Gut , protein metabolizmasının son urunlerinden biri olan urik asitin damarda birikmesiyle ortaya cıkan akut ve tekrarlayan artrit ataklarıyla karekterizedir. ‘’Kralların hastalığı ve hastalıkların kralı’’olarak bilinir.
Biriken urik asit,eklemlerde inflamasyona neden olur veya eklemlerde tofus (non-inflamatuar noduller) oluştururlar. Gut, hiperurisemi,bobrek ( urat) taşları,akut seyirli artrit , tofus oluşumu ile seyreder. Erkekler de kadınlara oranla yaklaşık 7 kat fazla gorulur,40 yaş ustu erkeklerde gorulme olasılığı daha fazladır. Ataklar hızlıca gelişebilir ve genelde ilk ataklar gece olur. Tum romatizma hastalıklarının icinde en ağır olanıdır. Gut, urik asitin fazla yapımından,veya urik asitin atımında azalmasından kaynaklanabilir. Yapılan calışmalarda ; %10 oranında fazla yapım,%90 oranında ise atımında azalmadan kaynaklandığı gosterilmiştir. Urik asit, 2/3 oranında vucut tarafından yapılır,1/3 oranında diyet ile alınır. Diyet ile alınan urik asit,diyette ki purinden oluşur.
Gut ve Hiperuriseminin Sınıflanlandırılması;
PRİMER: İdiyopatik,fazla uretim,atımda azalma,ozel bazı enzimlerin hasara uğraması
SEKONDER: Diyabet,koroner arter hastalığı,obezite,kronik bobrek yetmezliği,akut bobrek yetmezliği,aşırı alkol tuketimi,tumor vb nedenler.
KRONİK TOFUSLU GUT: Gutlu hastaların %10-25’inde fizik muayenede fark edilebilen tofus gelişebilmektedir. İlk artrit atağından yaklaşık 10 yıl sonra ortaya cıkar. Dış kulak,ve aşil tendonu en sık gorulduğu yerlerdir. Tofusler kendileri ağrısız olmalarına rağmen eklem cevresinde olmalarından dolayı hareketi sınırlarlar. Yine bulundukları derinin ulserleşmesine neden olabilirler.
Gutlu hastalar da ;abdominal şişmanlık,hipertrigliseridemi,hipertansiyon,hiperg lisemi,bobrek taşı oluşumu,bobrek yetmezliği gibi olumsuzlukların gorulme olasılığı fazladır.
TEDAVİSİ
İlac tedavisi;nonsteroida ilaclar,alloprınol,kolşisin,diuretikler vb ilaclar
DİYET TEDAVİSİ
Gut hastalığına neden olan besinler şunlardır; kırmızı et,deniz urunleri,bira,likor ve fruktoz iceren alkolsuz icecekler.
GUTLU HASTALARIN GUNLUK SINIRLI MİKTARDA TUKETECEBİLECEKLERİ BESİNLER
-Sut ve yoğurt (yarım yağlı ve kaymaksız) gunluk 2 su bardağı
-Peynir ( yarım yağlı,az tuzlu) gunluk 60 gram.
-Yağsız et ( dana,sığır,tavuk,balık vb ) gunluk 60 gram
-Kurubaklagiller( kuru fasulye,nohut,bulgur vb ) gunluk 10-12 yemek kaşığı. Etin yenildiği gun bunlar yenilmemeli
-Gun de en fazla 6-8 tatlı kaşığı şeker.
-Hafta da 2-3 kez haşlanmış yumurta
-Bitkisel protein kaynakları tuketilmelidir( sebze ve meyveler)
-Urat kristallerinin atımı icin bol su tuketilmeli
-Kullanılacak yağlar bitkisel kaynaklı olmalıdır.
YENİLMEMESİ GEREKEN BESİNLER
-Sakatatlar,koyun eti,kuzu eti,yağlı balıklar,tavuk derisi
-Terayağı,margarin,kaymak,krema,kuyruk yağı,ic yağ,kızartmalar,mayonez,cikolata,tahin
-Alkollu icecekler,kola,gazoz,fanta
-Hazır corbalar,et suyu tabletleri,hazır meyve suları
-Aşırı tuzlu yiyecekler
-Tuketebileceği besinlerden daha fazlası
-Maya(mayalı hamurlar),av etleri,karides,midye, havyar,ancuez,kucuk balıklar

[h=2]Van Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]