Gut hastalığına ne sebep olur?Gut Hastalığı, kanlarındaki Urik Asit duzeyi normalden yuksek olan kişilerde gorulur. Vucudumuzdaki urik asidin %70 kadarı hucrelerimizde bulunan Purin adlı proteinin yıkılmasından kaynaklanır. Kalan urik asit miktarını oluşturan ise yediğimiz gıdaların icindeki Purinin yıkımından ortaya cıkar.
Kanınızda urik asit olması mutlaka Gut hastası olacağınız anlamına gelmez. Sağlıklı bireylerde de, erkeklerde kadınlardan daha yuksek olacak şekilde kanda urik asit bulunur. Eğer kandaki urik asit miktarı artmaya başladıysa vucudunuz fazla olan kısmını bobrekler yoluyla idrar icinde atmaya calışır. Ancak eğer vucudunuz fazla urik asit uretiyorsa veya bobrekler yeterince urik asit atılımını sağlayamıyorsa kandaki urik asit miktarı artmaya başlar. Urik asit miktarı belli bir duzeyi aşarsa (Cozunme noktası) urik asidin Sodyum Urat olarak cozunmeyen kristalize forma donuşmesi olasıdır. Bu kristaller genelde eklem ici veya cevresindeki dokularda oluşma eğilimi gosterirler. Ozellikle bacakların ucunda kalan ayak parmakları, ayak bilekleri gibi bolgelerde oluşurlar.
Oluşan urik asit kristalleri yıllar icinde yavaşca kıkırdak dokuda birikir ve sonunda bir gun eklem aralığına boşalır. Sert, iğne şekilli kristaller eklemin yumuşak yuzeyine (Sinovyum) temas eder ve hızla iltihabi surece neden olur. İltihabi surec ile kristaller eklem icinde parcalanır ve Gut atağı gunler icinde yavaşca duzelir.
Eklem icinde ani iltihabi ataklara neden olmanın yanı sıra bu kristaller eklem ici ve cevresinde birikerek tofus denen yapılar oluşturabilirler. Tofus adlı bu sert yapılar zamanla buyuyerek kıkırdak ve kemiğe bası hasarı oluşturabilir ve bu hasar kireclenmede olduğu gibi surekli bir eklem ağrısına neden olabilir. Bu aşamadaki Gut Hastalığına “Kronik Tofuslu Gut” denir. Bazen tofusler cilt altından elle hissedilebilirler. Eklemler dışında kulak kepcesi gibi kıkırdak yapılarda da birikebilirler.
[h=3]Kandaki urik asit duzeyinizi etkileyen faktorler şunlardır:[/h]Genetik yapınız bobreklerinizin başka bir fonksiyon bozukluğu olmasa da yeterli miktarda urik asidi vucuttan uzaklaştıramamasına neden olabilir. Ozellikle ailede benzer rahatsızlığı olan bireylerde en olası neden budur.
Vucut kitlesi ne kadar buyukse gunluk urik asit uretimi de o kadar artar. Bu nedenle fazla kilolu olanlarda urik asit uretimi bobreğin başa cıkabileceğinden fazla olabilir.
Eğer kanda kolesterol ve yağ miktarınız yuksekse, kan basıncınız yuksekse ve tip 2 şeker hastalığınız varsa bobrekleriniz yeterli miktarda urik asit atılımını sağlayamayabilir. Tum bu sorunların bir arada olmasına “Metabolik Sendrom” adı verilmektedir.
Bazı bobrek hastalıklarında bobreğiniz urik asit atılımı işlevini yeteri kadar yapamayabilir.
İdrar sokuculer, aspirin gibi bazı ilaclar kandaki urik asit miktarının artmasına neden olabilir.
Nadiren bazı kronik kan hastalıklarında cok sayıda kan hucresi uretilir ve bunların parcalanmasıyla acığa cıkan urik asit miktarı cok olursa bobrek bununla başa cıkamayabilir.
Eğer urik asit artışını acıklayabilen belirgin bir neden saptanabilirse (Orneğin bobrek hastalığı veya idrar sokucu kullanımı gibi) bu duruma “İkincil Gut Hastalığı” denir. Ancak cok zaman tek bir belirgin neden saptamak mumkun olmaz, pek cok faktor bir aradadır (Orneğin kilo fazlalığı olan bir bireyde bobreğin genetik nedenlerle urik asidi yeterince atamaması gibi) ve bu duruma “Birincil Gut Hastalığı” denir.
Eğer Gut Hastalığına eğiliminiz varsa Gut atağını tetikleyecek bazı durumları bilmek gerekir:
Etkilenen ekleme darbe veya zorlayıcı hareket
Ateş yuksekliği ile giden hastalıklar (Soğuk algınlığı, zature vb.)
Cerrahi girişimler
Aşırı yemek yeme ve/veya fazla miktarda alkol alma
Susuzluk
Daha onceleri yalancı gut diye adlandırılan hastalıkta da benzer ataklar kalsiyum pirofosfat kristallerinin eklem icinde birikmesiyle oluşabilir. Bu hastalıkta eklem icinde biriken urik asit değil, kalsiyum kristalleridir ve Gut Hastalığından farklı olarak daha cok kireclenmesi olan bireylerde ayak baş parmağından cok diz ve diğer eklemlerde bulgulara neden olur.

[h=2]İzmir Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]