Genclerde depresyona bakışErgenlerde Depresyon
Ergenlikte karşılaşılan depresyon ciddi bir sağlık sorunudur. Ergenlerin yaşadığı depresyon belirtileri ile yetişkinlerin yaşadığı depresyon belirtileri farklılıklar gosterebilmektedir. Bu anlamda ailelerin ve oğretmenlerin konuyla ilgili bilgi sahibi olmaları genclere yardımcı olunmasına katkı sağlayacaktır.
Ergenlik Depresyonu Anlamak
Depresyon; sadece “olumsuz bir ruh hali” ya da “melankoli” değildir. Genclerde karşılaştığımız depresyon vakalarında; made kullanımı, kendine zarar verme davranışları, istenmeyen hamilelikler, şiddet ve intihara teşebbusle karşılaşmaktayız. Karşılaştığımız olumsuz tablolara rağmen, duyarlı ve profesyonel hizmet alarak kendini geliştiren ailelerin doğru adımlarla cocuklarına yardımcı olabildiğine de şahit olmaktayız.
Ergen ve Aile
Gencler, cocukluktan yetişkinliğe adım atarken, travmatik deneyimler yaşayabilmektedirler, kendilerini baskı altında hissetmektedirler. Cocukluktan yetişkinliğe adım atmak, bir anlamda ayrılıktır. Ergenler bu sorunla baş etmeye calışırken, aileler de ikilem de kalmaktadırlar. Cocuklarına nasıl davranacakları konusunda kafa karışıklığı yaşamaları, cocuklarının ihtiyaclarını farklı bakış acısıyla tekrar değerlendirememeleri oldukca doğaldır cunku aile belki de bu durumu ilk defa deneyimlemektedir. Cocuklarım buyumesi, cocuklar kadar aile bireylerinin de rol karmaşasıyla baş başa kalmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle aileler rollerini revize ederek cocukların fiziksel ihtiyacları kadar psikolojik ihtiyaclarını da tekrar tekrar değerlendirmelidirler.
Ergenlikte Depresyon Belirtileri
Uzuntu, ağlamaklı ruh hali, anlam verilemeyen ağlamalar
En ufak meselelerde bile ofke patlaması yaşamak
Huzursuzluk- durmaksızın hareket halinde olmak, ya da fiziksel olarak yavaşlamak
Olağan aktivitelere karşı ilgi ve zevk kaybı
Her zaman ilişki icinde olduğu insanlardan, gruplardan kendini soyutlamak ya da kavgalı olmak
Değersizlik hisleri, kendini suclamak ve eleştirme surekli gecmiş yaşantılara odaklanmak,
Reddedilmeye tahammulsuzluk, abartılmış bir guven arayışı
Yavaşlayan duşunme, karar verme mekanizmalarında ve hafızada bozulmalar
İntihar duşunceleri, soylemleri (olum duşuncesi iceren her turlu soylem ciddiye alınmalıdır, şaka dahi olsa!)
Kendine zarar verme davranışları (kesme, yaralama, yakma) * Dovme kendine zarar verme davranışı olarak değerlendirilmektedir.
Yorgunluk, enerji kaybı, ağrı yakınmaları ( okulda surekli revire gitmek, surekli hasta olduğunu ifade etmek)
Ozbakım ve dış gorunume yeterince onem vermemek
Uykusuzluk ya da aşırı uyumak
İştahta değişim, kilo kaybı ya da alımı
Alkol ve madde kulanımı
Riskli davranışlar sergilemek
Ailelerin ozellikle, ofke duygusuna, acıklanmayan fiziksel ağrı ve hastalık soylemlerine, kendini acımasızca eleştirme eğilimine, ve sosyal hayattan geri cekilme davranışına dikkat etmesi gerekmektedir. Bu belirtiler, ergenlikte yaşanan depresyonun en temel ozelliklerindendir.
Depresyon surecinde; akademik başarıda duşuş, evden kacma, madde kullanımı/bağımlılığı, internet bağımlılığı, duşuk ozguven problemleri, şiddete eğilim ve riskli davranışlar sergileme on plana cıkabilmektedir.
Depresif Genclerde İntihar Belirtileri
İntihar hakkında konuşmak, şakalar yapmak
“Olsem daha iyi”, “Keşke sonsuza kadar yok olsam” şeklinde soylemler
Olum fikrini romantik hale getirmek – “Olsem belki herkes beni daha cok severdi, kıymetimi bilirlerdi”
Olumle ilgili şiirler, yazılar yazmak
Kendine zarar vermesine neden olacak tarzda riskli davranışlar sergilemek
Sahip olduğu ve sevdiği eşyaları dağıtmak
Vedalaşmak
Kendine zarar vermek icin silah, ilac gibi arayışlar icinde olmak
Aileler Ne Yapabilir?
Eğer cocuğunuzun ya da bir yakınızın depresyon yaşadığını duşunuyorsanız, iyi bir ekibe ihtiyacınız vardır. Aile bireyleri mumkun olduğunca beraber hareket etmelidir. Duşuncesinizi diğer aile bireyleriyle paylaşın.
Cocuğunuza kullandığınız dili, gozlemleyin. Yargılamadan, surekli soru sormadan, ahkam kesmeden ve surekli tavsiyeler vermeden konuşmayı deneyin. İlk once dinleyin. Cocuğunuzu mumkun olduğunca cok dinlemeniz, onu anlamanıza yardımcı olacaktır. Onu dinleyerek size guvenmesi icin ona fırsat vermiş olacaksınız.
Bazı ergenler kendilerini daha kolay ifade edebilirler, duygularını acabilirler. Bazıları ise yanlış anlaşılacakları, yargılanacakları, sorgulanacakları, rezil olacakları ya da anlaşılamayacakları endişesiyle icinde bulundukları durumu sizinle paylaşmak istemeyebilirler. Bu nedenle cocuğunuzla olan iletişiminizi doğduğu gunden itibaren dinleme becerilerini aktif tutacak şekilde yapılandırmanızda yarar var.
Eğer cocuğunuz, icinde bulunduğu duygusal ve davranışsal tuhaflıklar icin bir neden gostermiyorsa/ gosteremiyorsa, siz yine de icgudulerinize guvenin. İnkar, guclu bir duygudur ya da cocuğunuz bu belirtilerin depresyondan kaynaklandığını duşunmuyor olabilir.
Ona her zaman destek olabileceğinizi acıkca belirtin. Cok fazla soru sormaktan kacının, surekli oğut vermeyin, ultimatomlar yağdırmayın. Cocuğunuzla ilk baştan itibaren guven ilişkisi kurun.
Ozel alanına, duygularına ve sizinle olan paylaşımına/ ya da paylaşımsızlığına saygılı olun. Ancak hic vazgecmeyin, onu her zaman dinlemeye hazır olduğunu acıkca belirtin.
Onunla konuşurken duygularını anlamaya calışın, neler hissettiğini ve hangi duşuncelerle bu duygulara sahip olabileceğini duşunun. Empati, “seni anlıyorum” demek değildir, karşınızdaki kişinin duygularını gercekten anlamak ve ona yansıtmaktır. Ergenler de, yetişkinler de bazen duygularını ifade etmekten cekinebilirler ya da bu alışkanlığı edinmemiş olabilirler, Onların muhtemel yaşadıkları duyguları, siz ifade edin, yansıtın! (“Butun bu anlattıklarından anladığım kadarıyla oldukca ofkelisin)
Tedavi ve yardım alma konusunda cocuğunuzu ikna etmede sorun yaşıyorsanız, cocuğunuzun guvendiği ve sevdiği ale bireylerinin desteğini mutlaka isteyin.
Depresyon tedavisinde ilac ve bilişsel davranışcı terapi modellerinin en etkin tedavi olduğunu hatırlayın. Sadece ilaca asla guvenmeyin. Gencin, supervizyonlarını tamamlamış klinik psikologlar tarafından psikoterapi hizmeti almasını sağlayın. Gideceğiniz uzmanın yetkinliğini sorgulayın. Soru sormaktan kacınmayın.


[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]