Son yıllarda Omega 3 yağ asitlerinin, gebelikte hem bebek hem de anne acısından onemi cok daha iyi anlaşıldı.
Gebelikte Omega 3 gereklimi?
Omega 3 denilen madde bir coklu doymamış yağ asitidir. Bunlar esansiyel yağ asitleridir, insan vucudunda uretilemezler, mutlaka dışarıdan alınmaları gerekir. Yani sadece gebelerde değil her insanın vucudunda kullanılan gerekli maddelerdir. Omega 3 hem annenin hem bebeğin sağlığı icin onemlidir.
Gebelik ve Beslenme
Sağlıklı bir gebelik donemi yaşamanın onemli kriterlerinden birisi de uygun ve duzenli şekilde beslenmektir. Burada onemli olan fazla miktarda yemek değil kaliteli beslenmedir. Kaliteden kastedilen ise gebelik sırasında gereksinim duyulan tum maddeleri yeterli ve uygun miktarlarda almaktır.
Omega 3 Omega 3 adı verilen maddeler biyokimyada cok zincirli doymamış yağ asitleri olarak adlandırılan yapıtaşlarıdır. Balık başta olmak uzere bazı besin maddelerinde bolca bulunurlar. Bunlar aynı zamanda esansiyel besin maddeleri sınıfındadırlar.Yani insan vucudunda uretilmedikleri, buna karşın fiziksel ve zihinsel gelişim icin varlıkları elzem olduğu icin dışarıdan besinler yolu ile alınmaları şarttır.
Omega 3’lerin değişik turleri
Omega 3 belirli bir grup yağ asidine verilen genel bir isimdir. Uc ana tip omega 3 yağ asidi vardır. Bu 3 değişik turun de vucutta değişik gorevlerde rol aldığı duşunulmektedir
• Eicosapentaenoic acid (EPA): EPA temel olarak balık ve balık yağında bulunur.
• Docosahexanoic Acid (DHA): DHA vucut fonksiyonları icin en onemli olan yağ asididir ve temel olarak balıkta bulunur.
• Alpha-Linolenic Acid (ALA): ALA en cok koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur ve vucutta once EPA’ya daha sonra ise DHA’ya donuşturulur.
Omega 3’ler ve gebelik?
Son yıllarda Omega 3 yağ asitlerinin gebelikte hem bebek hem de anne acısından onemi cok daha iyi anlaşıldı. Yapılan calışmalar Omega 3 yağ asitlerinin anne karnındaki bebeğin
• Beyin oluşumu ve gelişimi,
• Gormeyi sağlayan retina’nın gelişimi,
• Sinir sisteminin gelişimi
aşamalarında onemli rol oynadığını gostermiştir.
Ote yandan anne acısından bakıldığında ise gebelik zehirlenmesi olarak adlandırılan preeklampsi, erken doğum ve doğum sonrası depresyon risklerini azalttığı duşunulmektedir.
Gebelik sırasında besinler yolu ile yeterli miktarda omega 3 alınmadığında bebek gereksinim duyduğu bu maddeleri annenin depolarından kullanmaktadır. Omega 3 lerin beyinde depolandığı duşunulduğunden bu durumda tum gebelik boyunca anne bir miktar beyin hucresi kaybına uğrayabilir.
Omega 3 yağ asitlerinin aynı zamanda bebeğin buyumesine ve kilo almasına da yardımcı olduğu bu sayede duşuk doğum ağırlığının onune gecebildiği kabul edilmektedir.
Gebelik sırasında yeterli miktarda Omega 3 alan annelerin bebeklerinin uzun donemde dikkat toplama yeteneklerinin daha fazla olduğu ve benzer şekilde gorme gelişimlerinin omega 3 almayan annelerin bebeklerine gore daha iyi olduğu da ileri surulmektedir. Ayrıca Omega 3 alan annelerin bebeklerinin ileri donemde daha az davranış problemi gosterdiği ve meme ile prostat kanserine yakalanma şanslarının daha azaldığı da ileri surulmektedir.
Yapılan bir calışmada 9 aylık bebeklerin sorunla karşılaştığında cozme yetenekleri incelenmiş ve anneleri gebelik sırasında omega 3 alan bebeklerin bu konuda almayanlara gore anlamlı oranda daha başarılı olduğu gosterilmiştir.
Aynı calışmada Omega 3 alımının bebeklerin IQ duzeyi ya da hafıza yeteneklerini etkilemediği ortaya konmuştur.
Omega 3 alınma zamanı
İdeal olan kendi sağlığınız acısından da tum yaşamınız boyunca yeterli miktarlarda omega 3 almanızdır.
Bebeğinizin gelişimi acısından ise son 3 ayda gunde en az 250 mg Omega 3 alınması onerilmektedir. Bu donem bebeğin beyin gelişiminin %70’inin gercekleştiği devredir. Ayrıca sinir sistemi de gelişimini buyuk olcude bu son donemlerde tamamlar.
Omega 3 kaynakları
Omega 3ler acısından en zengin besin maddeleri balıklardır. Bunlar arasında en fazla Omega 3 icerenler ise
• Uskumru
• Ringa balığı
• Sardalya
• Hamsi
• Somon
• Ton balığıdır
Kucuk balıkları tercih edin
Bu balıklar arasında buyuk olanlar civa başta olmak uzere bazı kimyasal cevresel faktorler tarafından kirletildiğinden kucuk balıkların tercih edilmesi onemlidir.
Omega 3 yağ asitleri balık dışında diğer bazı besin maddelerinde de bulunmaktadır.
• Ispanak, kara lahana gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler
• Keten tohumu
• Aycekirdeği
• Omega 3 ile zenginleştirilmiş yumurta, ekmek, meyve suyu gibi besinler
ve bunların dışında belki de en onemlisi Ceviz
Balık Karaciğerinden hazırlanmış olanlardan uzak durun
Besinler yolu ile alınmakla birlikte gebelikte yeterli miktarda Omega 3 aldığınızdan emin olmak icin doktorunuz gebeliğinizin 2. yarısında size balık yağı tabletleri almanızı onerebilir. Burada onemli olan balık karaciğerinden hazırlanmış urunleri kullanmamaktır. Bunlar yuksek dozda A vitamini icerdiğinden bebek uzerinde olumsuz etkilere neden olabilirler.
Gebelikte Omega 3 Etkisi
• Balık yağını fazla tuketen toplumlarda, gebelik zehirlenmesi duşuk oranda gorulmektedir.
• EPA ve DHA iceren balık yağı preparatlarıyla yapılan desteğin gebelik suresini ve doğum olculerini (ağırlık, boy, kafa cevresi) olumlu etkilediği bildirilmektedir.
• Klinik calışmalarda gebelik suresinin ortalama 2.5-6 gun kadar uzadığı belirtilmiştir.
• Gebelik boyunca Omega 3 desteği alan annelerin bebeklerinin ortalama 172 gram daha ağır, 0.7 cm daha uzun ve baş cevrelerinin 0.5 cm daha geniş olduğu saptanmıştır.
• 34 haftadan once doğan bebek oranı da anlamlı olcude duşuk ve bebeklerin hastanede kalma suresi anlamlı derecede kısa olmuştur.
• Gebeler yeteri kadar Omega 3 yağ asidi tuketmezlerse premature doğum riski ile karşı karşıya kalabilirler. Gunde 150 miligramdan duşuk miktarda EPA+DHA tuketen kadınların premature doğum riskinin en yuksek duzeye ulaştığı bildirilmiştir.
• Gebelik ve emzirme donemi boyunca Omega 3 yağ asitlerinin bebek tarafından vucutta fazla tuketilmesi, perinatal depresyon riski ile bağlantılı bulunmuştur. Anne bebek etkileşimini olumsuz etkiler.
• Anneye Omega 3 desteği yapılmasının bebekteki alerjik hastalıkları (atopik egzama, yumurta alerjisi) azalttığı duşunulmektedir.
Ceviz ve Omega 3
Cevizde bulunan alfa linoleik asidin EPA ve DHA’ya donuşmesi icin uzun bir surec lazımdır. Ceviz gercek bir Omega 3 kaynağı değildir ve Omega 3 acısından faydalı olabilmesi icin kilolarca tuketilmesi gerekir.

[h=2]Antalya Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]