Koc Grubu, Sabancı Grubu ile arasındaki farkı giderek acıyor. İSO 500 listesinde yer alan 13 Koc şirketinden 9'u yukseliş kaydederken, listeye 14 şirket taşıyan Sabancı'nın 10 şirketi gerildi.

Sakıp Sabancı, kendine has lirik yonetim anlayışı ile Sabancı Topluluğu’nu onemli noktalara taşıdı. Ancak Sabancı'nın vefatı sonrası kimi aile bireylerinin hisselerini alarak gruptan kopuşları, Grupta onemli bir kan kaybına yol actı.

Grubun yaşadığı kuculme gectiğim haftalarda Fortune Turkiye’nin acıkladığı 500 buyuk şirket listesi yanı sıra son acıklanan İSO Buyuk Sanayi Kuruluşları 2007 listesinde de net bir bicimde goruldu.

Fortune 500 listesinde ilk 20’ye bir tek şirketini dahi taşıyaman Sabancı Grubu, İSO 500 listesinde de ilk 20’de tek bir şirket ile temsil edildi.

Sabancı Grubu her iki liste acısında da olumsuz bir tablo ortaya koyarken, Koc Grubu adeta rekora imza attı. Fortune 500 listesinde ilk 20’ye 4 şirketini taşıyan Koc Grubu, İSO 500’de ilk 20’ye 5 şirketini taşımayı başardı.

Eskiden ekonomi gazetecileri Koc-Sabancı karşılaştırması yaparlardı. Ancak artık bu kıyaslamanın yapılamadığını Fortune 500 listesinin yanı sıra İSO 500 listesi de net bir bicimde ortaya koydu. Turkiye’nin (finans dışı) sanayi şirketleri arasında artık sıralamaya Sabancı giremiyor.

Turkiye'nin 500 buyuk sanayi kuruluşu sıralamasında bu yıl Koc Topluluğu, 13 şirketle yer aldı. Koc Grubu Tupraş, Ford, Arcelik, Tofaş ve Aygaz ile listenin tepesindeki ilk 10'un da yarısını oluşturdu.

Koc Topluluğu şirketleri, 500 buyuk kuruluşun toplam cirosunun yuzde 19'unu, ozel sektorun yuzde 20'sini temsil ederlerken Koc Grubu şirketleri 2007 yılında 11.2 milyar dolarlık dış satımlarıyla da ozel sektor ihracatının yuzde 21'ini yaptı. Koc Topluluğu şirketlerinin toplam kÂrı ise 2.6 milyar YTL olmuş.

Aşağıda ISO 500 Buyuk Sanayi Araştırması’nda yer alan Koc Topluluğu ve Sabancı Topluluğu şirketlerinin listesi ve bilgileri yer almakta:

İŞTE KOC İLE SABANCI ŞİRKETLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI

Aşağıda ISO 500 Buyuk Sanayi Araştırması’nda yer alan Koc Topluluğu ve Sabancı Topluluğu şirketlerinin listesi ve bilgileri yer almakta:

13 Koc Topluluğu Şirketi:

2007 2006
Şirket Adı


1 1
Tupraş Turkiye Petrol Raf. A.Ş.


2 2
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.


7 6
Arcelik A.Ş.


8 9
Tofaş Turk Otomobil Fab. A.Ş


9 10
Aygaz A.Ş.


29 16
Grundig Elektronik A.Ş.


76 81
Mogaz Petrol Gazları A.Ş.


77 84
Tat Konserve San. A.Ş.


80 68
Turk Traktor ve Ziraat Makinaları A.Ş.


98 106
Arcelik-LG Klima San. Ve Tic. A.Ş.


112 127
Otokar Otobus Karoseri San. A.Ş.


209 261
Entek Elektrik Uretimi A.Ş.


252 315
Demir Export A.Ş.





Yukarıda yer alan Koc Grubu şirketlerinin 2006-2007 yılı performanslarına bakıldığında toplam 13 şirketi İSO 500 listesine taşıyan Koc Grubu şirketlerinde yalnızca ikisinin bir onceki yıla 2006 kıyasla gerilediği goruluyor. Arcelik 2006 Listesinde 6’ıncı sırada iken 2007’de 7’inci sıraya, Grundig Elektronik ise 2006 16’ıncı sırada iken 2007’de 29’uncu sıraya gerilediği goruluyor. Geriye kalan 11 şirketten ikis Tupraş –Ford bir onceki yıl ile aynı seviyelerini (1-2) korurken geriye kalan 9 şirketin tumu bir onceki yıla kıyasla 2007’de sıcrama kaydettikleri goruluyor.

14 Sabancı Topluluğu Şirketi :

2007 2006
Şirket Adı

5 4
TOYOTA OTOMOTİV SANAYİ TURKİYE A.Ş.

26 26
PHİLSA PHİLİP MORRİS SABANCI SİGARA VE TUTUNCULUK SAN. VE TİC A.Ş.

49 47
BRİSA BRIDGESTONE SABANCI LASTİK SAN. VE TİC. A.Ş.

51 59
AKCANSA CİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

71 66
TEMSA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

81 79
CİMSA CİMENTO SAN. VE TİC. A.Ş

92 76
KORDSA GLOBAL ENDUSTRİYEL İPLİK VE KORD BEZİ SAN. VE TİC. A.Ş.

96 100
GIDASA SABANCI GIDA SAN. VE TİC. A.Ş.

100 60
ADVANSA SASA POLYESTER SANAYİ A.Ş.

127 142
ENERJİSA ENERJİ URETİM A.Ş.

139 130
BOSSA TİCARET VE SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş.

202 187
OLMUKSA INTERNATIONAL PAPER-SABANCI AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş

328 311
YUNSA YUNLU SAN. VE TİC. A.Ş.

322 339
PİLSA PLASTİK SANAYİ A.Ş.








Sabancı Topluluğu şirketlerine bakıldığında ise, İSO 500 listesine 2007’de 14 şirket taşıyan Topluluk şirketlerinden yalnızca ucu (Akcansa , Gıdasa ve Pilsa) yukseliş kaydederken , bir şirket de (Philip Morris) bir onceki yılki sırasını (26) korudu. Geriye kalan 10 şirketin tumu onemli oranda gerileme yaşadı.

Rakamlarla Sabancı Topluluğu:

Konsolide finansal neticelere gore, Sabancı Topluluğu son uc yılda satışlarını yuzde 67 artırarak 2007 yılında 19.3 milyar YTL’na ulaştırdı. Sabancı Topluluğu 71 şirket, 10 yabancı ortak, 53,400 calışan, 19.3 milyar YTL konsolide net satışlar, 3 milyar YTL faaliyet karı ve 970 milyon YTL konsolide net kara sahip.

Ancak gecen yıl (2007) gercekleştirilen 19.3 milyar YTL’lik konsolide satış rakamına rağmen Sabancı Holding (grup şirketleri ) Fortune tarafından hazırlanan Turkiye’nin 500 buyuk şirketi arasında ilk sıralarda yer alamadı.

Holding’in bilancosu dikkatle incelendiğinde bu durum anlaşılıyor. Cunku, grubun satışları icinde finans kesimin payı cok yuksek ve giderek payı artıyor.

Sırayla rakamlar şoyle:

* Sabancı Holding’in konsolide satış geliri 2004 yılı 11.548 milyon YTL. Bu rakamın yuzde 47’si (5.553 milyon YTL) finans dışı şirketlerden elde ediliyor. Yuzde 53 olan 6.014 milyon YTL ise doğrudan finans kesiminden (başta Akbank) geliyor.

* Aynı grubun 2007 yılı satış gelirleri soylendiği gibi 19.340 milyon YTL. Ovunulerek kamuoyuna aktarılan bu rakamın bu kez yuzde 57’si (yani 11.023 milyon YTL) finans kesiminden , yuzde 43’u (8.317 milyon YTL) finans dışı şirketlerden elde ediliyor. (Finans dışı şirketlerden elde edilen gelirin onemli bir bolumu de iştirak satışından geldiğini de hatırlatalım.)

Yani grubun satışları icinde finans kesimi gelirleri artıyor, sanayi ve hizmet şirketlerinin payı kuculuyor. Grup, son 4 yılda satışlarını yuzde 67 artırmakla ovunuyor. Ama dikkat edilmesi gereken şu: Eğer Akbank’ın son 4 yılda (krizden en karlı cıkan banka olduğu unutulmamalı) buyumesi dikkate alınmasaydı, grubun satış gelirleri toplam 11 milyar YTL’den 14.5 milyar YTL’ye cıkacaktı. Ve buyume oranı yuzde 25’lerde kalacaktı. Ama bankalarından elde ettikleri satış geliri son 4 yılda yuzde 80 buyudu ve bugun grubun ovunduğu satış geliri buyumesi yaşandı.

Koc-Sabancı arasındaki kıyaslamanın onemini yitirdiği tezini, anılan donem icin Koc Grubu’nun verileri de doğruluyor.

Rakamlarla Koc Topluluğu

* Koc’un, 2004 yılında elde ettiği konsolide satış geliri 22.264 milyon YTL. Bu satış gelirinin yuzde 92’si finans dışı kesimden elde ediliyor.

* Koc Holding’in 2007 konsolide bilanco satış geliri 51.429 milyon YTL. Bu satış geliri icinde finans kesiminden elde ettiği gelirin oranı sadece yuzde 10. Yuzde 90’ı sanayi ve hizmet sektorunden sağlıyor.

* Başka bir deyişle Koc Grubu finans dışı kesimden elde ettiği satışlarını (Tupraş’ın etkisiyle elbette) son 4 yılda yuzde 136 artırırken, Sabancı’da bu oran yuzde 53'de (2004/5.553 milyon YTL-2007/8.480 milyon YTL) kalıyor.

Sakıp ağanın kemikleri sızlıyor olmalı...