1.Glokom nedir?
Glokom gorme sinirine hasar vererek korluğe neden olan bir hastalıktır. Bu hastalıktaki en buyuk risk faktoru artmış gozici basıncıdır.

2.Goz ici basıncı nedir?
Goz kuresinin icinde goz ici sıvısı bulunmaktadır. Bu sıvı surekli olarak yeniden uretilmekte ve aynı zamanda gozden dışarı emilmektedir. Bu sıvının gozden dışarı emiliminde bir sorun olduğunda goz ici basıncı artmaktadır. Sağlıklı bireylerde goz ici basıncının ust sınırı ortalama 20-22 mmHg seviyesindedir. Goz ici basıncı bu seviyenin uzerine cıktığında gorme sinirinin damarları ve beslenmesi baskı altında kalmakta ve gorme siniri hasar gormektedir.

3.Tum glokom hastalıkları aynımıdır?
Hayır. Cok farklı glokom hastalıkları mevcuttur. Glokom esas olarak uc ana grupta incelenir
Acık acılı glokom: bu tur glokom hastalığında goz ici sıvısının gozden emildiği acı acıktır.
Kapalı acılı glokom: bu tur glokom hastalığında goz ici sıvısının gozden emildiği acı gozun renkli kısmı (iris) tarafından kapatılmıştır
Konjenital glokom: bu tur glokom hastalığında doğuştan gelen bazı goz gelişim bozuklukları nedeni ile goz ici basıncı yukselmiştir.

4.Ne tur tedaviler mevcuttur?
Glokom tedavisinde esas unsur goz tansiyonunun duşurulmesidir. Bu şekilde gorme kaybının onune gecilir. Goz tansiyonunu duşurmenin ise farklı yolları mevcuttur. Bunlar sırası ile damla tedavisi, lazer tedavisi ve cerrahi tedavidir. Ayrıca goz tansiyonunuzun yukselmesine veya gorme kaybının ilerlemesine neden olan diğer hastalıklarınızın da tedavisi gerekebilir.

5.Tedaviden ne beklemeliyim?
Glokom hastalığı gozun icindeki bir yangına benzetilebilir. Tedavinin amacı yangını sondurmektir. Fakat bu sağlandığında sadece henuz yanmamış olan dokuların kurtarabileceği unutulmamlıdır. Yani glokom tedavisi kaybedilmiş gormeyi geri kazandırmaz. Sadece hastalığın ilerlemesini durdurur. Bu nedenlerle tedavi ne kadar erken başlarsa o kadar faydalı olacaktır. Glokom tanısının erken teşhisindeki faydanın esas nedeni budur.

6.Dikkat etmem gereken belirtiler nelerdir?
Glokom olgularının coğunda merkezi gormeden once gorme alanının dış bolgeleri zarar gorur. Bu nedenle hasta gorme alanının buyuk bir kısmını kaybedene kadar bunun farkına varmayabilir. Merkezi gorme etkilendiğinde ise genellikle hastalık oldukca ileri bir evrededir. Ayrıca bircok glokom turunde gorme kaybı dışında her hangi bir belirti ve rahatsızlık ortaya cıkmaz. Bu nedenlerle duzenli aralıklarla goz muayenesi olmanız glokom hastalığının onlenmesi ve tedavisi acısından en onemli unsurdur.


7.Tedavim yeterlimi?
Her hastanın gozu aynı değildir. Glokom hastalığının hangi evrede olguğu, hastanın yaşı, korneanın kalınlığı gibi etkenler her hasta icin farklı bir goz ici basıncının hedeflenmesine neden olur. Genellikle sağlıklı gozler daha yuksek goz ici basınclarını tolere ederler. Bunun yanında gorme sinirinde hasarın belirgin olduğu hastalarda ise daha duşuk goz ici basınclarının sağlanması gereklidir.

8.Goz ici basıncım ne olmalıdır?
Normal şartlarda sağlıklı insanlarda olrtalama gozici basıncı 16mmHg civarındadır. Glokom hastalığının ileri evrede olmadığı olgularda goz ici basıncının 16-18 mmHg civarında tutulması yeterli olacaktır. Hasarın belirgin-ileri olduğu olgularda ise gozici basıncının 10 mmHg’ya kadar duşurulmesi gerekebilir. Bunun yanında, gorme kaybının ilerlemediği gozici basıncının elde edilmesi tedavinin esas hedefidir. Bu nedenle tedavi ve takip esnasında goz ici basınc olcumlerine ilave olarak duzenli aralıklarla gorma alanı ve optik sinir testlerinin yapılması gerekmektedir.

9.Kor olacakmıyım?
Gozici basıncının başarılı bir şekilde duşurulmesi genellikle gorme kaybını durdurmaktadır. Glokom hastalığında, etkin ilac tedavisinin duzenli surdurulmesi ve periyodik muayenelerinin aksatılmaması durumunda korluk gelişmesi beklenmemelidir. Bu nedenle korluk riskinin ortadan kaldırılması buyuk oranda sizin tedavi ve takip uyumunuza bağlıdır.

10.Tedavinin yan etkileri var mıdır ve bunlar kalıcı mıdır?
Glokom ilaclarının bazı yan etkileri mevcuttur. Orneğin prostaglandin analoglarında gozde gecici kızarıklık, kirpiklerde uzama ve goz bebeğinde renk değişiklikleri gorulebilmektedir. Ayrıca beta blokorleri astım hastalığının kotuleşmesine, nefes darlığına ve tansiyon duşukluğune yol acabilmektedir. Ayrıca ilaclar gozlerde kuruluk, batışma hissi ve alerjik reaksiyonlara yol acabilmektedir. Bu yan etkilerin hemen tumu, rahatsızlığa neden olacın ilacın bırakılması halinde duzelmektedir.

Gozunuze damlattığınız damlalar ince bir kanal olan gozyaşı kanalı ile burun boşluğuna ulaşırlar. Burun icinden kana karışarak vucudunuza da yayılırlar. Damlanın damlatılmasından sonra gozunuzu kırpmanız damlayı gozyaşı kanalına iterek bu dolaşımı hızlandıracaktır. Bu nedenle damlanın damlatılmasından sonra gozun kırpılmaması, hafifce kapatılması ve işaret parmağı ile gozyaşı kanalının ağzının bulunduğu gozyaşı pınarına 1-2 dakika ile baskı yapılmalıdır.

11.Gozum kapalı iken 2-5 dakikayı nasıl anlayacağım?
Ortalama bir şarkı suresi 2-3 dakikadır. Damlanın damlatılmasından sonra dinlieyeceğiniz bir şarkı 2-3 dakika, 2 şarkı ise ortalama 5 dakika zaman gecirmenizi sağlayabilir. Bu uygulama genellikle saat alarmı kullanmaktan daha eğlencilidir.

12.Ne aralıkta muayene olmalıyım?
Glokom hastalığının tanısının konulması ve hastalığın evresinin belirlenmesi aşamasında sık muayene olmanız gerekebilir. Ardından, genellikle ortalama 3-4 ay aralıklarla muayene olmanız gereklidir. Hastalığın kontrol altına alınamadığı donemlerde ise tekrar muayene sıklığı arttırılabilir.

13.Tum goz muayene ve tetkikleri aynımıdır?
Goz hastalıkları muayenesi temelde aynıdır. Fakat muayenenin amacına gore farklı tetkik ve incelemelr yapılabilir. Glokom icin yapılan muayene ve tetkikler, şaşılık icin yapılan muayene ve tetkiklerden farklıdır. Bu nedenle her hangi bir nedenle muayene olmuş olmanız glokom hastalığınızın detaylı olarak değerlendirilmiş olfduğu anlamına gelmez.

14.Glokom icin yapılan muayenelerde nelere bakılmaktadır?
Glokom hastalığında hasar gorme sinirinde (optik sinirde) oluşmaktadır. Muayenenin amacı da goz tansiyonunun olcumunun yanında optik sinirdeki harabiyetin incelenmesidir. Bu amacla goz tansiyonu ve gorme keskinliğinin olcumu, biyomikroskop ile on segment muayenesi kornea kalınlığı olcumu ve goz dibi muayenesinin ardından optik sinirin yapısal ve fonksiyonel değerlendirmeleri yapılır. Bu değerlendirmeler icin uygulanan testler arasında gorme alanı muayenesi, optik sinir başı muayenesi ve retina sinir lifi kalınlığı muayenesi gibi incelemeler bulunmaktadır.

15.Glokomum ilerliyor mu?
Goz tansiyonunun istenilen seviyede tutulması genellikle glokomun ilerlemesini durdurur. Bunun yanında, bazı hastalarda goz tansiyonunun istenilen seviyelerde kalmasına rağmen gorme kaybı ve optik sinir harabiyeti ilerleyebilmektedir. Periyodik glokom muayenelerinin amacı da aslında daha once de belirtildiği gibi bu ilerlemeyi tespit etmektir. Glokom muayeneleri esnasında yapılacak olan goz dibi muayenesi, gorme alanı muayenesi, optik sinir başı muayenesi ve retina sinir lifi kalınlığı muayenesi gibi incelemeler neticesinde harabiyetin devam ettiği tespit edilir ise sizin icin yeni bir goz tansiyonu seviyesi belirlenir ve ilaclarınız yeniden duzenlenir.

16.Hastalığım hangi aşamadadır?
Glokom hastalığı kabaca uc seviyede incelenir. İlk evrede (hafif glokom) optik sinir hasarı hafif seviyededir. Bu olgularda genellikle goz tansiyonunun 20 mmHg’nın altında tutulması yeterlidir. İkinci evrede ise (orta derecede glokom) optik sinir hasarı ve gorme kaybı orta derecededir. Bu olgularda ise goz tansiyonunun 16 mmHg veya altında kalması gereklidir. İleri evrede (ileri glokom) ise optik sinir hasarı ile gorem kaybı ileri derecededir. Bu olgularda ise optik sinirin harabiyeti cok hızlanmıştır ve gozici basıncının 10-12 mmHg civarında veya altında tutulması gerekmektedir.

17.1 yerine 2 damla damlatırsam ne olur?
Gozunuze 1 yerine iki damla damlatmanızın onemi yoktur. Gozunuz zaten bir damlanın cok az bir kısmını alabilir. Bu nedenle damlattığınız ilk damlanın buyuk bir kısmı ve ikinci damlanın hemen hemen tamamı gozunuzden dışarı akacaktır. Bu damlanın gozunuze damladığından emin olmamanız durumunda ikinci kez damlatmanızın her hangi bir zararı yoktur.

18.Ameliyat olacak mıyım?
İlac tedavisi ile gozici basıncının istenilen seviyeye indirilemediği olgular ile ilac kuyllanım sırasında sorun yaşayan hastalara ameliyat uygulanabilir. Bu kararın doktorunuzla birlikte tartışılarak alınması gerekir ve ameliyatın amacının gozici basıncını istenilen seviyeye getirmek olduğu unutulmamalıdır. Ameliyattan sonra gormenizin artacağı gibi bir inanış icinde olmanız yanlıştır.

19.Gormemi korumak icin damlalardan başka ne yapabilirim?
Glokomun tedavisi esas olarak damlalar ile yurutulmektedir. Buun yanında sağlığınızın bir butun olarak değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Orneğin fazla kilolardan kurtulmak, duzenli aerobik egzersiz (yuruyuş gibi) yapmak, sigara kullanıyorsanız bırakmak ve hipertansiyon-şeker gibi hastalıklarınızı tedavi ettirmek tum vuzcudunuzdaki kan dolaşımını ve dolayısı ile optik sinirin beslenmesini iyi yonde etkileyecektir. Bu konuda ozellikle hipertansiyon hastalarının akılda tutması gereken bir konu da kol tansiyonunuzun gece uyku esnasında aşırı duşurulmesinden kacınılması gerektiği gerceğidir. Bu nedenle hipertansiyonunuzu tedavi eden doktorunuza glokom hastalığınız hakkında bilgi vermeniz faydalı olacaktır.

20.Hayatımı değiştirmem gerekir mi?

Glokom tanısı aldıysanız normal yaşantınıza devam edebilirsiniz. Goz muayenelerinizi aksatmadıkca genellikle gunluk hayatınız etkilenmez. Bununla birlikte, glokom tanısı aldıysanız hayatınızda birkac değişiklik yapmanız faydalı olacaktır.

Bazı aktivitelerin gozici basıncını arttırdığı bilinmektedir. Bu aktiviteler arasında nefesli calgı calmak, ağırlık kaldırma ve vucut geliştirme egzersizleri, yoga yapmak ve başağı vucut pozisyonu almak sayılabilir. bu nedenle glokom tanısı almış iseniz bu tur aktivitelerden uzak durmka gozunuz icin koruyucu olacaktır. Ayrıca glokom nedeni ile belirgin gorme kaybı gelişmiş olan olguların gunluk aktivitelerini kaza ve tehlikelerden uzak tutacak şekilde yeniden duzenlemeleri faydalı olacaktır.

Fiziksel sağlığınız kadar ruhsal sağlığınızın da onemli olduğunu unutmamalısınız. Bu nedenle hastalık ile ilgili tum tedirginlikleriniz, korkularınız, duygularınız ve merak ettiklerinizi cevrenizdekilerie, doktorunuzla ve mumkun ise diğer glokom hastaları ile paylaşınız. Bu tur paylaşımlar kendinizi daha guvende hissetmenizi sağlayabilecek onemli bir unsurdur.


21.Yakınlarım bende glokom olduğunu soylemeli miyim?
Evet. Glokom hastalarının yakınlarının glokom hastalığına yakalanma ihtimali diğer sağlıklı bireylere gore on kat artmıştır. Bu nedenle yakınlarınızın (ozellikle 40 yaşının uzerinde olanların) duzenli araklıklarla goz muayenesi olmaları ve goz ici basıncını olcturmeleri gerekmektedir.

22.Gunde iki kez kullandığım damlaları hep aynı saatte mi damlatmalıyım, unutursam ne olur?
Glokom damlalarını gunluk yaşantınızın bir parcası haline getirmeniz faydalı olacaktır. Damlaların recete edildiği gibi aksatmadan 12 saatte bir damlatılması cok onemli değildir. Damlaları daha kolay bir aktivite ile ilişkilendirmek (kahvaltı, akşam yemeği, diş fırcalama v.b.) ilacınızı daha kolay hatırlamanızı sağlayacaktır. İlacın unutulmadan damlatılması, tam 12 saatte bir damlatılmasından daha onemlidir.
Damlanızın bir dozunu unuttuysanız, aklınıza geldiği anda damlatabilirsiniz. Diğer dozun saatinin yaklaşıyor olması onemli değildir. Dozu atladığınızı bir sonraki doz sırasında hatırlarsanız cok dert etmeyin. Glokomun tedavisinde bir tek dozun kendisinden cok tedavinin devamlılığı onemlidir.


23.Glokom hastalığım var ise araba kullanmayı bırakmalı mıyım?
Arac kullanmanın bırakılması oldukca zor verilebilecek bir karardır. Her insan bağımsızlığının devamını ister ve arac kullanmak en onemli bağımsızlık unsurlarından biridir. Bununla birlikte sizin ve cevrenizdekilerin guvenliği icin, bazı uyarılara dikkat etmek gereklidir. Yan bakış alanlarındaki daralma, ışık hassasiyeti, bulanık gorme, yakındaki bazı nesnelerin gorulememesi, karanlıkta goruşun azalması ve kucuk kazalar bu uyarılardan en onemlileridir.
•Yan bakış alanlarındaki daralma: yan yollardan gelen aracların ve yaya insanların gorulmesini zorlaştırabilir
•Işık hassasiyeti: gunduz guneş ışınına veya gece araba farında baktıktan sonran goruşunuz normale gec donuyorsa bu esnada onunuze cıkan nesneleri goremeyebilirsiniz.
•Bulanık gorme: net goruntuyu ve hareketi algışamada gucluk yaratcağından hareket halindeki arac-insanlar ile sabit nesnelerin ayrımında gucluklere neden olabilir.
•Kucuk kazalar ve yakındaki bazı nesnelerin gorulememesi: Gozleri sağlam olan insanlar da kaza yapabilirler. Fakat kendi hatanız olduğunu duşunduğunuz bir cok kucuk kazaya karışmanız ve yoldaki bazı uyarırlı goremediğiniz icin zorlanmaya başladığınızda arac surme kabiliyetinizi tekrar gozden gecirmeniz gereklidir.
Bu tur durumlarda bazı şeyler icin cok gec olmadan arac kullanmanın bırakılması faydalı olacaktır.
Belirgin ışık hassasiyeti olması ve ışıkların cevresinde halelerin oluşması gibi goruş rahatsızlıkları olması durumunda sarı-kehribar renkli gozluk camlarından faydalanılabilir. Bu tur camlar havada en cok sacılan mavi ışığı suzerek daha net bir goruşun elde eilmesine katkıda bulunabilirler.
Daha onemlisi ise kendi kararınızı kendinizin vermesidir. Eğer gece arac kullanırken zorlandığınızı duşunuyorsanız, gece arac kullanmayın. Gunluk işlerinizi gece arac kullanmaya mecbur kalmayacak şekilde planlayın ve eğer gece arac kullanmanız gerekirse bir yakınınızdan yardım isteyin.

24.Goz tansiyonum kacın uzerinde olursa glokom gelişir, kacın altında olursa gelişmez
Toplumda ortalama goz ici basıncının ust sınırı 20-22 mmHg’dir bununla birlikte glokom hastalığı gelişimi acısından kesin bir goz tansiyon seviyesi mevcut değildir. 22 mmHg’nin uzerinde goz ici basıncı bulunan fakat glokom gelişmeye olgularda okuler hipertansiyondan sozedilir. Goz tansiyonunuz ne kadar yuksek ise glokom gelişme ihtimali o kadar yuksek olur. Ayrıca goz tansiyonunuzun duşuk olması da her zaman glokom gelişmeyeceği anlamına gelmez. Bazı hastalarda goz ici basıncının duşu kalmasına rağmen glokom gelişebilmekte ve ilerleyebilmektedir. Bu nedenlerle erken tanı, tedavi ve izlemin onemi goz tansiyonu seviyesinden daha onemlidir.

Eğer glokom hastalığı acısından risk grubunda iseniz duzenli aralıklarla goz muayenesi olmanız gereklidir. Glokom hastalığı tanısı aldıysanız, doktarunuzun tavsiyelerine dikkatle uymalı ve ilaclarınızı aksatmadan duzenli olarak kullanmalısınız. Unutmayın ki glokom ilacları sadece duzenli kullanıldıklarında gormenizi koruyabilirler.

25.Gebelik glokom hastalığımı etkiler mi?
Hamilelik esnasında goz ici basınca genellikle biraz duşme eğilimindedir. Bunun hormonal değişikliklerden kaynaklandığı duşunulur. Bu durum bazı glokom olguları icin faydalı olabilir.
Glokom ilaclarının hicbiri anne karnındaki bebek icin %100 masum değildir. Bununla birlikte bazı ilacların daha masum, bazılarının ise daha tehlikeli olduğu bildirilmiştir. Bu konuda doktorunuza danışınız. Ayrıca bu tur endişeler, bebeğin doğumu ile sona ermez. Cunku glokom ilacları da diğer ilaclar gibi sute gecerler ve hatta bazıları ozellikle sutte birikirler (beta blokerler). Bu nedenle doğumdan sonra, emzirme doneminde de doktorunuzdan ile glokom ilaclarınız konusunda tavsiyeler almanız gereklidir.
Bebeğinizi glokom ilaclarının zararlı etkilerinden korumak icin gebeliğinizin ozellikle ilk uc ayında bebeğin organları henuz yeni gelişmeye başlaldığı icin dikkatli olmalısınız. Bu nedenlegebeliğinizin başında ve hatta gebe kalmayı planladığınızda goz doktorunuzla vakit kaybetmeden goruşmelisiniz.

İlac kullanırken ilacların kana karışmasını engelemek icin goz pınarına baskı uygulayabilirsiniz. Bu sayede ilacların kana ve sute karışmasını azaltabilirsiniz. Doktorunuzda bu yontem konusunda bilgi almanız faydalı olacaktır.

GOZ DAMLALARININ KULLANILMASI
Glokom tedavisi icin size recete edilen goz damlaları goz ici basıncının duşuk kalmasını sağlayarak gorme sinirinin hasar gormesini engellerler. Bu damlalar glokom tedavisinin temelini oluşturur.
Glokom icin kullanmanız gereken damlaları kullanırken karşılaştığınız sorunlardan doktorunuzu mutlaka haberdar ediniz.
Bu konuda aşağıda bulacağınız bazı detaylar damlalarınızı daha rahat kullanmanıza yardımcı olacaktır.


Uyarılar :
•Doktorunuzun tavsiyelerine mutlaka uyunuz.
•Doktorunuzu kullandığınız tum diğer ilaclardan ve alerjilerinizden haberdar ediniz.
•Damlanızı damlatmadan once ellerinizi yıkayınız.
•Damlalığın ucunun gozunuze veya başka biryere değmemesine ozen gosteriniz.
•Damlalığı temiz tutmaya ozen gosteriniz.
•Birden fazla damla kullanıyoprsanız ilk damladan sonra en az 5 dakika bekleyiniz. Aksi takdirde ikinci damlatığınız ikinci damla ilk damla henuz etki etmeden onu yıkayıp gozden uzaklaştıracaktır
•Tum ilaclarınızı cocukların ulaşamayacağı bir yerde muhafaza ediniz.
•Gozunuzun icine damladığından emin iseniz bir damla yeterlidir. Emin değilseniz, damlatacağınız ikinci damlanın bir zararı yoktur.

Damlanın damlatılması:
1.ayakta, oturuken veya yatarken, başınızı geriye doğru yaslayınız. İşaret parmağınız ile alt kağağı aşağıya cekiniz
2.şişeyi mumkun olduğunca dik tutarak damlayı kapak ile goz arasındaki boşluğa damlatınız.
3.damlaınn dağılması icin gozunuzu kırpmayınız, sağa sola oynatmayınız
4.goz kapağını yavaşca bırakınız. Gozunuzu hafifce kapayınız ama aşırı sıkmayınız.

5.işaret parmağınız ile goz pınarına 1-2 dakika bastırınız. Bu sayede damlanın gozden genizinze akması engellenmiş olacaktır.

6.damlalığın kapağını kapatınız.
7.gozunuzu cevresini hafifce siliniz.
8.ikinci bir damla kullanıyorsanız damlatmadan once 5 dakika bekleyiniz
Elleriniz titriyor ise:
Ellerinizi bileğinizden yuzunuze (Gozunuze değil) yaslayarak-bastırarak titremesini azaltabilirsiniz.
Bileğinize takacağınız yarım – bir kg’lık ağırlıklar da titremelerinizi azaltabilir.


Damlayı gozunuze isabet ettiremiryosanız:
Sırtustu yatın, yuzunuzu bir miktar karşı tarafa doğru (damla koymayacağınız goze doğru) cevirin gozlerinizi kapayın, damlayı gozpınarının uzerine (burun ile goz arasına) damlatın. Gozlerinizi yavaşca acın ve başınızı damla koyduğunuz tarafa doğru hafifce cevirin. Damlanın gozunuze girdiğini hissedeceksiniz. Gozunuzu kırpmayın ve tekrar hafifce kapayarak 1-2 dakika bekleyin.
Damlanın gozunuze girdiğinden emin olamadıysanız aynı yontemle bir damla daha damlatabilirsiniz. Bunun her hangi bir zararı olmayacaktır. Gozunuze damlatacağınız fazla ilac gozunuzden dışarı akacaktır.


Damlalığı rahat tutamıyormusunuz?
Damlalığın rahat tutulamayacak kadar kucuk olduğunu duşunuyorsanız (ozellikle ellerinizde romatizmal hastalık mevcut ize) cevresine kÂğıt havlu veya başka bir şey sararak daha kolay tutabilirsiniz.
Bazı damlalar icin ise damlatmaya yardıncı cihazlar mevcuttur.

[h=2]İstanbul Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]