İstanbul Sanayi Odası, 500 buyuk şirket listesini acıkladı. İlk listenin acıklandığı 1967'den bu yana neler yaşandı. İlk listeden son listeye kac şirket ulaştı?


Dincer GOKCE'nin haberi

İstanbul Sanayi Odası 1952'de kurulur. İSO'nun kurulduğu 1952'den yalnızca 3 yıl sonra Amerikan Fortune Dergisi 1955'den itibaren en buyuk şirketler listesini acıklamaya başlar.

Fortune dergisi, Amerika'nın en buyuk 500 sanayici firmasını, 50 ticarî bankasını, 50 sigorta şirketini, 50 ticarî firmasını, 50 nakliyat firmasını, 50 hizmetler firmasını ve 1957 den beri de Amerika haricindeki en buyuk 200 sanayi firmasını tesbit edip durumlarını tum dunya ile paylaşır. Kuşkusuz Fortune'nin acıklamaya başladığı şirketler listesi tum dunyada ilgi uyandırır va başta iş alemi sanayi kesimi o yıl acıklanacak listeyi bekler.

İstanbul Ticaret Odası'ndan aldığı borc para ile (2000 lira) kurulan İSO da giderek etkinlik kurmaya başlar. 20. yuzyılın ortası Turkiye'sinde, iğneden ipliğe hemen herşeye ihtiyac vardır. İSO, kısa surede sanayi erbabı arasında saygın bir konum gelir ve Fortune Amerika'nın bir gelenek haline getirdiği en buyuk sanayi kuruluşları listesini İSO da acıklamaya başlar.

İSO ilk listeyi acıkladığında yıl 1968... Donemin İSO Başkanı rahmetli Fazıl Zobu, buyuk bir heyecan ve gururla o gunun Turkiye'sinin en buyuk sanayi kuruluşlarını acıklar. İSO'nun ilk acıkladığı listeye gecmeden once donemin İSO Başkanı Fazıl Zobu'nun kayda gecirdiği sozlerine goz atalım:

İSO BAŞKANI'NIN MESAJI

Donemin İSO Başkanı Fazıl Zobu, ilk İSO 100 Listesini yayınladıklarında aşağıda yer alan sunuş yazısını kaleme alır:

"Her gecen gun yeni gelişmelerle, iktisadî konular daha kompleks bir hale gelmekte, trendlerin suratle de-ğerlendirilip alÂkalılarca icap eden kararların ayni sur'atle alınması şart olmaktadır. Sokakdaki adamdan Devletin en yetkilisine kadar herkesin derece derece bir payının bulunacağı bu değerlendirme ve karar almada durum hakkında yeterli bilgiye sahip olmanın ehemmiyeti acıktır, îş alemindeki buyuk gelişme, kamu oyuna intikal eden (yeterli bilgi) cercevesini genişlemeye zorlamakta ve dune kadar (iş sırri) olarak gizli tutulan malûmatın bugun acıklanmasında mahzur değil hatta luzum ve faide gorulmektedir.

Sanayii ve bilhassa sermaye piyasası en gelişmiş memleket olan Amerika Birleşik Devletleri bu yolda cok ileri adımlar atmış bulunmaktadır. Amerika'da iş Âleminin, kanunla acıklanması mecbur kılınan bilginin de otesindeki malûmatı, kamu oyuna intikÂl ettirdiği gorulmektedir. Avrupa henuz bu acıklığa kavuşmamış, firma idarecileri eski alışkanlıklarından kurtulamamışlardır. Avrupa Ekonomik Topluluğu Komisyonu, bu konuya eğilmiş ve gerek Avrupada sur'atle gelişen (merger) ler ve gerekse Amerikan rekabeti sebebiyle rakkamlann acıklanması luzumu uze rinde uye devletleri tazyik etmeye başlamıştır.

Sanayiimize oncu sektor vazifesi verildiği ve sermaye piyasasının bu kadar cok lÂfının edildiği bu devrede Turk iş Âleminin de daha acıklığa kavuşması ' zumuna katiyetle inandığımız icin bu yolda başlangıc olsa bir adım atmayı İstanbul Sanayi Odası olarak bilip, Odamıza kayıtlı firmalardan cirolarına gore gelen yuz adedini tespit ederek kamu oyuna arzetmiş bulunuyoruz.

Kuruluş kanunumuzun Odalara tanıdığı yetkiler ve İstanbul Sanayi Odasının faaliyet sahası ile sınırlı oluşumu arzu ettiğimiz genişlikte bir etut yapmamıza maalesef imkÂn vermedi. Yan (alt) sayfadaki tablonun tetkikinden de goruleceği bu firmalardan bir kısmı cirolarının acıklanmasına musaade etmedikleri icin o sıralar boş bırakılmıştır.

Dileğimiz bu listenin bir başlangıc olarak benimsenip onumuzdeki senelerde, memleket olcusunde ve Devlet îk- tisadî Teşebbuslerini de kapsayan, icinde boş sıraların bulunmadığı tablolara kavuşmaktadır.

Evet Fazıl Zobu'nun de dikkatini cektiği gibi ilk acıklanan listede 100 firmadan 30'u adının acıklanmasını istememiş. Ki bu oran toplamın dortte birini aşmakta. Onceki gun acıklanan İSO 500 2007 Raporunda da 500 firma arasında 10'unun adının acıklanmasını istemediğini hatırlatmakta yarar var. Yine donemin İSO Başkanının dikkat cektiği gibi ilk listede kamu kuruluşları yoktur. Sadece 100 ozel firma listeye sahil edilir onlardan da 30'u adının acıklanmasını istemez".

haber7.com