksiyonu ortadan kalkar ve infertilite problemleri gorulur.
Tubanın Orta Segmentinin Tıkanması: Daha cok tuplerin bağlanması sırasında orta segmentte tıkanıklık olabilir. Tuplerin acılması icin yapılan operasyonda %75 başarı sağlanır.
Proksimal Tubal Tıkanıklık: Tuplerin uterusa yakın olan kısmında tıkanıklık olması anlamına gelir. Duşukler, pelvik enfeksiyonlar, olu gebelik ve bu kısmı ilgilendiren doğum kontrol yontemleri proksimal tubal tıkanıklığa en cok neden olan durumlardır.
Fallop Tuplerinde En Sık Tıkanıklık Yapan Nedenler:
-Sezaryen gibi pelvik operasyonlar
-Pelvik inflamatuar hastalıklar
-Endometriozis
-Dış gebelik
-Myomlar
-Tuplerin bağlanması
-En cok az gelişmiş ulkelerde rastlanan genital tuberkuloz
Fallop Tupu Tıkanıklığı Tanısı
Histerosalpingografi (HSG): Bir x-ray testidir. Fallop tuplerinde tıkanıklık olup olmadığını anlamak icin vajinadan uygulanan bir kanul vasıtasıyla kontras boya maddesi (radyopak madde) ile once rahim ici doldurulur sonra da tuplerden gecmesi sağlanır ve coğu zaman skopi altında gozlenerek kontras madde uygulanır ve sonra rontgen filmi cekilir. Eğer tuplerde tıkanıklık varsa kontras madde tuplerden gecemez.
Kromotubasyon: HSG işlemine benzer bir işlem olmakla beraber, kromotubasyon mutlaka cerrahi bir işlem (laparoskopi işlemi) sırasında gercekleştirilir. Laparoskopik gozlem altında boya (cok zaman metilen mavisi) vajinal yoldan uygulanan bir kanul vasıtasıyla rahme verilir, eğer tubalar acıksa daha sonra bu boyanın tuplerden gectiği ve peritona yayıldığı direk izlenebilir.
Sonohisterografi: Tuplerin gecirgenliğini belirlemek icin ultrason eşliğinde yapılan noninvasif bir işlemdir. Rahim icine steril şartlarda bir kanul ile serum fizyolojik verilerek rahim ici doldurulurken tubaların icinden sıvının gecmesi sağlanır ve aynı anda ultrasonda rahim icinde myom, polip ya da tuplerde tıkanıklık, hidrosalpinx vs. var mı gozlenebilir.
Fallop Tuplerini Acmak:
Fallop tuplerinin tıkanma nedenine ve tıkanan segmentine bağlı olarak eğer uygunsa ceşitli tıbbı ve cerrahi işlemler ile Fallop tuplerindeki tıkanıklık tedavi edilmeye calışılır. İnfertil olan hastalarda tupler tıkalı olduğunda coğu zaman cerrahi tedavi yerine tup bebek tedavisi tercih edilir.
Op. Dr. Kutlugul Yuksel
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]