Gırtlak kanseri icin risk faktorleriGIRTLAK KANSERİ İCİN RİSK FAKTORLERİ
ABD / Kentucky de yapılan bir calışmada gırtlak kanserli 68 hasta (skuamoz hucreli karsinom) değerlendirilmiştir. 65 hastanın da sigara icmekte olduğu ve bunlardan 64 unun 20 yılın ustunde gunde yaklaşık bir paket sigara icmekte oldukları bildirilmiştir. İki hastada şiddetli Reflu rahatsızlığının olduğu tespit edilmiş ve bir hastada kanser nedeni olabilecek bir unsur tespit edilememiştir. Araştırmalar sigara icmeyene gore icenlerde gırtlak kanserine yakalanma oranının beş kat daha fazla olduğunu gostermiştir
Gunluk 90 gr alkol alan ve sigara icenlerde, icmeyenlere gore gırtlak kanserine yakalanma riskinin 11 kat kat daha fazla ve icilen miktar fazla ise bu oranın 15 kat daha artığı tespit edilmiştir. Alkol icenlerde gırtlak kanserinin yanı sıra ağız ici ve boğaz bolgesi kanserlerin de cok daha guclu bir risk faktoru olduğu tespit edilmiştir. Alkol icenlerde, gırtlakta kanserin gorulmesi daha azdır daha ust bolgelerde kanser oluşturmaktadır. Sigara ise ses telleri bolgesi ve gırtlakta daha fazla kanser oluşturmaktadır. Hem alkol hem sigaranın sinerjik bir etki ile tum bolgelerde,ağız boşluğu, yutak ve gırtlakta kansere neden olduğu kanaatine varılmıştır.
Kanada da yapılan bir calışmada Boğaz kanseri tanısı konan vakaların % 36sının tanıdan sonra 5 yıl icinde oleceği tahmin edilmektedir. Gırtlak kanserinin kadınlara gore erkeklerde dort kat daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Calışma boğazdaki kanser olumlerinin yaklaşık% 60'ı sigaraya bağlı olduğunu gostermiştir.
Boğaz kanseri nedir? Gırtlak kanseri olarak bilinen kanser, gırtlakta hucrelerin anormal ve kontrolsuz buyumesiyle bir tumor oluşumuna yol acan durumdur.
Coğunlukla gırtlak kanserleri ses telleri civarında yerleşir ve bu bolgeden gırtlak bolgesine yayılım gosterir. Gırtlak bolgesinde ses telleri bulunur ve trakea adı verilen bir kanalla akciğerleri solunum yollarına bağlar. Gırtlak yutma, konuşma ve nefes almada onemli bir rol oynar.
Boğaz kanseri erken belirtileri ses kısıklığı, konuşma zorluğu solunum ve yeme de problemlerin biri veya birkacını birden icerebilir.
Gırtlak kanseri tedavisi radyasyon, kemoterapi ve bazı durumlarda cerrahi olabilir. Cerrahi ses tellerinin bir kısmının veya tamamının kanserden tahrip olduğu durumlarda gereklidir ve ses telleri bolgesinin alınması gerekebilir. İlerisinde de ses Rehabilitasyonu solunum bağlantı yolu oluşturulup konuşma icin boğaza hava gecişini sağlayan bir delik acılıp ses protezi adı verilen apareyle konuşma fonksiyonu işlemi yapılabilmektedir.
Sigara nasıl boğaz kanseri riskini artırır ?:
Tutun dumanında bulunan bazı kimyasallar kansere zemin hazırlamakta ve başlatmaktadır. Solunum yoluyla alındığında, bu kimyasallar boğaz da kanser gelişimine yol acabilir. Boğazdaki hucrelerde genetik değişikliklere neden olur. Sigara dumanı teneffusu sırasında dumandaki kanserojen kimyasallar gırtlakta oluşturdukları reaksiyonla boğaz bolgesinde kanser riskini artırmaktadır.
Bırakmanın faydaları:
İnsanlar sigarayı bıraktıkları zaman, gırtlak kanseri riskinde azalma olmaktadır. On-on beş yıl bıraktıktan sonra, kanser riski% 60 ila% 70 azalır ve sigara icilmeyen donem 20 yıl veya uzerinde ise bu risk daha da azalmaya devam etmektedir.
Alkol , sigara ve gırtlak kanseri riski :
Aralık 2011 yılında yayınlanan bir calışmada 2010 yılında İngiltere'de gırtlak kanserlerinin yaklaşık% 79'una sigaranın neden olduğu tahmin edilmektedir ve% 25 alkol ile bağlantılı olduğu gozlemlenmiştir. Sigara ve alkol tuketiminin kombine etkisinin % 89 olduğu belirtilmiştir. Sigara alkole gore gırtlak kanseri yakalanma riski olarak daha guclu bir etkiye sahiptir. Uzun sureli sigara kullanımı daha da yuksek risk oluşturmaktadır
Calışmalar halen sigara icenlere kıyasla gecmişte sigara icenlerde gırtlak kanseri riskini azaltan net bir eğilim gostermektedir Yakın tarihli bir calışmada 20 veya daha fazla yıl sigara icen ve 35 yaşından once sigarayı bırakmış kişiler de risk oranı icenlere gore daha duşuk gozlemlenmiştir.
Besinler:
Vaka-kontrol calışmaları meyve ve sebze tuketiminde yuksek olanlarda riskin % 80 kadar azaldığı gostermiştir. 2003 te yapılan bir calışma, sigara icenlerin gunde 100gr ın ustunde meyve tukettiklerinde risk de % 27 kadar azalttığını gostermiştir.
Aralık 2011 yılında yayınlanan bir calışmada 2010 yılında İngiltere'de gırtlak kanserlerinin yaklaşık % 45 daha az gozlemlenmiş. Bunun sebebinin bir gun de 400gr meyve ve sebze yeme ile bağlantılı olduğunu tahmin edilmiştir.
Kırmızı ve işlenmiş et yuksek alımı vaka-kontrol calışmalarında gırtlak kanseri riskinde bir artış ile ilişkili bulunmuştur. Bir hafta icinde uc kez veya daha fazla işlenmiş et tuketilmesi riski 3 kat artırmıştır. Uruguay'da yapılan bir calışma sadece yuksek işlenmiş et alımının riski arttığını ortaya koymuştur. Kızarmış gıda yuksek alımı ile karakterize guclu batı tarzı beslenme, mangalda ve işlenmiş et, yağ ya da kolesterol Yuksek alımı, gırtlak kanseri riskini artırdığını duşundurmuştur.
Gastro-ozofageal reflu hastalığı
Guncel bir meta-analiz, gastro-ozofageal reflu hastalığı tanısı olanlarda gırtlak kanseri riskinin iki-uc kat artdığı gorulmuştur.
Aile oykusu
Vaka-kontrol calışmaları bir araya getiren bir analizde birinci derece akrabalarında baş ve boyun kanseri oykusu olan kişilerde gırtlak kanseri riski iki katı yatkınlık gosterdiği, Birinci dereceden aile ici akrabalarda sigara oykusu olan bireylerde % 30 risk artışı gozlemlenmiştir.
Meslek ve hava kirliliği
Komur tozunun (Mesleki maruziyet) gırtlak kanseri riskini artırdığı calışmada gosterilmiştir Evlerde de uzun yıllar komur kullanımı, riski 3.6 kat artmıştır. 1999 asbeste maruz kalan gırtlaklarda %33-57 gırtlak kanseri riski artmıştır. İngiltere'de gırtlak kanserlerin yaklaşık % 3 asbest ya da sulfurik asit mesleki maruziyet ile bağlantılı olduğu tahmin edilmiştir. 2010 yılında Bazı calışmalar, ahşap tozunun da (mesleki maruz kalma) ile ilgili olarak gırtlak kanseri riskini arttırdığı gostermektedir
Op.Dr.Ali Ahmet Şirin
KBB ve başboyun cerrahisi uzmanı



[h=2]İstanbul Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]