Jinekolojik Kanserler
HPV aşısı
Topluma rahim ağzı kanseri aşısı olarak lanse edilen ilac aslında Human Papilloma Virus (HPV) adı verilen mikroorganizmaya karşı geliştirilmiş olan bir aşıdır. HPV"nin onemi ise neredeyse serviks kanserlerinin tamamından sorumlu etken olmasıdır.
HPV nedir?
Human papilloma virus 100"den fazla değişik turu bulunan ve bazı turleri cinsel yolla bulaşarak hem kadın hem de erkeklerde genital siğiller başta olmak uzere rahim ağzı, penis, anus, nazofarinks (boğaz) gibi bazı vucut bolgelerinde kansere neden olabilen bir virusdur.
En sık neden olduğu kanser serviks kanseri olup diğer kanser turleri cok daha nadir gorulmektedir. Genital bolgede enfeksiyona neden olan 40 a yakın tipi arasında bazıları kansere neden olma potansiyeli acısından yuksek risk taşımaktadır. Yuksek riskli gruptan HPV tip 16 ve tip 18 serviks kanserlerinin yaklaşık %70inden sorumludur. Kanser acısından duşuk riskli grupta yer alan HPV tip 6 ve tip 11 ise genital siğillerin %90"ının ardında yatan nedendir. Rahim ağzı kanserine neden olan HPV enfeksiyonları hemen hicbir zaman belirti vermezler, bir şikayete neden olmazlar ve sadece rutin tarama testlerinde saptanırlar.
Bir kadında HPV virusu olup olmadığı ve eğer varsa hangi tipin olduğu vajinadan alınacak salgı orneğinin incelenmesi ile saptanabilmektedir.
Serviks kanseri?
Rahimin (uterus) vajinadaki boyun kısmı olan servikse ait kanserler her yıl dunyada pekcok kadının hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. Sadece Amerika Birleşik Devletlerinde her yıl 10.000 yeni serviks kanseri olgusu tanı almakta ve 3700 kadın bu nedenden dolayı yaşamını yitirmektedir. Gelişmekte olan pek cok ulkede serviks kanseri kadınlarda olume neden olan kanserler arasında birinci ya da ikinci sırada yer almaktadır. Serviks kanserinin bilinen tek nedeni yuksek riskli HPV"dir. Yani bir başka deyişle serviks kanseri cinsel yolla bulaşan bir hastalık, bir virus enfeksiyonudur. Bu kadar kolay bulaşması ve bu kadar oldurucu olmasına karşın serviks kanseri onlenebilir bir hastalıktır. Onlemenin en etkin yolu ise PAP smear adı verilen tarama testidir. Her sağlıklı kadının doktorunun uygun gorduğu zaman aralıklarında bu testi yaptırması gerekir.

HPV aşısı nedir?
Dunyada ciddi bir sağlık sorunu olan ve cinselliğin daha serbestce yaşanması ile giderek artan sıklıkta karşılaştığımız HPV enfeksiyonları ile mucadele konusundaki calışmalar 1990'lı yılların erken donemlerinde başladı. Bu enfeksiyonları etkin bir şekilde engelleyebilecek bir aşının geliştirilebilmesi ise 2000'li yılları buldu. Tum dunyada 10.000'den fazla kadın uzerinde yapılan calışmaların sonucunda HPV aşısı 2006 yılında Amerikan Gıda ve İlac Dairesinin (FDA) onayı ile Amerika’da kullanıma sunuldu. Bunu daha sonra Avrupa"nın bazı ulkeleri ile Avusturalya takip etti. Ulkemizde ise Nisan 2007 yılından itibaren kullanımda bulunmaktadır. Hali hazırda iki ayrı firma tarafından uretilen 2 değişik aşı kullanılmaktadır.
HPV aşısı aslında HPV'nin 4 turune karşı koruma sağlayan bir uygulamadır. Ulkemizde de tum dunyadaki adı olan Gardasil ticari ismi ile satılan aşı HPV'nin serviks kanserinin %70'inden sorumlu olan Tip 16 ve 18 ile, genital siğillerin %90"ından sorumlu olan tip 6 ve 11'e karşı geliştirilmiş bir aşıdır.
HPV aşısı koruyucu bir aşı olup tedavi edici ozelliği yoktur. Yani aşı daha onceden Tip 6,11,16 ve 18 HPV ile karşılaşmış kişilerde hastalığı tedavi edici ozelliğe sahip değilidir. Bu viruslerle karşılaşmadan once yapıldığında ise koruyuculuğu %100'e yaklaşmaktadır.

HPV aşısı kimlere yapılmalıdır?
FDA HPV aşısının daha onceden bu virusler ile karşılaşmamış 9-26 yaş arasındaki tum kadınlara yapılmasını onermektedir. Daha ileri yaştaki kadınlar uzerinde denemeler yapılmadığından ve elde yeterli veri olmadığından şimdilik 26 yaş uzeri kadınlara uygulanması onerilmemektedir. İdeali cinsel yaşantı başlamadan aşı programının tamamlanmasıdır.
Turk servikal kanser calışma grubu hedef kitle olarak 11-12 yaş kız grubunu belirtmiştir, yakalanan (catch-up) aşılama icin 13-26 yaş kız grubunu ve kişisel aşılama icin 55 yaşına kadarki kadınları belirlemiştir.

Erkekler uzerindeki etkileri tam olarak bilinmediğinden pek cok ulkede erkek cocuklara uygulanması onerilmemekle birlikte bazı ulkelerde erkek cocuklar icin de aşı programına dahil edilmiştir. Amerika"nın bazı eyaletlerinde ise rutin aşı programı icine dahil edilmiştir.

HPV aşısı nasıl uygulanır?
HPV aşısı 6 ay icinde toplam 3 seferlik enjeksiyonlar şeklinde uygulanır. İlk dozu takiben 2 ay sonra ikinci doz, 6 ay sonra ise son doz uygulanır. Uygulama yerinde nadiren ağrı, şişlik, kızarıklık gorulebilir. Bazı hastalarda halsizlik, yorgunluk ya da bulantıya yol acabilmektedir. Aşı yapılmadan once vajinadan alınacak ornekte HPV tiplemesi yapılması uygun olacaktır. Daha onceden cinsel yaşantısı olmayanlarda ve cocuklarda tipleme yapılmasına gerek yoktur.

HPV aşısının etkisi ne kadar surer?
Bu konuda kesin bir bilgi yoktur Yapılan calışmalar 5 yıllık koruyuculuğun tam olduğunu gostermektedir. Etkinin 5 yıldan uzun surup surmediği ve 5 yıl sonunda ek doza gerek olup olmadığı zaman icinde yapılacak calışmalar sonrasında ortaya konacaktır.

HPV aşısı yıllık PAP smear ilişkisi nedir?
Aşı şimdilik sadece bazı HPV turlerine karşı etkili olduğundan serviks kanserini kesin olarak engellemektedir. Dolayısı ile aşı olan kişilerin yıllık smear kontrollerine devam etmeleri gerekmektedir.

HPV enfeksiyonu olan kişiler aşı olabilir mi?
Smear kontrollerinde değişim saptanan kadınlarda HPV tiplemesi yapılması onemlidir. Tipleme sonucu HPV tip 6,11,16 ve 18"den herhangi birisi saptanmadı ise bu kadınların aşı olması yararlıdır. HPV tip 6,11,16 ve 18 pozitif olan kadınlarda aşının etkinliği konusunda yeterli veri yoktur.

HPV aşısı gebelerde yapılabilir mi ?
Aşının gebe kadınlarda ve bebeklerindeki etkileri konusunda yeterli veri yoktur. Eldeki sınırlı veri herhangi olumsuz bir etkiyi işaret etmemekle birlikte gebe kadınlarda HPV aşısı onerilmemektedir. Aşı programına başladıktan sonra hamile kalan kadınlar 3 doz tamamlamak icin doğum sonrasını beklemelidirler. Ote yandan bu kadınlarda sadece aşı nedeni ile gebeliğin kurtaj ile sonlandırılması da onerilmez.

HPV aşısı sonrası korunmasız ilişki serbest midir?
HPV aşısı sadece ilgili viruslerin neden olduğu durumlara karşı koruma sağlar. AIDS, herpes, bel soğukluğu, Hepatit B gibi diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar uzerinde hicbir etkisi yoktur. Bu hastalıklardan korunmanın tek ve en etkili yolu prezervatifdir.

HPV aşısının ucreti nedir?
Aşının uretildiği Amerika Birleşik Devletlerinde 3 dozun toplam maliyeti 360 dolar civarıdadır. Bu fiyat bugune kadar uretilmiş aşılar arasında en pahalılarından birisidir. PAP smear tarama programının yaygın kullanılamadığı geri kalmış ya da gelişmekte olan ulkeler arasında kadınlarda gorulen kanserler arasında serviks kanserinin birinci ya da ikinci sırada olduğu goz onune alındığında aşının asıl hedef kitlesinin bu ulkeler olması gerekir. Oysa fiyatın yuksekliği aşının bu ulkelerdeki ulaşılabilirliğini ne yazık ki kısıtlamaktadır. Umit edilen cok yakın bir gelecekte ucretinin ulaşılabilir sınırlara inmesidir. Gates vakfı başta olmak uzere bazı buyuk vakıf ve hayır kurumları geri kalmış ulkelerdeki cocukların aşılanması icin hatırı sayılır yardımlarda bulunmaktadırlar.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]