Gecici iskemik atak, ihmal edilebilecek basit ve zararsız bir olay değildir. Yaklaşmakta olan inmenin habercisi olabilir. Bu onemli uyarıcı bulgunun gozden kacması veya onem verilmemesi halinde, izleyen gunlerde ortaya cıkabilecek kalıcı sakatlık veya olumden kurtulma şansı yitirilmiş olabilir. Gecici iskemik atağı izleyen 90 gun icinde inme gecirme riski yaklaşık % 10’ dur. Bu olguların yaklaşım yarısı ilk 1-2 gun icinde gercekleşir.
Gecici iskemik atak geciren hastalar acil yoğun bakım koşullarında izlenmelidir. İlk saatlerde acile başvurulması halinde, detaylı klinik ve laboratuar inceleme ve değerlendirmelerden sonra uygun hastalara trombolitik tedavi uygulanmalıdır. “ Tromboembolik tedavi “, toplardamar yoluyla veya anjiografi yontemi kullanılarak tıkanmanın oluştuğu damar bolgesine pıhtı eritici ilac verilmesidir. Bu tedavi uygulanmadan once beynin bilgisayarlı tomografi ile incelenmesi gerekir. Bu incelemenin amacı, klinik ve muayene bulguları birbirine cok benzeyen tıkayıcı damar hastalığına bağlı inme ile beyin kanamasına bağlı inme arasında ayıcı tanı yapılmasıdır. Tedavisi tamamen zıt olan bu hastalıklardan hangisinin etken olduğu mutlaka belirlenmelidir. Gecici iskemi ataklar yanlışlıkla migren, nobet, periferik noropati veya anksiyete olarak yorumlanabilir.
Gecici iskemik atak bulguları şunlardır:
- Gorme kaybı: tek taraflı veya cift taraflı olabilir.
- Cift gorme: cift gorme veya bulanık gormeşeklinde tanımlanır.
- Baş donmesi: başta bir tuhaflık hissetmekten ziyade hasta donduğunu hisseder.
- Yutma gucluğu: yutma gucluğunun cok belirgin olamsı halinde, sıvı veya gıdaların solunum yoluna kacma ( aspirasyon ) riski vardır.
- Kuvvetsizlik: tek veya cift taraflı kol ve / veya bacaklarda kuvvetsizlik olmasıdır. Yuz felci de gorulebilir.
- Duyu bozukluğu: tek veya cift taraflı olarak gorulur. Yuz, kol, bacak veya govdede hissizlik veya yanma tarzında bir his duyulur.
- Konuşma bozukluğu: kelime hatırlamakta, telaffuzda veya soylenenleri anlamakta gucluk gorulebilir.
- Koordinasyon bozukluğu: kol, bacak veya govde hareketlerini dengesi bozuktur. Yururken veya ayakta dururken hasta yalpalayabilir veya duşebilir.
- Davranış bozukluğu: hastanın soylenenlere duyarsız kalması veya uyumsuz hareketler yapması şeklinde gorulur.
- Aşırı uyku hali gorulebilir.
- Ajitasyon veya psikoz gorulebilir.
Damar tıkanmasına bağlı olarak gelişen inmenin başlıca iki nedeni vardır:
- Kardioembolik inme: kalp kaslarının duzensiz calışması, kalp ritminin bozuk olması ( aritmi, atrial fibrillasyon ) durumunda kalp odacıkları icinde oluşan pıhtı beyin damarlarına giderek tıkanmaya yol acabilir.
- Boyun veya damarlarındaki daralma veya tıkanıklığa bağlı olarak gelişen tıkanma.
Her iki durumda da, beyin damarında tıkanıklık oluşması nedeniyle primer tedavileri benzerdir. Ancak, daha sonraki ataklardan koruyucu tedavi farklılık gosterir.
Tıkayıcı damar hastalığına bağlı olarak gelişen inmenin nedenini araştırmak amacıyla hem kalp yonunden inceleme yapılması hem de boyun ve beyin damarlarının incelenmesi gereklidir.
Prof. Dr. Ozenc MİNARECİ

[h=2]İstanbul Radyolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]