KADINDA KANALLARIN BAĞLANMASI (TUP LİGASYONU)
Op. Dr. Kenan Ertopcu
Artık cocuk istemeyen ciftler icin, kadın veya erkekte operasyonla kanalların bağlanması son secenek olarak karşımıza cıkmaktadır. Kadında kanalların bağlanması geri donuşu olmayan bir yontem olarak kabul edilir, ancak kanalların bağlanan bazı kadınlar istisna durumlarda tup bebek yontemiyle cocuk sahibi olabilirler.
Dunyada 200 milyondan fazla kadın operasyonla kanallarını bağlatmıştır. ABD de yılda yaklaşık bir milyon kadın ve bir milyon erkek kanallarını bağlatmaktadır.
Ulkemizde ise 2008 Turkiye Nufus Sağlık Araştırması sonuclarına gore gebelikten korunma yontemi kullanan kadınların %8 ine tup ligasyonu uygulanmıştır. Ancak ayni araştırmada ulkemizde ureme cağındaki kadınların %66 sının artık cocuk istemedikleri de belirtilmiştir.
Turkiye'de evli ciftlerde kanalların bağlanması 1983 teki 2827 nolu yasaya gore, ancak eşlerin yazılı onayı ile mumkun olmaktadır. Ureme cağındaki bekar veya dul bir kadın, kimsenin onayı olmadan kanallarını bağlatabilir.
Nedir kanalların bağlanması?
Gebelik oluşması icin erkekten gelen milyonlarca tohum hucresinin(spermin),yumurtalık kanalında kadının yumurtalıklarından ayda bir cıkan yumurta ile buluşması gerekmektedir. Herhangi bir yontemle bu kanalların kapatılması halinde bu buluşma engellenecektir. Operasyonla kanalların bağlanmasında farklı teknikler kullanılarak; keserek, bağlanarak, yakarak, halka ve kliple kapatılarak veya başka bir yontemle tahrip edilerek kanaldan geciş engellenebilir. Ayrıca histeroskopi denilen rahim ağzından ışıklı boru ile girilerek kanalların kimyasal maddeler metaller veya yapışıklık oluşturacak diğer tekniklerle, fallop tuplerinden yani kanallardan geciş engellenmeye calışılmaktadır.
Kanalların bağlanması ve menopoz;
Kanallar bağlandığında hormonları salgılayan yumurtalıklara herhangi bir mudahale yapılmamıştır. Hormonlarda herhangi bir değişiklik olmayacaktır.
Kadın menopoza girmeyecektir.
Adet duzeninde herhangi bir değişme olmayacaktır.
Kanalların bağlanması ve istenmeyen gebelik riski;
Kanalların bağlanmasına rağmen nadir de olsa istenmeyen gebeliklerle karşılaşılabilir. Bu gebelikler yıllar sonra bile karşımıza cıkabilir. Farklı kanal bağlama tekniklerinde, binde bir ile binde dort arasında istenmeyen gebelik oranları verilmektedir. Kanalların bağlanması operasyonundan sonrayapılan gebelik testi muspet olduğunda ultrasonografi ile değerlendirerek dış gebeliğin ekarte edilmesi onemlidir. Cunku, kanallar bağlandıktan sonra nadir de olsa oluşabilecek istenmeyen gebeliklerin ucte biri ile dortte biri arası dış gebelik olarak karşımıza cıkacaktır.
Kanallar ne zaman bağlanabilir?
Kadında kanallar herhangi bir donemde bağlanabilir. Adet kanaması bittikten hemen sonraki gunlerde(yumurtlama olmadan ve gebelik riski oluşmadan) operasyonun uygulanması tercih edilir. İstenmeyen gebelik nedeniyle kurtaj icin başvuranlarda da adet gorenlerdeki gibi kurtaj anında , ortakasık bolgesinden 2-3 cm lik kucuk bir kesiyle (minilaparatomi) veya gobek altından ışıklı boru(laparaskopi) ile kanallar bağlanabilir. Normal vajinal doğumdan sonra iki gun icinde gobek altından 2-3 cm lik kesi ile (postpartum minilaporotomi)de kanallar bağlanabilir. Doğumdan hemen sonra rahmin yuksekliği gobek hizasında olduğu icin bu donemde laparoskopi ile kanalların bağlanması sakıncalıdır. Doğumdan iki gun sonrası ile 6 hafta arası enfeksiyon riski nedeniyle kanalların bağlanması operasyonu uygulanmamalıdır. Sezaryende ise, bebek cıkıp rahim kapandıktan sonra kanallar bağlanmaktadır.
Tum operasyonlarda olduğu gibi kanalların bağlanma operasyonunda nadir de olsa komplikasyonlarla karşılaşılabilir. Karın icine kanama, enfeksiyon ,yara iyileşme sorunları ve anestezi riskleri karşılaşılabilecek problemlerdendir.
Kanalların bağlanması kararından once danışmanlık onemlidir. Kanal bağlanması kararı acil verilecek bir karar değildir. Kullanılabilecek diğer gecici yontemler ve yontemlerle ilgili yaşanmış problemler ayrıntılı olarak tekrar değerlendirilmelidir. Geri donuşu olmayan bu gebelikten korunma yontemi icin karar ,tekrar tekrargozden gecirilmeli, kadının,ciftin veya cocuklarının gelecek yaşamlarındaki olası değişiklikler mutlaka goz onunde bulundurulmalıdır.Yapılan bir cok calışma ,30 yaş altında kanallarını bağlatanlarda sonradan pişmanlık oranlarını,diğer kadınlara gore cok daha yuksek olarak bulmuştur.
Kanalları bağlanan kadınlarda yapılan buyuk araştırma sonuclarında (metaanaliz),bu kadınlarda yumurtalık kanserinin %40 oranda daha az gorulduğu bildirilmiştir. Tup ligasyonu yonteminin , gebelikten korunma dışında en onemli yararıdır.
Sonuc olarak kadında kanalların bağlanması, bir daha cocuk istemeyenler icin donuşu olmayan ancak uygun bir secimle iyi bir gebelikten korunma seceneğidir.
İstenmeyen gebeliklerle karşılaşmamanız dileğiyle






[h=2]İzmir Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]