KADIN VE ERKEKLERDE ERKEK TİPİ DOKULME (ANDROGENETİK ALOPESİ)
Halk arasında kellik olarak adlandırılan androgenetik alopesi, hem erkek hem de kadınlarda gorulen genetik bir sac dokulmesidir. Erkeklerde gorulen tipine erkek tipi dokulme, kadınlarda gorulen tipine ise kadın tipi dokulme adı verilir. Ancak gunluk konuşmada kadın veya erkek ayırt edilmeksizin erkek tipi dokulme olarak adlandırılmaktadır. Genetik bir dokulme şeklidir ve kalın koyu renkli sacların zamanla ince, ayva tuylerine donuşmesi ile kendini gosterir. Bu şekilde olan dokulmenin tipik bir gorunumu vardır:
Erkek tipi (Hamilton-Norvood)
Erkek hastalarda saclı derinin on cizgisinin yan kısımlarındaki saclarda incelme şeklinde başlar. Buna bağlı olarak on sac cizgisi yanlardan geriye doğru cekilir. Sacın on kısmı, tepesi alına yerleşmiş ucgen şeklini alır.Daha sonra tepe kısmında dokulmeyle devam eder.

Kadın tipi (Ludwig)
Bu tipte sacın on cizgisi normal halinde kalırken tepenin orta kısmı acılır.

Kadınlarda ayrıca yılbaşı ağacı tipinde bir dokulme de gorulebilir. Yılbaşı ağacı tipi dokulmede yine sacın tepe kısmı acılır fakat on sac cizgisi kaybolmuştur.
Androgenetik alopesi erkeklerin kabaca %50' sinde gorulur. Erkeklerde ergenlik doneminde belirtiler gorulmeye başlar.Kadınlarda gorulen androgenetik alopesinin 2 farklı başlangıc yaşı vardır: Biri ergenlik donemi, diğeri ise menapoz sonrasıdır. Menapoz oncesi kadınların yaklaşık %13' unu etkilerken menapoz sonrası gorulme sıklığı belirgin olarak artar. 70 yaşından sonra erkeklerin %80' i, kadınların % 42' sinde gorulur.
Androgenetik alopesinin nedeni nedir?
Erkeklerde androjene bağlı bir ozellik gosterir. Kıl koku testesterondan daha guclu olan dihidrotestesterona duyarlı hale gelir. Dihidrotestesteron, kılın buyume evresi suresini kısaltır ve terminal kıl denilen kalın sacların ayva tuyu haline gelmesine yol acar. Erkeklerde gorulen androgenetik alopesi coğunlukla genetiktir. Erkeklerdeki androgenetik alopesi ile ilgili yapılan analizlerde, babada kellik olması halinde erkek cocuklardaandrogenetik alopesi gorulme riski yuksek bulunmuştur.
Kadınlarda sebebine dair daha az bilgi mevcuttur. Androjenlerle (testesteron) ilişkisi belirsizdir. Muhtemelen başka faktorler de yer almaktadır. Ancak androgentik alopesili bir grup hastada androgenetik alopesi ile hormonal bozukluk bir aradadır. Bu nedenle gerekli hastalarda hormonal testler de yapılmalıdır.
Androgenetik alopesi temelde kozmetik bir problemdir. Psikolojik etkisinden başka sacın seyrelmesi nedeniyle guneş ışınları kafa derisine ulaşır ve guneşe bağlı hasara yol acar. Erkeklerde gorulen androgenetik alopeside kalp krizi riski artmış olabilir. Bu tip dokulme, ayrıca prostat buyumesiile de ilişkilendirilmiştir.
Androgenetik alopesi, teşhisi klinik muayene ile konulur. Bazen farklı sac dokulmesi tipleri ile karışabilir. Bu durumda saclı deri biyopsisi ile teşhis doğrulanır.
Androgenetik alopesi nasıl tedavi edilir?
Androgenetik alopeside tedavinin 2 hedefi vardır: İlerlemeyi durdurmak ve yeni sacların cıkmasını sağlamak.
Minoksidil: Minoksidil bir tansiyon ilacı olarak piyasaya cıkmıştır. Yan etki olarak sac cıkardığı gorulmuştur. Kadın ve erkeklerdeki androgentik alopesi tedavisinde FDA tarafından onay almış ilk urundur. Surme ilac şeklinde kullanılır. Sprey ve kopuk formu bulunmaktadır.
Finasterid: Erkeklerde kullanım onayı olan, tablet şeklinde bir ilactır. Etkisi 6 aydan sonra değerlendirilebilir.
Hormonal tedaviler: Bunların faydasına dair bilimsel veriler yetersizdir.
Mezoterapi: bu tedavi şeklinde vitamin, mineral, minoksidil gibi damar genişletici ajanlar sac derisine enjekte edilir. Sacın dokulmesi durur ve var olan saclar kalınlaşır. Mezoterapi ile ilgili yeterince calışma bulunmamaktadır.
Sac ekimi: Etkinliği klinik calışmalarla kanıtlanmıştır. Uygun hasta secimi ile sonucları oldukca başarılı bulunmuştur.
Diğer secenekler:
1. Aminoasitler: Ozellikle sisteinin, buyume faktorlerinin artmasına neden olduğu duşunulmektedir.
2. Eser elementler: Cinko ve bakırın sacın beslenmesini arttırdığı ileri surulmuştur.Androjenik alopesili hastalarda demir depolarının azalmasıyla ilgili celişkili sonuclar bulunmuştur. Demir eksikliği olmadan demir takviyesi yapılması ile ilgili yeterince kanıt yoktur.
3. Vitaminler: Ozellikle biotin ve niasinin sacın buyumesiyle ilgili etkileri ileri surulmuştur ve sacın beslenmesi uzerine pozitif etkileri vardır.
4. Proantosiyanidinler: Bu grupta prosiyanidin B de yer alır. Prosiyanidin B, antioksidan ozelliklere sahip flavonoidlerdendir. Prosiyanidin B' nin, 6 aylık kullanımdan sonra erkeklerde sac sayısında onemli artışa yol actığı gosterilmiştir.
5. Millet seed (Darı tohumları): Darı tohumları silisik asit, aminoasitler, mineral ve vitaminleri iceren doğal bir urundur. Darı tohumu ekstresi, sistein ve kalsiyum pantotenat iceren ağız yoluyla alınan bir ilacın buyume evresi oranlarını arttırdığı gosterilmiştir.
6. Ginko bloba, aloa vera, ginseng, bergamot, hibiscus veya sorphora ile ilgili yapılmış bir calışma yoktur.
7. kafein: Bazı sac bakım urunlerinde bulunur veandrogenetik alopeside ilerlemeyi durdurduğu ve sac cıkardığı ileri surulmuştur. Ancak bunu kanıtlayan bir calışma yoktur.
8. Melatonin: Yapılan bir calışmada kadın hastalarda androjenik alopesi veya yaygın dokulmede 6 ay boyunca surme ilac şeklinde uygulanan melatoninin faydalı olduğu gosterilmiştir.
9. Duşuk seviyelilazer tarağı: Cok az sayıda calışma yapılmıştır. Faydalı olabileceği ileri surulmuştur.
10. Siyah yılan koku: Ostrojen seviyeleri uzerinde pozitif etkilere sahiptir. Kadın hastalarda menapoz sonrası şikayetler icin kullanılır. Androjenik alopeside faydalı olabilir ancak bu konuda calışma yapılmamıştır.
11. Dihidrotestesteronu bloke ederek etki eden diğer ajanlar saw palmetto, beta sitosterol, yeşil cay veya polisorbat 60' tır.Androgenetik alopeside saw palmetto ile ilgili yapılan bir calışmada sac sayısında anlamlı bir değişiklik gozlenmiştir.
12. Amineksil. Minoksidile benzer bir mekanizmaya sahiptir ancak etkili olduğuna dair calışma yoktur.
13. Prostaglandin analogları: Damarlarda genişleme yoluyla etkili olabileceği duşunulmuştur.

[h=2]İstanbul Dermatolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]