Guatr tiroid bezinin normalden daha fazla buyumesi ve gozle gorunur hale gelmesidir. Tiroid bezi soluk borumuzun onunde yerleşen kelebek şeklinde endokrin bir bezdir. Guatr genellikle ağrısızdır. Bazen cok buyuk guatrlar oksuruk, yutma gucluğu, nefes darlığı, ses kısıklığı gibi şikayetlere yol acabilir.
Dunyada en sık guatr nedeni iyot eksiliğidir. İyotlu tuz kullanımının yaygın olduğu bolgelerde ise tiroid hormonlarının normalden fazla veya az uretimi bezin buyumesine ve guatr oluşumuna yol acar. Tedavi guatr boyutlarına, oluşturduğu şikayetlere ve altta yatan nedene gore değişir. Şikayet oluşturmayan veya tespit edilmiş bir hastalığa yol acmayan kucuk guatr olguları takip edilebilir.
Guatr hastalığı belirtileri nelerdir?
Boyunda gorulebilen şişlik
Boğazda sertlik hissi
Oksuruk
Seste kabalaşma, kalınlaşma
Yutma gucluğu
Nefes darlığı
Guatr nasıl oluşur?
Tiroid bezi başlıca iki hormon salgılar: T4, T3. Bu hormonlar vucut metabolizmasını ve kan akımını duzenler. Vucudun yağ ve karbonhidrat kullanımını, protein uretimini duzenler. Vucut ısısını, kalp hızını kontrol eder. Tiroid bezi aynı zamanda kalsitonin hormonu uretiminden sorumludur.
Beyinde yer alan pitiuter bez ve hipotalamus T3, T4 uretimini ve salınımını yonetir. Hipotalamus vucudumuzun termostatı gibi davranır. Pituiter bezi uyararak TSH (tiroid salgılayıcı hormon) yapımını sağlar. Pituiter bez vucudun ihtiyacına gore TSH salınımını sağlar. Buna gore tiroid bezi aldığı TSH uyarısına gore T4 ve T3 uretir. Guatr olması tiroid bezinin normal calışmadığını gostermez. Tiroid bezi buyumuş olsa bile tiroid hormon duzeyimiz normal kalabilir. Ancak duşuk veya yuksek de cıkabilir. Bir başka deyişle guatr gelişimi ile hormon duzeyleri arasında bağlantı yoktur.
Guatr nedenleri:
İyot eksikliği
Graves hastalığı
Hashimoto hastalığı
Mutinoduler guatr
Tekli tiroid nodulu
Tiroid kanseri
Gebelik
Tiroidin iltihabi hastalıkları
Risk faktorleri:
Guatr herkesi etkileyebilir. Doğumda var olabilir veya sonradan gelişebilir. Guatr gelişiminde etkili olan faktorler:
Diyette iyot eksikliği
Kadın olmak
40 yaş ustu
Aile oykusunde otoimmun hastalıklar olması
Gebelik
Menapoz
Bazı ilaclar: Belli kalp ilacları, lityum gibi psikiyatrik ilaclar
Radyasyona maruziyet
Komplikasyonlar:
Kucuk guatrlar fiziksel ve kozmetik sorun yaratmazlar. Buyuk guatrlar nefes darlığı ve yutmada gucluk, oksuruk, seste kabalaşma yapabilir. Guatr aynı zamanda hipotiroidizm veya hipertiroidizm gibi nedenlerle de oluşabilir. Bu hastalıklar yorgunluktan kilo alımına kadar veya istemeden kilo verme, uyku bozuklukları gibi şikayetlere neden olabilir.
Tanı:
Kan testleri: TSH, ST4, Anti TPO, Anti TG
Ultasonografi
Tiroid sintigrafisi
Biyopsi
Tedavi:
Gozlem: Kucuk, şikayet yapmayan guatrlar
Tıbbi tedavi: Tiroid hormon bozukluğu saptandıysa buna yonelik ilac tedavisi, iltihabi tiroid hastalığı saptandıysa aspirin, nonsteroid antiinflamtuvar veya sterod tedavisi verilebilir.
Cerrahi: ciddi şikayetlere yol acan tiroid bezi veya tiroid kanseri icin tiroid bezinin cerrahi olarak cıkarılması uygun olacaktır.

[h=2]Ankara Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]