Muayene, hastanın şikayeti ve oykusu ile birleşerek tedaviyi şekillendirir. Muayene olmazsa, veri elde edilemez. Tedavi tahmine dayanır.
Muayene icin gereken duruşu ve kullanılan aletleri bildiğimize gore, muayeneyi incelemeye başlayabiliriz. Sırasıyla once gozlem ( inspeksiyon), sonra dokunma (tuşe) ve son olarak da ultrasondan oluşur.
Gozlem son derece onemlidir. O kadar cok şey farkedilebilir ki sadece bakarak. Herpes dediğimiz siğiller, korkulan ve sorun zannedilen damarsal oluşumlar (punktat hemanjiomlar), varisler, basur, et benleri, riskli benler, kıl koku iltihapları, bartholin apsesi veya kistleri, dışarıya doğru akan mantar veya bakteriyel enfeksiyonlar, dışarda oluşmuş enfeksiyonlara veya romatizmal hastalıklara (Behcet, sjogren) yaralar. Mesanenin sarkması (sistosel), ıkınmaktan kaynaklanan vagina arka duvar gevşemeleri (rektosel). Doğuştan kapalı kalmış kızlık zarı ve daha niceleri, bir bakışla hekimin anlayabileceği durumlardır.
Gozlemin ikinci bolumu ise bir alet yardımıyla bakmaktır. Alet (spekulum), daha onceki yazımda bahsettiğim basit bir aractır. Amacı ust uste binen dokuları ayırmaktır. Artık bakılan yer vajina icidir. Ancak muayene yerine hasta oyle isyiyor veya cekiniyor diyerek sadece ultrason yapılırsa burada bulunan pek cok rahatsızlık ve sorun atlanabilinir. Vajinaya doğru sarkmış myomlar, vajinal lipomlar (yağ bezleri), vajina kanserleri, yaralar, siğiller, perde denen bolmeler, gibi bircok sorun bakılmazsa gorunmez.
Spekulum sayesinde vajinanın en yukarı kısmında bulunan rahim ağzı da gorunur. (Latince serviks; yani rahmin boynu anlamı taşıyan kısım). Ve yine sadece gozle bakarak pek cok hastalığı tanımamızı mumkun kılar. Bu bolgede gozle gorulebilenler; oluşmuş yaralar (erozyon-koruyucu dokunun aşınıp kırmızı alt tabakanın cıkması). Doğum kontrol hapı kullananlara ozel, coğu zaman yara ile karıştırılan veya hastaya anlatmak icin yine ''YARA'' denen icten dışa dokunun taşınması olan, ektropionlar. Rahim ağzındaki damarsal oluşumlar (polipler). Rahim ağzında enlemesine bir genişleme yaratan normal doğum gostergesi yırtıklar. Siğile ait değişimler. Hep bir bakışta anlaşılır.
Gozle ve spekulumla yapılan bu muayenelerden sonra sıra elle muayene-tuşe- ye gelir. Tuşe, dokunmak anlamına gelir. Dokunarak once rahim ağzına kadar iki parmakla ulaşılır. Bu bolgede gozle goremediğiniz cok kucuk kanser odakları puturler şeklinde ele gelebilir. Spekulum muayenesi sırasında aletle yana itilmiş, vaginal perdeler, kızlık zarı bolumleri elle farkedilebilinir. Bir el de hastanın karnında rahmin sınırlarını belirleyerek iki el arasına alınan rahmin, buyukluğu, kıvamı ve konturları taranır. Yumuşak ve buyuk bir rahimse hasta gebedir. Sert ve buyukse icinde bir kutle vardır. Konturları duzensizse kutle rahimden dışarıya taşıyordur. Sonra yavaşca rahmin her iki yanındaki adneksler- Latince ekler - uzerine gelinir. Bunlar anatomik olarak rahmin her iki yanında bulunan yumurtalık ve yumurtalıklara doğru kıvrılarak uzanan tuplerdir. Sıkca gorulebilen cukulata kistleri yumuşak bir şekilde ele gelebilir. Bu bolgede ağrı varken, hastanın adet gecikmesine eşlik eden bir kanama varsa dış gebelik olabilir. Yine burada ağrı varken kokulu yoğun yeşil akıntı ve ağrılı harekete sahip bir rahim ağzı varsa pelvik bir enfeksiyon var demektir.
Muayenenin son parcası da ultrason yapmaktır. Ultrason vajinal yoldan veya karın ustunden yapılır. Bekaret durumunda veya kutle karın bolgesine kadar taşıyorsa karından bakılır. Bakirelerde makattan ultrason yapmak da mumkundur. Ultrason elimizin ulaşamadığı noktaları da gormemizi sağlar. Kistlerin iceriği (kan, irin, gebelik) hakkında fikir sahibi olmamızı, rahmin icindeki oluşumları (polip, myom), tuplerle rahmin ve yumurtalıkların etrafını, mesane ve barsakları da gormemizi sağlar.
Muayene sırasında o kadar cok veri toplanabilir ki, anlamlarını cıkarmak icin hastanın şikayeti ve verdiği bilgilerle birleştirilerek karar verilir. Bir jinekologdan sizi telefonla tedavi etmesini bekliyorsanız, bir terziden de size telefonla iyi bir elbise dikmesini isteyebilirsiniz demektir.
İyi muayeneler. Kalın sağlıcakla.


[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]