Kadınlarda dollenmeden hemen sonra başlayan ve butun bir gebelik suresince devam eden anatomik, fizyolojik ve biokimyasal değişiklikler oluşur.


Bu değişikler buyuyen bebeğin korunması, ihtiyaclarının daha kolay karşılanması, doğum icin gerekli alt yapının hazırlanması yani sizin ve bebeğinizin sağlığının korunmasına yardımcı olmak amacıyla meydana gelmektedir.


Cilt değişiklikleri: Catlaklar, kloazma, linea nigra, spider venler, palmar eritem... Genital organ değişiklikleri Vulva ve vajen Bağ dokusu ve damarlanmadaki artışla ilgili olarak yumuşama olur. Renkte koyulaşma gorulur. Varisler oluşabilir. Rahim ağzı Damar ve icerisindeki salgı bezlerindeki artış nedeniyle, yumuşama ve morarma soz konusu olur. Rahim ağzında nişan adı verilen sumuksu bir tıkac oluşur. Bağ dokusunun iceriği değişerek gerilime karşı koyma gucu artar. Rahim Normalde ağırlığı 60-80 gr, hacmi 10 ml. olan rahim gebelik sırasında buyuyerek miada ulaşıldığında yaklaşık 900-1100 gr ağırlığa ve 5 bazen 10 litre hacme ulaşır.


Buyume simetrik değildir. Meme değişiklikleri Erken donemde hafif bir renk değişikliği ve damarlanmaya bağlı hassasiyet oluşur. İlerleyen haftalarda buyume başlar. İcerisindeki keseciklerin buyume ve gelişmesi ile ele nodullu bir yapı olarak gelebilir. Meme başı genişleyip surekli cıkıntılı durabilir. Meme başı cevresindeki kahverengi alan (areola) da genişler ve koyulaşır. Venlerdeki genişleme nedeniyle dışarıdan rahatlıkla gorulur. hafif hassasiyet olabilir. Meme başı cevresindeki alanda cepecevre yerleşen yağ bezlerindeki (montgomery tuberkullleri) sayısında ve buyukluğundeki artışla cıkıntılar izlenir. Kolostum denilen ağız sutu ikinci trimester başından itibaren gelebilir.


Metabolik değişiklikler Annede gebelikle beraber koklu metabolik değişiklikler olur. Bunlar daima bebek lehinedir. Gebelikte kilo alımı Buyuyen bebek, rahim, plasenta, meme dokusu, amnion sıvısındaki, kandaki ve damar dışı ile hucre dışındaki sıvı artışı kilo artımına katkıda bulunur. Gebelikte ortalama 12 kg (9-17 kg) normal kilo artışı olarak kabul edilebilir. Esas artış son 2 trimesterde olacaktır ve ortalama haftada 400 g civarındadır. Karbonhidrat, yağ, protein, mineral, sıvı ve elektrolit metabolizmasındaki değişikliklerle annenin ve bebeğin enerji ihtiyacı gereği gibi karşılanır. Kan ve Bağışıklık Sistemindeki Değişiklikler Gebelik sırasında rahime ulaşan kan miktarını ve doğum sırasında kaybedilebilecek kan miktarını karşılamak amacıyla annede 6. gebelik haftasından itibaren kan hacminde artış meydana gelir.


En fazla ikinci trimestrde olan artış son donemde yavaşlar ve sabit bir hal alır. Toplamda eskiye gore %40-50 civarında kan hacminde bir artış soz konusu olur. Bu artışta kanın sıvı bolumundeki (plazma) katkının daha buyuk olması ve oksijen taşıyan ve bunun icin de demire ihtiyacı olan kan hucrelerinde artışın daha az olması fonksiyonel olarak kansızlığı meydana getirir. Gebelikte bağışıklık sisteminde yetmezlik gorulmese de hem hucresel hem de hormonal bir azalma olacaktır.


Vucudun kendi dokularına karşı geliştirdiği hastalıklarda azalma olmasına rağmen enfeksiyonlara eğilim artmaktadır. Kalp Damar Sistemi Değişiklikleri Rahmin buyumesiyle karın icerisindeki organlar yukarı doğru yer değiştirir ve diyaframı da yukarı doğru iter, kalbin yonunu sola doğru dondurur, kalp atım sayısı dakikada 15 vurum artar. Hormonların etkisiyle damar direnci azalır, kan hacmi arttığından ve metabolizma hızı arttığından, dakikada pompalanan kan miktarı artar. Kan basıncı ikinci ve ucuncu trimestrin başlarında duşer sonra normale doner. Rahim buyudukce sırt ustu yatışta donen kanı toplayan buyuk vene baskı yapar kalbe donuş azalır ve tansiyon da ani duşuşler olabilir. Solunum sistemi Değişiklikleri Diyafram yukselir, goğus kafesinin capı artar, hormonların etkisiyle akciğerin uyumu değişmez ancak akciğerin yedek hacimleri solunuma katkıda bulunduğundan kapasitelerde belirgin değişiklikler olmaz. Dakikada alınan oksijen miktarı ise artar, kanda oksijeni taşıyan elemanlardaki artış sayesinde arter ven arasındaki oksijen miktarı azalır ve oksijen ihtiyacı karşılanmış olur.


Boşaltım (Uriner) sistemi Değişiklikleri Bobrek buyukluğu, suzulen idrar miktarı ve bobreğin kanlanma miktarı artar. Sol tarafta kalın barsağın son kısmının baskısıyla uterus sağa doğru itilir ve sağ uretere olan bası sonucu sağda daha cok olmak uzere her iki bobrekte bir miktar hidronefroz gelişir. 16. Gebelik haftasından itibaren uterusun mesaneye basısıyla mesane kapasitesinde azalma olur ve basıncı artar. Sık idrara cıkabilirsiniz, idrar yolu enfeksiyonu sıklığı artabilir. Zaman zaman idrar kacırabilirsiniz. Sindirim sistemi değişiklikleri Gebe kadınlarda iştah artmasının yanında bulantı ve kusma da gorulebilir. Besinlerin bağırsaklara geciş hızı yavaşlar, sindirim sistemi salgıları azalır, tad duyusu değişir ve besin oğelerinin emilimi artar. Progesteron hormonundaki artış nedeniyle sindirim sistemindeki kasların tonusu ve hareketliliği azalmaktadır. Bu durum ise gebe kadının kalp atışlarında artışa, kalın bağırsaktan suyun emiliminin yukselmesine ve sonucta bağırsak hareketlerinin azalmasına (kabızlık) neden olur.


Gebelikte demir kullanımı da kabızlığı artırabilmektedir. Gebelikte progesteron hormonundaki artış safra kesesinde zamanında boşalma olmamasına neden olabilmektedir. Bunun sonucunda da gebelik boyunca safra taşları oluşabilir. Gebeliğin erken donemlerinde (sıklıkla 6. gebelik haftasından itibaren) bulantıya sıklıkla rastlanmaktadır. Bu bulantılar kusmayla, iştahsızlıkla ve belli kokulara karşı aşırı hassasiyetle beraber olabilir. Bulantı ve kusmalar sabah daha şiddetli olduğu icin bu duruma sabah hastalığı adı verilmiştir. Yalnızca sabahları olan bulantılar yataktan kalkmadan once alınan tuzlu kraker ve biskuvilerle onlenebilir. Ayrıca gebelikte tukuruk salgısının artması bulantıya neden olarak ağızda kotu bir tat oluşturabilir. Limon ve nane gibi icecekler bu sorunu azaltabilir. Hamilelikte rastlanılan hazımsızlık ve şişkinlik genellikle ostrojen ve progesteron hormonlarındaki artışa bağlıdır. Bu hormonlar duz kasları gevşeterek sindirim işlemini yavaşlatır. Kas iskelet sistemi Değişiklikleri Ağırlık merkezi buyuyen uterus nedeniyle one doğru yer değiştirir. Bunu dengelemek ve ağırlık merkezini tekrar geriye almak icin beldeki eğim artar. Hormonal değişiklikler bağ dokusunda odeme, damarlanma artışına ve eklemler arası gevşekliklere neden olurlar. Ellerde kalsiyum eksikliği ve omuzlardaki cokmeye bağlı olarak sinir basıları nedeniyle ağrı ve uyuşma gorulebilir.
[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]