Afganistan'da komunist hukumet ile anti-komunist Musluman gerillalar arasında başlayan ic savaşa, Sovyetler Birliği'nin hukumet kuvvetlerine yardım adı altında bu ulkeye asker gonderip mudahele etmesi ile uluslararası boyut kazanan bunalım. Savaşın kokeni 1978 Nisanında merkeziyetci Afgan hukumetinin bir sol darbeyle devrilmesinde yatar. Askerlerin daha sonra iktidarı devrettiği iki Marxist-Leninist parti, ulkenin adını değiştirdi (Afganistan Demokratik Halk Cumhuriyeti) ve Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiler kurdu. Yeni hukumetin başlattığı sosyal ve ekonomik reformlar ise buyuk olcude Musluman ve anti-komunist olan halkta tepkiyle karşılandı ve 1978 yazında ilk başkaldırı Nuristan eyaletinde başladı. Kendilerine "Mucahid" diyen Musluman gerillalar ulkenin her yanında yonetime karşı silahlı mucadeleye giriştiler. Hukumet-ici anlaşmazlıklar ve başlayan ic savaş komunist hukumeti zor durumda bırakıyordu ve 1979 Aralık ayının sonunda Sovyetler Birliği, 1978 yılında iki ulke arasında imzalanan andlaşmayı ve hukumetin davetini one surerek Afganistan'a askeri birlik gonderip bu ulkeyi işgal etti. Bir iki ay icinde ulkede Sovyet askeri sayısı 100.000'i buldu. Sovyet mudahalesi Batılı devletler ve İslam ulkeleri tarafından buyuk tepkiyle karşılandı, bircok ulke bu işgali protesto etmek icin 1980 Moskova Olimpiyatları'nı boykot etti.
Sovyet birlikleri şehirlerde kontrolu elde tutarken kırsal kesimdeki Mucahitlerle baş edemediler. Mucahitlere karşı pek cok savaş taktiği uyguladılar ama Mucahitlerin sivil halktan aldıkları destek sonucu bu girişimlerin hepsi başarısızlığa uğradı. Bunun uzerine Sovyet birlikleri bu halk desteğinin yoğun olduğu bolgelerde sivil halka karşı da operasyona giriştiler. Sonucta 2.8 milyon Afganlı Pakistan'a, 1.5 milyon Afganlı'da İran'a kacmak zorunda kaldı. Bu arada ABD Pakistan aracılığıyla mucahitlere silah yardımında bulunmaya başladı.
Yaklaşık 9 yıl suren savaş sonucu Sovyetler mucahitleri yenilgiye uğratamadılar, savaş deneyimi kazanan mucahitler ise Sovyet birliklerine ağır kayıplar verdirdiler. 1988 yılına gelindiğinde Sovyetlerin asker kaybı 15.000'den fazlaydı. Sovyetler Birliği 1988 sonunda Afganistan'dan cekileceğini acıkladı. Birleşmiş Milletler'in arabuluculuğu ile varılan bu anlaşma ile başlayan geri cekilme 1989 Şubatında tamamlandı. Sovyet cekilmesinden sonra hemen devredileceği sanılan komunist Necibullah hukumeti uc yıl daha ayakta kalmayı başardı ama 28 Nisan 1992'de Kabil'e giren mucahitler yonetimi devraldılar. Ama bu sefer de farklı goruş ve isteklere sahip, farklı etnik ve mezhepsel temellere dayanan mucahit gruplar arasında silahlı mucadele başladı.
Afganistan Sorunu ile ilgili Oz bilgiler
Tarih0 Mesaj
●37 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Kültür
- Tarih
- Afganistan Sorunu ile ilgili Oz bilgiler