Kadında mesane (idrar kesesi), rektum (kalın barsağın en son kısmı), rahim ve barsağın her hangi bir kısmının birlikte veya tek olarak vajenin (kadın yolu) on, arka duvarı veya kubbesinden sarkması pelvik organ sarkması (POP) olarak adlandırılır. Bu durum kadında idrar kacırma, tutuk idrar yapma, pelvik bolgede rahatsızlık ve sarkma hissi, yururken zorlanma, pelvik bolgede ağrı, sık idrar yolu iltihapları ve cinsel işlev bozuklukları gibi rahatsızlıklara yol acabilir. Her ne kadar toplumda kadınlarda pelvik organ sarkması gorulme sıklığını belirlemek oldukca zor ise de bu konu ile ilgili yapılan calışmalarda kadınların tum yaşamları boyunca %30-50’sinde pelvik organ sarkması olduğu ve gorulme sıklığının cocuk doğurmuş, mudehaleli ve zor doğumu olan kadınlarda arttığı tespit edilmiştir.
Kadında pelvik organ sarkması icin risk faktorleri doğum sayısının artması, doğumlarda cocuğun yuksek doğum ağırlıklı olması, mudehaleli doğumlar, yaşlanma ve pelvis tabanını oluşturan kaslarda zayıflık olarak sayılabilir. Bu konuyla ilgili bir calışmada bir cocuğu olan kadınlarda cocuğu olmayan kadınlara gore riski 4 kat, 2 cocuğu olan kadınlarda ise 8 kat fazla olarak bulunmuştur.
Pelvik organ sarkması icin en uygun tedavi planlanırken hastanın genel sağlık durumu, pelvik organ sarkmasının yol actığı yakınmalar, yaşam kalitesi uzerindeki olumsuz etkisi ve pelvik organ sarkması şiddeti goz onune alınmalıdır. Kadınlarda pelvik organ sarkmasının guncel tedavi secenekleri ameliyat dışı tedaviler, vajen icine yerleştirilen mekanik destekleyiciler (pesser) ve ameliyat tedavileri şeklindedir. Ameliyatı kaldıramayacak yaşlı hastalarda şiddetli sarkmalarda vajene hekim tarafından yerleştirilen mekanik destekleyiciler hastalara yarar sağlamakla birlikte vajende tahriş, dolgunluk hissi, yara ve tekrarlayan iltihap oluşturma gibi yan etkileri bulunmaktadır.
Ameliyatla tedavide temel amac hastanın pelvis organlarının uygun normal anatomilerinin sağlanması ve dolayısıyla idrar yolları, barsak sistemi ve cinsel işlev ile ilgili yakınmalarının ortadan kaldırılmasıdır. Cerrahi tedavi vajen yoluyla ya da karından gercekleştirebilir, aynı seansta rahim alınabilir ya da alınmayabilir ve sıklıkla sentetik veya biyolojik destek malzemeleri (meşler) kullanılır. Karından gercekleştirilen pelvik organ sarkması ameliyatlarında klasik karından acık ameliyat ya da laparoskopik veya robotik yontemler kullanılabilir. Pelvik organ sarkması cerrahisi sırasında eğer hastanın pelvik organ sarkmasına eşlik eden idrar tutma kaslarında yetersizliğe bağlı idrar kacırma durumu da var ise aynı seansta meş kullanılarak yapılan askı ameliyatları ile idrar kacırma da tedavi edilmelidir.
Ancak idrar kacırmanın nedeni ameliyat oncesi mutlaka urodinamik (mesanenin boşaltım ve dolum aşamalarını değerlendiren test ) yontemlerle ortaya konulmalıdır. Cerrahi yontem secimi cerrahın deneyimi, pelvik organ sarkmasının şiddeti ve tipi (on, arka duvar ya da vajen kubbesi sarkmaları), hastanın yaşı, hastanın şikayetleri, sağlık durumu ve ilave hastalıklarının olup olmamasına gore yapılır.
Vajen on duvar sarkmalarında (sistosel) klasik cerrahi tedavi sıklıkla vajinal yoldan uygulanır ve mesane iki yanından rahim ağzına dogru uzanan destek dokusunun orta hatta birleştirilmesi esasına dayanır. Bu teknikte hastanın hasarlı dokuları direk onarılma yontemi ile duzeltilir. Bu yontemde mesane altında sentetik veya biyolojik destek malzemeleri (meşler) kullanılmaz. Son zamanlarda sentetik veya biyolojik meş kullanılarak vajen yoluyla uygulanan on duvar sarkma cerrahi tedavileri başarılı sonuclar vermektedir.
Vajen arka duvarı sarkmasında genellikle vajen yoluyla cerrahi tedavi uygulanır ve zayıflamış vajen mukozası cıkartılıp vajen her iki kenarındaki destek dokular orta hatta birleştirilir. Arka duvar tamirlerinde genellikle meş kullanılmaz. Vajen kubbesinden olan şiddetli sarkmalarda (rahim sarkması veya rahimi alınmış hastalarda vajen guduğu sarkması) hem vajinal yoldan hem de karından cerrahi tedavi yontemleri kullanılmaktadır. Vajen yolundan uygulanan ameliyatlar sakro spinoz tespit (leğen kemiğinde (pelvis) sakrumdan spinal cıkıntıya uzanan bağa vajenin kubbesinin tespit edilmesi) ve 4 kollu sentetik meş kullanılarak vajen kubbesinin asılması ameliyatlarından oluşur. Sakrospinoz tespit ameliyatında meş kullanılmamaktadır. Halbuki 4 kollu meş uygulanımında oldukca fazla miktarlarda sentetik veya biyolojik destek malzemesi ( meş ) kullanımı soz konusudur.
Vajen kubbesinden olan sarkmalarda karın yolundan uygulanan ameliyat sakrokolpopeksi ameliyatıdır. Bu ameliyatta hastanın rahimi daha onceden alınmamışsa rahim korunularak vajen on ve arka duvarına tespit edilen sentetik bir meş aracılığıyla sakrum kemiği on yuzdeki promontoryum denilen cıkıntıya rahim ve vajen tespit edilir. Eğer rahim daha onceden alınmışsa ve sarkan organ vajen guduğuyse bu kez de yine vajen on ve arka yuze yerleştirilen sentetik bir meş aracılığıyla vajen guduğu sakrum kemiği promontoryum bolgesine tespit edilir. Sakrokolpopeksi ameliyatları hem klasik karından acık ameliyat yontemi hem de laparoskopik veya robotik yontemle gercekleştirilebilir. Karından yapılan sakrokolpopeksi ameliyatlarının başarı oranları vajinal yoldan yapılan sakrospinoz tespit ameliyatlarından daha yuksek bulunmuştur. Dort kollu meş kullanılarak vajen yoluyla uygulanan sarkma ameliyatlarının orta ve uzun donem takiplerinde sentetik meşe bağlı ciddi komplikasyonlar gorulduğu icin bu ameliyatlar konusunda karar verirken cok dikkatli olunmalıdır. Kapsamlı bir ameliyatı kaldıramayacak kadar yaşlı ve ek ciddi hastalıkları olan şiddetli sarkması olan ve cinsel ilişki cağının dışındaki hastalarda vajenin kapatılması (kolpoklezis) ameliyatı uygulanabilir. Ayrıca bu hasta grubuna pesser uygulaması da mumkundur.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]