Konuyu cocuklarda ve yetişkinler olmak uzere iki başlık altında sizlere aktarabiliriz.
Oncelikle gozyaşı kanalı nedir bundan bahsetmemiz gerekiyor. Gozumuzun sağlıklı bir şekilde gormesi ve yaşamaya devam etmesi icin on yuzeyinin devamlı ıslak tutulması şarttır. Kaş altındaki lakrimal bezden salgılanan goz yaşı buruna yakın bolgedeki kapaklarda bulunan kanalcıklardan burun icine doğru akar. Ust ve alt kapakta buruna yakın bolgede punktum dediğimiz (alt kapakta 1 tane, ust kapakta 1 tane) iki adet delik bulunur. Gozyaşı alt ve ust kapaktaki bu iki delikten kanalikul dediğimiz kanalcığa oradan da gozyaşı kesesine oradan da burnumuzun icine gider. Gozumuzu her kırptığımızda bu mekanizma calışır ve gozyaşı kanal icine pompalanır.Biz bu mekanizmanın calışmasını hissetmeyiz.
İşte bu gozyaşı yollarının herhangi bir yerinde tıkanıklık varsa gozyaşı yanağımıza doğru akar. Kanal mikrop kaparsa capak başlar. Mikrobik hadise daha da ilerlerse goz kapakları ile burun arasında bulunan kese şişer ve iltihap akmaya başlar. Hatta gozyaşı kesesi delinir ve ciltte yaralar gozde iltihaplar oluşur.
Gozyaşı yolları kanal tıkanıklığı aynen bir lavabonun tıkanmasına benzer. Lavabo tıkanınca nasıl su taşıyorsa ve pislikler lavabo ceperine yapışıyorsa gozde de durum aynıdır. Mikroplar yıkanıp kanal icine atılamaz ve goze yapışarak capak yapar ardından da iltihabi olaylara neden olurlar.
Bebekler ve Cocuklarda Gozde Sulanma (Doğumsal Dakriostenoz)
Gozyaşı bezi yeterli uretim yapıyorsa ama kanal tıkalı ise gozyaşı yuze doğru akar. Yeni doğanlarda gozyaşının burun icine aktığı kanallar kapalı olabilir. Bu bebeklerde sulanma ya da capaklanma doğum sonrası veya 2.3. ayda başlayabilir. Coğunlukla birkac ayda kendiliğinden acılır. Cocuklarda tıkalı olan yer genellikle gozyaşı kanalının burun icindeki ağzı olan Hasner valvidir. Acılmazsa goz kapakları ile burun arasındaki kese uzerine basarak gunde 30-40 defa masaj yapmak gerekir. Masajdaki amac burun icindeki tıkalı olan Hasner valvini acmaktır. Gozyaşı kanalının kesesine basarak icindeki sıvının kanal altına doğru gitmesini sağlamak ve sıvı basıncının etkisiyle burun icindeki kanal ağzını acmaya calışmak masajın temel amacıdır.1 yaşına kadar masajın kanalı acıcı bir etkisi vardır. Masajla 1 yaşında kanal acılmamışsa daha fazla uğraşmanın gereği yoktur. Kanal masajla acılmayacaktır.
Birde hemen doğum sonrasında gozyaşı kesesinin şiş olduğu dakriyosistosel (amniyosel) kanal tıkanıklığı vardır. Bu tıkanmada ise cocuk bekletilmez. Kanal masaj veya ilaclarla acılmayacaktır. En kısa zamanda sondalama işlemi gereklidir. Sondalama genellikle 1.2 ayda yapılmalidir.
1 yaşında masajla acılmıyorsa sondalama (probing) gereklidir.
Dikiş veya kesi kullanılmaz. Sondalama genel anestezi altında yapılan bir işlemdir. Buradaki genel anestezi genellikle maskeyle yapılan cok hafif bir anestezi şeklidir. 5-10 dakika kadar surer. Cocuğun anestezi alıp alamayacağını oğrenmek icin işlemden once anestezi tahlilleri yapılır ve cocuk anestezi doktoru tarafından muayene edilir. Anestezi doktoru işlem icin onay veriyorsa korkacak bir durum yoktur.
Ameliyathane şartlarında gozyaşı kanalının ici temizlenir ve tum kanal ici sonda ile acılır.% 95 başarılı bir işlemdir. Cocuğun yaşı daha buyukse başarı şansı her yıl bir miktar azalır. Bu nedenle cocuk sondalama icin cok bekletilmemelidir.
Sondalama ile acılmıyorsa
% 5 kadar hastada acılma olmayabilir. Doktorun tercihine bağlı olarak sondalama tekrarlanır. Eğer yine acılmıyorsa aynı seansta cocuk anestezi altında iken gozyaşı kanalının icine silikon tup takılması uygun bir secenektir.
Silikon tup takılamıyorsa ya da doktor başarılı olacağına inanmıyorsa
Sondalama başarılı değilse cocukta kemik kanal tıkalı ya da kanalcıklarla gozyaşı kesesi icinde yapışıklık olabilir. Boyle bir durum cocuklarda cok enderdir. Genellikle bekletilmiş 2-3 yaşındaki cocuklarda olur.O zaman yapılacak iki secim vardır.Birincisi 2-3 yaş civarında DSR (dakriyosistorinostomi) dediğimiz dikişli ameliyatı yapmak. Bu ameliyatta 1 cm lik bir kesi goz kapakları ile burun arasındaki gozyaşı kesesine yapılır. Kanal temizlenir. Burun ile gozyaşı yolları arasındaki mevcut olan kemik acıklık daha da genişletilerek kanalın kapanması engellenir.
İkinci yontem Diod Laser DSR cerrahisidir. Bu cerrahi laser yardımıyla yapılır. Cillte kesi ve dikiş yoktur. Kanama yoktur. Gozyaşı kanalının icine ozel esnek bir fiber ile laser yapılarak kemik kanal ve burun mukozası acılarak genişletilir. Cerrahi bitince silikon tup gozyaşı kanalı icine yerleştirilir. Silikon tup 3-6 ay kadar kanal icinde bırakılır. Zamanı gelince cıkarılır. Silikon tupun amacı gozyaşı kanalının hemen cerrahi sonrasında kapanmasını engellemektir.
Oncelikle sondalama, gerekirse silikon tup uygulaması , bu yontemlerle acılmazsa dikişli DSR veya Dikişsiz Diod Laser DSR cerrahisi ve silikon tup uygulaması başarıyı cok yuksek bir ihtimalle getirecek ve sulanma capaklanma şikayetleri cocuklarda sona erecektir.
Yetişkinlerde gozyaşı kanal tıkanıklığına bağlı sulanma, capaklanma , kesede şişme (Dakriyostenoz, epifora)
Halk arasında yanlış olarak damar tıkanıklığı adıyla adlandırılır. Asıl adı gozyaşı kanalı tıkanıklığıdır.
Soğuğa cıkınca sulanma, devamlı pecete ile gozyaşını silme, capaklanma, gozyaşı kesesinde şişme ve iltihap gelmesi, gozyaşı kesesinde delinme ve iltihap gibi belirtiler verir.
Cerrahi dışında bir tedavisi yoktur. Cerrahide dikişli DSR ya da Dikişsiz Diod Laser DSR işlemi uygulanır.
DSR cerrahisi % 92-95 arasında başarılı bir cerrahidir. Mevcut gozyaşı kanalı tıkalıdır. Kanalın tıkanıklığı cilde yapılan 1 cm lik kesiyle cerrahi yoluyla giderilir. Kanal bulunur genişletilir. Dikiş kullanarak tekrar kapatılır. Ameliyat sırasında cok kanama varsa ya da kanalcıklar darsa ya da punktum dediğimiz kapaktaki gozyaşı kanal deliği darsa cerrahi sırasında silikon tup kanal icine yerleştirilebilir. Bu secenek doktordan doktora değişir. Bizim uygulamamızda hasta ilk kez bize ameliyat olmuşsa % 95 silikon tup yerleştirmiyoruz. Daha once DSR ameliyatı yapılıp başarısız olmuş bir hasta ise % 50 silikon tup koyabiliriz. Silikon tup koyu koymayacağımız genellikle ameliyat sırasında belli olur.
Dikişler genellikle 7 gun sonra alınır.Estetik dikiş atıldıysa 3 ay sonra neredeyse yok denecek kadar belli belirsiz iz olabilir. İlk baştaki şuphelerine karşın hastalar cok memnun olarak bu cerrahiden faydalanırlar.

[h=2]İstanbul Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]