Genclerde ureme sağlığıDunya Sağlık Orgutu 10-19 yaş grubunu “ergen”, 15-24 yaş grubunu ise “genc” olarak tanımlamaktadır. Ergenlik ve genclik donemlerine ait yaşların kesişmesi nedeniyle de 10-24 yaş grubu “genc insanlar” olarak değerlendirilmektedir. Ulkemizde bu grubun sayısı 16 milyonun uzerindedir. Bu sayı coğu Avrupa ulkesinin toplam nufusundan daha fazladır.
Genc insanlarımızın bir taraftan eğitim gereksinimlerinin diğer taraftan da sağlık gereksinimlerinin karşılanması gerekir. Gunumuzde koruyucu hekimlik on plandadır. Buna gore hastalıkları gelmeden onlemek onemlidir. Bu da gencler uzerinde yapılacak cok iyi bir sağlık eğitimi ile mumkun olabilir. Ancak Ulkemizde gencler arasında yapılan bircok araştırmada sağlık eğitiminin maalesef cok yetersiz olduğu gorulmektedir. Yine araştırmalarda genclerin yetersiz sağlık bilgisi sonucu sağlıklarına yeterince ozen gostermedikleri anlaşılmaktadır.
Ergenlik donemine (10-19) adolesan donem de denmektedir. Gerek ergenlik donemi (10-19) gerekse genclik donemi (15-24) insan hayatındaki cok onemli bir donemdir. Cunku bu donemde fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik buyuk değişimler yaşanmaktadır. Bu donemde edindikleri bilgiler ve deneyimler onların butun hayatını etkilemektedir.
Bu donemde genclerimizde gorulen değişimleri ve karşılaşabilecekleri sağlık sorunlarına bir goz atalım:
Ergenlik (adolesan) donemi fiziksel ve psikolojik değişikliklerin olduğu bir donemdir. Bu donemin kızlarda 10-12 yaşları arasında, erkeklerde ise kız cocuklarından 1-2 yıl sonra yani 12-14 yaşları arasında başladığı bilinmektedir. Bununla birlikte bir iki yıl erken veya gec başlaması da normal kabul edilmektedir. Bu donemde her iki cins icin hızlı bir değişim soz konusudur, hızlı bir boy artışı, tum vucutta, ses tellerinden kıl yapısına kadar bircok değişikler gozlemlenir. Ergenlerin cinsel organlarında fiziksel ve fonksiyonel değişiklikler meydana gelmekte ve ergenler cinsellikleriyle bu donemde tanışmaktadırlar.
Cocukluktan gencliğe geciş donemi olarak da adlandırılan adolesan doneminde kızların karşılaştıkları ilk buyuk değişiklik adet gormedir. Genel olarak ilk adet (menarj) 10-12 yaşlarında gorulur. Adet gormeden once kız cocuğunun vucudunda bazı değişiklikler olur. Once memelerde bir gelişme olur, meme ucu pigmantasyonu artar, sonra memenin volumu artmaya başlar ve meme şekillenir. Sonra genital bolgede dudaklarda bir pigmantasyon artışı ve kıllanma gorulur, bunu koltuk altı kıllanması izler. Kız cocuğu adet gormeye başlayınca eğer bu konuda daha onceden bilgilendirilmemiş ise karmaşık duygular yaşamaktadır. Maalesef toplumun buyuk kesiminde ebeveynler cocuklarını bilgilendirmemektedir. Goğuslerindeki tomurcuklanmayı gorunce telaşla kızını muayeneye getiren bircok anneyle karşılaşmaktayım. Toplum olarak sadece genclerdeki ureme sağlığı bilgisi değil genel sağlık bilgimizin de cok yetersiz olduğunu belirtmeliyim.
30-40 yıl oncesine gore; genclerin ilk cinsel deneyimleri daha erken yaşlarda başlamaktadır. Yetersiz ve yanlış bilgilerlerle cinsel yaşamları başlayan gencler bircok sağlık sorunlarıyla karşılaşmaktadır. Bunların en onemlileri cinsel yolla gecen hastalıklar, planlanmamış, istenmeyen gebelikler ve bunların komplikasyonlarıdır.
Ureme sağlığı konusunda yeterli bilgi sahibi olmadığı icin cinsel ilişkinin sonuclarını duşunmeden cinselliği yaşayan gencler zaman, zaman bunun olumsuz sonuclarıyla karşılaşmaktadır.
Gunumuzde bir taraftan cinsel yaşam erken yaşta başlarken diğer taraftan evlilik yaşı yukselmiştir, dolayısıyla evlilik dışı cinsel yaşam suresi uzamıştır. Bu donemde genclerin ureme sağlığı bilgisi ne kadar yetersizse ve cinsel yaşamda bulunduğu kişi sayısı arttıkca o oranda ureme sağlığı da risk altına girer. Genital organlar olgunlaşmadan erken yaşta cinsel yaşamın başlaması bazı kotu hastalıkların gorunme oranını arttırmaktadır. Yine cok eşlilik cinsel yolla gecen hastalık riskini arttırdığı gibi rahim ağzı kanseri gorulme riskini de arttırmaktadır.
Cinsel yolla gecen hastalıklarda ozellikle buyukşehirlerde yaşayan genclerde bir artış gorulmektedir. Yukarda da belirttiğim gibi partner sayısındaki artışa paralel olarak bu hastalıklarda da artış gorulmektedir. Partner sayısı fazla olan bayanlar cinsel yolla gecen hastalıklar icin bir risk grubu oluşturduğu gibi, partner sayısı fazla olan erkekler de bir risk grubu oluşturmaktadır. Hemen,hemen tum hastalıklarda olduğu gibi cinsel yolla gecen hastalıklarda tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi sonuc alınmaktadır. Genclerin bu konuya da yeterli duyarlılığı gostermediğini gozlemlemekteyiz. Gunumuzde HIV / AIDS gelişmemiş, bilgi eksikliği olan toplumlardaki genclerde sık karşılaşılan ciddi hastalıklardır.
Yapılan anket calışmalarında genclerin gebelikten korunma yontemleri hakkındaki bilgilerinin de cok eksik olduğu gorulmektedir. Gerek evlilik dışı gebelikler ve gerekse de evlilikte planlanmamış gebeliklerde ciftler bunu sonlandırmak istiyorlar. Bunu yaparken de cok basit bir prosedur olarak algılıyorlar. Halbuki gebeliği sonlandırmanın ciddi komplikasyonları gorulebilmektedir. Bunlar, kanama, enfeksiyon, rahim ici duvarlarda yapışıklık ve hatta rahimde delinme. Bazen bu komplikasyonlar kısırlıklara da yol acabilmektedir. Hele tekrarlayan kuretajlar son derece sakıncalıdır.
Tabii bu sorunlar hem genc erkekleri hem de bayanları ilgilendirmekle beraber bayanlarda daha derin izler bırakmaktadır. Kurtajın tum komplikasyonları kadında olmaktadır, erkekte her hangi bir değişiklik olmuyor. Ayrıca aldırılan bebeğin psikolojik etkisi erkeğe oranla bayanda cok daha fazla oluyor. Bunların dışında kadınlar cinsel yolla gecen hastalıklar acısından daha buyuk bir risk oluşturmaktadır. Kadınlarda cinsel yolla gecen hastalıklar daha ciddi gec komplikasyonlara yol acmaktadır. HIV / AIDS gibi annedeki enfeksiyonların bebeklere de bulaşma riski vardır.
Ulkemizde daha cok kırsal kesimde genclerde karşılaştığımız bir diğer problem de genc kızlarımızın erken yaşta evlenmeleridir. Bu gencler genellikle gebelikten korunma yontemleri ve gebeliğin ilk belirtileri hakkındaki bilgilerden yoksunlar. Erken yaşta evlenen (20 yaştan once) kız cocuklarının gebeliklerinde duşuk oranı, erken doğum oranı ve duşuk kilolu cocuk doğurma riski daha fazladır.
Doğurduktan sonra da bilgileri yetersiz olduğundan bebeklerine bakımda bazı guclukle karşılaşmaktadırlar.
Bilimsel araştırmalar gosteriyor ki; ergenlik doneminde cinsellik ve ureme sağlığı ile ilgili doğru bilgilerle donatılmış gencler daha az sorunla karşılaşıyor.
Ulkemizin gerceklerine bir goz atarsak genclerimizin;
Genclik doneminde karşılaşabileceği fiziksel, psikolojik değişiklikler,
Cinsel yolla gecen hastalıklar, bu hastalıkların komplikasyonları,
Gebelikten korunma yontemleri, gebeliğin ilk belirtileri hakkındaki bilgileri cok yetersizdir.
Onerilerim;
Bircok ulke nufusundan daha fazla olan genclerimizin, ureme sağlığı ile Devlet bugunkunden cok daha fazla ilgilenmelidir.
Tıp Fakulteleri yarının doktorları olacak ve toplumu bu konuda bilgilendirmek konumunda olacak oğrencileri bu gunkunden daha iyi yetiştirmelidir.
Sağlığın her şeyden daha onemli olduğu bilinci topluma verilmelidir.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]