GENİTAL TUBERKULOZ
Tuberkuloz, halk arasında verem (ince hastalık) olarak bilinir. 50 yıldır tedavisi bilindiği halde, yılda 3 milyondan fazla kişi bu hastalık nedeniyle olmektedir. Ulkemiz tuberkulozun sık gorulduğu ulkelerden biridir. Hastalığa sebep olan mikrop (Mycobacterium tuberculosis), hastadan sağlam kişiye hava yolu ile akciğerlerden bulaşır.(Nadiren hasta hayvanın sutu ve sut urunleri ile de bulaşabilir). Sigara, alkol, beslenme bozukluğu ,diyabet, akciğer, bobrek hastalığı, bazı kan hastalıkları, AIDS ve immun sistem bozuklukları tuberkilozu tetikler. Vucudun direcine gore, mikrop alındıktan l -2 ay sonra, bir kac yıl sonra, bazen de onlarca yıl sonra hastalık gelişebilir ya da hic gelişmeyebilir. Hastalığın belirti vermemesi, teşhis konulamaması gibi nedenlerle ulkemizde gorulme sıklığı kesin olarak bilinemiyor. Ancak verem vakalarının % 2 - 5 kadarını genital tuberkuloz oluşturmaktadır. Genital tuberkuloz %99 oranda akciğerden mikrobun kan veya lenf yolu ile yayılmasıyla meydana gelir. En sık tubaları, 2. sıklıkta ise endometriumu(rahim ic tabakası) tutar. Tubal tutulum neredeyse %100 oranda iki taraflıdır. Servikal tutulum nadirdir. Vulva ve vajina tuberkilozu ise tum genital tuberkulozlar icinde %1den daha azdır.

Belirtiler
Hastalık sinsidir ve yavaş ilerler. Bu nedenle de gec farkedilir. Aylardır devam eden halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı, hafif ateş, gece terlemeleri, karında şişme(asit), kasık ağrısı, tubaların şişmesi ve tıkanması sonucunda kısırlık, ektopik gebelik, adet bozuklukları, amenore, tekrarlayan gebelik kayıpları gibi yakınmalarda genital tuberkuloz akla getirilmelidir. Genital tuberkulozlu hastalarda en sık başvuru sebebi infertilitedir. Kadın genital sistem tuberkulozu olgularının %80-90'ını tipik olarak 20-40 yaşları arasında olan ve infertilite nedeniyle yapılan araştırma esnasında tanı koyulan hastalar oluşturur. Histerosapingografide (rahim filmi) tubalarda tipik guve yeniği gorunumu izlenir, ileri evrelerde tubaların fimbrial ucları kapalıdır, tubaların istmus bolgesinde noduller izlenebilir. Endometriumdaki iltahap sonucunda yapışıklık olursa (Asherman sendromu) adet kanaması azalır ya da hic olmaz.

Tanı
Kişisel ve ailevi oykude hastalığın daha onceden gecirilip gecirilmediği sorgulanmalıdır. Akciğer grafisi ve PPD testi tanıda yardımcı olabilir. Vucut omeklerinde (balgam, idrar, mide aclık sıvısı, beyin omurilik sıvısı, plevra-periton sıvısı, lenf bezi aspirasyonu vb) mikrobunun gorulmesi ve uretilmesiyle kesin tanı konur. Genital tuberkilozda ise alınan doku biyopsilerinde(endometrium biyopsisi ya da laparoskopik over, tuba, periton biyopsilerinde) tuberkuloza ozgu değişikliklerin (exudatif, kazeoz ya da granulomatoz tipte enfeksiyon, Langhans dev hucreleri) izlenmesiyle teşhis edilebilir. Son zamanlarda kullanılan hızlı molekuler tekniklerle mikroorganizma bir an once tespit edilerek tanı konulması hızlanmıştır.

Tedavi
Tuberkuloz bildirimi zorunlu bir hastalıktır. ilaclar ile %100 tedavisi mumkun olduğu halde, yanlış tedavi sonucunda ya da tedaviye ara verilmesi durumunda ilaclara direnc gelişebildiğinden kronikleşmekte ve tekrarlamaktadır. Ulkemizde tedavisi ucretsizdir. Genital tuberkulozun tedavisinde en az 6 ay ilac kullanılmalıdır. Hastanın durumuna gore bu sure 9, 12 ya da 24 aya cıkabilir. Tedavide ; isoniasid, streptomycin, pyrazinamid, etambutom, rifampisin gibi ilaclar kullanılır. Yeterli sure ilac tedavisi kullanıldığı halde başarı sağlanamazsa cerrahi işlem gerekebilir. Hastalık ilerlemiş ve cocuk arzusu yok ise, uterus, tubalar ve overler operasyonla alınabilir. İnfertilite durumlarında tıbbi ve cerrahi tedavi, ne yazık ki başarılı değildir. Genital tuberkuloz ile zedelenen tubalar genellikle mikro cerrahi yontemlerle onarılamaz. Hastalara bir an once yardımla ureme teknikleri onerilmelidir.

Korunma
Doğumu takiben ikinci ay sonunda ve ilk okula başlayan her cocuğa BCG aşısı denen tuberkuloz aşısı yapılmalıdır. Aşı hastalığı yuzde 100 onlemese de sıklığını azaltır ve menenjit gibi ağır tuberkuloz formlarının oluşmasını onler . Hastanın balgamlı oksurukleri başladığında tuberkuloz bulaşıcı olmaya başlamıştır. Bu kişilerle temastan kacınılmalı ve vucut direncimizi duşuren durumlardan (orneğin acımasız diyetlerden) sakınılmalıdır.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]