İşci ucreti duşurulebilir mi?

İsminin acıklanmasını istemeyen bir okurumuz diyor ki; yabancı uyruklu bir şirkette 1 yıldan bu yana calışmaktayım. Belirsiz sureli iş sozleşmesinde yer alan ucretim net 1.700,00-YTL dir. Şimdi işveren ekonomik durumunun kotu olduğunu beyan ederek ucretimi 1.200,00-YTL’ ye duşurdu ve bir sure sonra personelin yarısını yine bu sebeple işten cıkaracak. İşveren ekonomik durumunun kotu olduğunu beyan ederek sozleşmede yazılı olan ucreti duşurebilir mi? Ekonomik nedenle işciler işten cıkarılabilir mi?

Ekonomik veya diğer bir nedenle işci ucretlerinde duşurme yapıldığı gorulmektedir. Esasen, işcinin rızası olmadan ucretinde herhangi bir duşuş azaltma soz konusu olamaz. İşci ve işveren her zaman yeni bir sozleşme duzenleyerek ucreti değiştirebileceklerdir.

Taraflar aralarında anlaşarak yeni bir ucret belirlemişlerse ve işci de bunu kabul etmişse, o zaman ucretteki duşuş gecerli olacaktır. Aksine, işveren tek taraflı olarak işcinin ucretinde duşuş yapamaz. Yapsa dahi, bu değişiklik işciyi bağlayıcı olmaz. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 62. maddesine gore; ‘Her turlu işte uygulanmakta olan calışma surelerinin yasal olarak daha aşağı sınırlara indirilmesi veya işverene duşen yasal bir yukumluluğun yerine getirilmesi nedeniyle ya da bu Kanun hukumlerinden herhangi birinin uygulanması sonucuna dayanılarak işci ucretlerinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamaz.’ Bu şekilde işci ucretinde azaltma yapılmasının herhangi bir mueyyidesi yoktur.

Ancak, işci, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/II-e maddesinin ‘İşveren tarafından işcinin ucreti kanun hukumleri veya sozleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya odenmezse’ hukmu gereği haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanıp iş sozleşmesini sona erdirebilecek ve yasal haklarını işverenden talep edebilecektir.

İşcinin iş guvencesi

4857 sayılı İş Kanununda, otuz veya daha fazla işci calıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işcinin belirsiz sureli iş sozleşmesini fesheden işverenin, işcinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan gecerli bir sebebe dayanmak zorunda olduğu hukme bağlanmıştır.

İşverenin ekonomik nedenlerle iş sozleşmesini feshi mumkun olmakla birlikte; işverenden beklenen fazla calışmaları kaldırmak, işcinin rızası ile calışma suresinin kısaltılması ve bunun icin mumkun olduğu olcude esnek calışma şekillerinin getirilmesi, işi zamana yayarak işcileri başka işlerde calıştırma yollarını arayarak, işciyi yeniden eğiterek sorunu aşması ve feshe en son care olarak bakmasıdır.

İşyerinde, 30’dan fazla işcinin calışıyor olması halinde iş guvencesi hukumleri gecerli olacağından işten haksız yere cıkartıldığını duşunen ve yukarıda kapsamda yer alan işciler işe iade davası acabilecektir. İş sozleşmesi feshedilen işci, fesih bildiriminde sebep gosterilmediği veya gosterilen sebebin gecerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay icinde iş mahkemesinde dava acabilir.

****
Gun boşlukları peşin odenir mi?
01/04/1978 tarihinde ise başladım. Kesintisiz 1607 gun prim yatırılmış. Şimdi isteğe bağlı olarak sigorta primlerimi odeyerek emekli olmak istiyorum. Yeni kanuna gore neler yapmalıyım? Sigorta primlerimi peşin odeme ve kısa surede emekli olma şansım var mı? Ali Tolu

Bir cok okurumuz prim affı ile birlikte geriye donuk eksik gunlerin primlerinin odenip odenmeyeceğini merak ediyor. Prim affı ile, gecmiş yıllardaki gun boşluklarının primlerinin toplu olarak odenip gun sayısının artırılması mumkun değildir.

Ancak, bundan sonra isteğe bağlı SSK sigortasına prim odeyerek eksik gunlerinizi tamamlayabilirsiniz. 1 Ekimden sonra isteğe bağlı sigortaya odenen primler 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığı gibi değerlendirileceğinden, okurumuz emekliliğe 3,5 yıl kalınca bir işyerinde SSK’lı olarak calışıp daha erken emekli olabilecektir.

haber7.com