Geniz eti vebademcik (Tonsil)nedir?
Bademcik ve geniz eti dokusu normalde her bireyde bulunan ve bağışıklık sisteminin bir parcası olanlenfoid dokulardır. Halk arasında bademcik olarak bilinen tonsil dokusu yutak girişinde, dil kokunun iki yanında, geniz eti dokusu ise yutağın ust kısmında yani nazofarenks denilen bolgede yer alır. Normalde geniz eti dokusu 2- 7 yaş arasında buyur. 9-10 yaşından sonra da gerilemeye başlar.Erişkin yaşta geniz eti gorulmez. Sık gecirilen bademcik enfeksiyonu problemi sıklıkla 4-10 yaş arasında gorulmekle birlikte erişkinyaşlarda da gorulebilir.
Geniz eti ve bademcik problemleri nasıl oluşur?
Normalde vucuda giren mikropların tutulması ve vucudun savunulması ile gorevli bu dokular sık gecirilen enfeksiyonlara bağlı olarak buyume gosterirler. Gecirilen enfeksiyonlardan sonra boyutlarında gerileme olmazsa da, zaten cocuklarda dar olan solunum yolunu daha da daraltarak nefes alma problemlerine, ostaki kanalının ağzını tıkayarak kulak problemlerine, sinuslerin boşalmasını engelleyerek burun ve sinuzit problemlerine yol acabilirler. Bunun yanısıra sık gecirilen enfeksiyonlara bağlı olarak ozellikle bademcik dokusunun yapısı bozulur ve savunma yapmaktan ziyade mikropların tutunması ve yaşaması icin bir kaynak haline gelirler.
Geniz eti ve Bademcik problemleri ne gibi sıkıntılar oluşturur?
Geniz eti ve bademcik problemleri sadece sağlık acısından değil psikolojik ve sosyal acıdan da sıkıntı yaratabilmektedir. Geniz eti ve bademciğin buyuyerek solunum yolunu tıkamasına bağlı olarak cocuklarda burun tıkanıklığı, gece ağzı acık uyuma, horlama ve daha ciddi bir sorun olan gece nefesde durma gibi problemler oluşabilir. Bu durum uyku kalitesinin duşmesine, gunduz yorgunluk hissi ,baş ağrısı davranış bozuklukları, oğrenme gucluğu , okul başarısında duşme ve konuşma bozuklukları gibi sıkıntılara yol acabilir.Bunun yanısıra surekli ağız solunumu yapmak ,cene ve diş gelişimini olumsuz etkiler. Kalıcı olabilecek bu problemler icin geniz etinin zamanında alınması gereklidir. Yine geniz etine bağlı olarak sık gecirilen orta kulak enfeksiyonları, işitme kaybına neden olabilen orta kulakta sıvı birikimi , sık gecirilen burun ve sinus iltihabı , gecmeyen kuru oksuruk gibi yakınmalar gorulebilir. Daha da onemlisi, normal gorevini yapmayan geniz eti ve bademcik dokusu mikroplar icin bir rezervuar gorevi gorurken, cok sık gecirilen bademcik iltihapları sadece o bolgeyi etkilemekle kalmayıp; kalp, eklem ve bobrek romatizması icin de onemli bir risk oluşturur.
Bademcik ve geniz eti problemleri ilacla tedavi edilebilir mi ?
Vucutta 3-4 hafta sureyle etkisini surduren depo-penisilinler ile, ozellikle streptokok grubu bakterilerin neden olduğu iltihaplanmalara karşı korunma sağlanabilir. Ancak, bu tedaviye rağmen bademcik iltihaplanmalarıdevam edebilir. İlac tedavileri geniz etinin iltihaplı olduğu donemde gecici rahatlamalar sağlayabilir; ancak iltihapsız donemde değerlendirilmiş ve burun arka boşluğunu ileri derecede kapatmış olan bir geniz eti, genellikle ilaclarla yeterince kuculmez ve ameliyat gereksinimi doğabilir.
Bademcik ve Geniz eti ameliyatları ne zaman onerilir?
Geniz eti ameliyatının onerildiği durumlar;
* Ağzı acık uyuma, gunduz ağzı acık dolaşma, burun tıkanıklığı ,horlama ve apne dediğimiz gece nefesinde durmaproblemleri varsa,
* Sık tekrarlayan orta kulak iltihabı gecirmesine sebep oluyorsa,
* Gecirilen geniz eti iltihapları kronik orta kulak enfeksiyonlarına yol acmışsa,
*Sık tekrarlayan burun enfeksiyonu , gecmeyen geniz akıntısı ve buna bağlı olarak kronik oksuruk yakınması varsa bu durumlarda geniz eti operasyonu onerilmektedir.
Bademcik ameliyatının gerekli olduğu ve onerildiği durumlar ise;
* Sık bademcik iltihabı gecirilmesi( birsenede 6 veya daha fazla sayıda, birbirini tekrar eden 2 yıl boyunca her yıl 4 den fazla kez bademcik enfeksiyonu geciriyorsa),
*Uykuda horlama ve nefes kesilmesine sebep olacak kadar buyuk ve solunum yolunu daraltan bademciklerin varlığında,
* Gecirilen bademcik iltihapları kalp, eklem ve bobrek romatizmasına yol acmışsa.
* Beslenme bozukluğu ve kilo kaybına yol acıp buyume gelişmeyi bozacak kadar buyuk bademciklerin varlığında
* Erişkinlerde tum tedavilere rağmen gecmeyen bademcik taşı ve ağız kokusu varlığında
Ameliyat Hangi Yaşta Yapılmalıdır?
Bademcik ameliyatları ile ilgili geriye donuk araştırmalarda 3 yaş altında bu ameliyatın daha riskli olduğu duşunulsede gunumuzde kesin bir yaş sınırı yoktur. Bu durum icinhastanın kliniği onemli olabilir. Sık kabul edilen durum tonsil ameliyatı icin hastanın 3 yaşını doldurmasıdır. Adenoid alınması ise 1 yaşında dahi yapılabilir. Bircok kez cocuk buyusun diye beklemek hastaya zararlı olabilmekte ve tedavi başarısını duşurmektedir.
Bademcik ve Geniz Eti Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Genel anestezi altında yapılmaktadır.Geniz eti ameliyatları daha kısa surer ve hastanın anesteziden cıkması ile birlikte ortalama yarım saat surmektedir. Bademcik ameliyatlarında bu sure biraz daha uzayabilir. Geniz eti dokusunun cıkarılması sıklıkla ağızdan girilerek dokunun kazınması şeklinde olur.Tonsilin alınması ise tonsilin lojundan ayrılması ve alt ucundan ayrılması ile olur. Geniz eti ameliyatında kanama riski ve operasyon sonrası ağrı sorunu cok daha duşuktur. Sıklıkla ameliyat sonrası hastanede yatmak gerekmez. Bazen bademcik ameliyatlarından sonra ozellikle kanama riski acısından 1 gece hastanede kalınması gerekebilir.
BADEMCİK AMELİYATI RİSKLİ MİDİR?
Bademcik ameliyatları riski oldukca duşuk orandadır. İstatistiklerde 14.000 ameliyattan birinde anesteziye veya cerrahiye bağlı ciddi komplikasyon bildirilmektedir. Ameliyat sonrası ciddi kanama oranı 5/1000 gibi duşuk orandadır. Bunun yanısırabademcik ameliyatlarıteknolojik gelişmelerin sayesinde artık yeni yontemler kullanılarak hem daha az riskli hem de daha az ağrılı hale gelmiştir. Bademcik ameliyatından sonra vucudun savunma sistemi ile ilgili bir cok bilimsel calışma yapılmış ancak net bir sonuc elde edilmemiştir. Bademcik ameliyatından sonra daha kolay farenjit ya da bronşit olunduğu yonunde bir inanış olmakla birlikte calışmalarda bu oranın bademciği alınmış yada alınmamış insanlarda aynı sıklıkta olduğu gosterilmştir. Yani bademciklerin alınmasının farenjit olmayı artırma gibi bir etkisi bulunmaz.




[h=2]Sakarya Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]