Gebelikte tatlandırıcı kullanımıGEBELİKTE TATLANDIRICI KULLANIMI
Bilindiği uzere gerek gebelik gerekse doğumda anne ile ilgili her turlu olumsuzluklar bebeği de etkiler. Hatalı beslenme alışkanlıkları da bu olumsuzlukların başında yer almaktadır. Bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimi annenin gebeliği suresince olduğu kadar, gebelik oncesinde de iyi beslenmesi ile mumkundur. Bebek, ana rahminde annenin yedikleri ile beslenir, buyur ve gelişir.
Gebelikte ağırlık kazanımının kontrol altında tutulması onemlidir. Buna karşılık insanoğlu tatlıya duşkundur. Gundelik yaşantıda farkında olarak ya da olmayarak cok sık kullandığımız tatlandırıcılar da bu tatlı tutkusunun bir yansımasıdır. Gonul ister ki hem tatlı tuketelim hem de tatlının zararlarından korunalım.
Buradan hareketle; diyabetliler başta olmak uzere, şeker tadından vazgecemeyen, iştahını baskılamakta gucluk ceken, formuna onem veren bireyler icin yapay tatlandırıcılar geliştirilmiştir. Ancak 1970’lerde deney hayvanlarında siklamat iceren tatlandırıcıların mesane kanserine yol acması, daha sonra yapılan calışmalar ışığında Dunya Sağlık Orgutu ve Avrupa Birliği’nin siklamatı kanser yapan maddeler listesinden cıkarması gibi sureclerin yaşanması bazı tedirginliklerin oluşmasına engel olamamıştır. Yapay tatlandırıcılar ve kanser tartışmasının surmesinin ardında bilimsel verilerin karmaşık ve tartışmalı olmasından ziyade yaygın olarak kullanılan bu urunler hakkında yazılı ve gorsel medyada ortaya atılan gercek dışı her iddianın kamuoyu tarafından cok ilgi cekmesi yer almaktadır. Diğer yandan yapay tatlandırıcıların diyabeti olanlarda ve aşırı kilolularda dolaşım sistemi – kalp hastalığıyla ilişkili riskleri belirgin olarak azalttığını da unutmamak gerekir.
Aynı zamanda tıp biliminde, gosterilemeyen ilişkilerin olmadığını ve ileride de olmayacağını iddia etmek yanlıştır. Bu acıdan yapay tatlandırıcı ve kanser icin de aynı goruşle hareket edilecek olunursa, yapay tatlandırıcıların en az dozda ve gerektiğinde kullanılmasını onermek en doğrusu olsa gerek. Gebelik ise ilac kullanımının sınırlandırıldığı fizyolojik bir surectir. Bu donemde acaba yapay tatlandırıcıları kullanmak sağlıklı mıdır?
Gunumuzde yapay tatlandırıcı maddeleri iceren bircok besin maddesi yaygın olarak tuketilmektedir. Bu urunlerin kullanımı gebe olmayan kişilerde guvenlidir. Gebelik sırasında yapay tatlandırıcıların kullanımı ile ilgili cok fazla calışma yoktur. Gebelik doneminde yapay tatlandırıcılar ve bunları iceren urunlerin mumkun olduğu kadar az tuketilmesi onerilir.
Pek cok yapay tatlandırıcının icinde aspartam adı verilen bir madde bulunmaktadır. Yapılan calışmalarda aspartamın doğum defektlerine neden olduğu gosterilememiştir. Bu nedenle hamilelikte aspartam kullanımı guvenli olarak kabul edilir. Aspartam vucutta metabolize edildiğinde metanol, aspartik asit ve fenil alanin adı verilen proteinin yapı taşı olan aminoasitler ortaya cıkar. Bunlardan aspartik asit plasentayı gecemez, metanol de cok duşuk duzeyde olduğu icin zararlı değildir. Bir aminoasit olan fenil alanin ise PKU (fenilketonuri) hastalığı olan kişilere zararlıdır. Cocukluk doneminde diyet ile tedavi edilebilen bu durum erişkin kadınlarda gebelik doneminde goz onunde bulundurulmazsa bebeğe zarar verebilir. Bu madde sinir sistemine zarar vererek ağır zihinsel geriliğe neden olabilir. O nedenle PKU hastalığı olan gebeler aspartam iceren urunleri kullanmaktan kesinlikle kacınmalıdır.
Yapay tatlandırıcıların onculerinden olan sakarin ise gunumuzde artık cok daha az kullanılmaktadır. Sakarinin doğum defektlerini artırdığına dair bir bulgu olmamakla birlikte hem annede hem de bebekte mesane kanseri riskini artırdığı bilinmektedir. Anne adayı sakarin aldığında bu sakarin plasenta yoluyla bebeğinin de kan dolaşımına gecmektedir. Bebek sakarini anne adayından cok daha yavaş yıkmaktadır. Anne adayı fazla miktarda sakarin tukettiğinde bu sakarin bebeğin mesanesinde daha uzun sure kalacağından mesane kanseri riskini artırabilir. Bu nedenle gebelikte sakarin kullanımı onerilmez.
Genel olarak şu anki bilgiler ışığında bu tur yapay tatlandırıcılardan sakınca gorulmeyenlerin gebelerde olabildiğince az tuketilmesi, kişinin canı ille de tatlı bir şey istiyorsa da şeker ile hazırlanmış olanlardan yarım porsiyon gibi tuketmesinde yarar vardır. Tatlıların da olabildiğince sutlu veya meyveli olması tercih edilmelidir.


[h=2]Muğla Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]