Gebelikte oluşan şeker hastalığıŞeker hastalığının bir alt tipi olarak duşunulen bir hastalıktır. Tıpkı diğer tiplerinde olduğu gibi gebelikte oluşan şeker hastalığında da kandaki yuksek şeker duzeyi tehlikeli sonuclara yol acabilir. Ancak bunları onlemeniz mumkundur. Yediklerinize dikkat ederek, egzersiz yaparak ve gerekirse doktorunuzun verdiği ilacları kullanarak tabii ki. Bebeğinizin sağlıklı bir hayata başlaması ve sizin de sağlıklı olmanız icin oncelikle kendinize iyi bakmanız gereklidir. Neyse ki gebelikteki şeker hastalığı kısa surelidir. Doğumdan sonra kan şeker duzeyleri normale donecektir.
Belirtileri Nelerdir
Coğu kadında hicbir belirti olmadan gelişir. Nadiren cok su icme ve cok idrara cıkma gibi şikayetlere yol acar.
Neden Olur
Beslenmeyle aldığımız ekmek, makarna, sebze ve meyvedeki karbonhidratlar ceşitli şeker molekullerine ayrılırlar. Bunlardan, vucudumuzun ana enerji kaynağı olan glukozdur. Glukoz emildikten sonra kana karışır fakat insulin olmadan hucrelere giremez. Midenin yanında yer alan pankreas ise devamlı insulin salgılar. Yemekten sonra kan şekeri yukseldiği zaman insulin uretimi de artar. Gebelik sırasında plasenta yani eş, gebeliğin devamını sağlayacak olan hormonların salımını sağlar. Bu hormonlar, hucrelerinizin insuline karşı daha direncli olmasınına neden olur. İkinci ve ucuncu uc aylık donemlerde plasenta daha da buyuyeceği icin daha cok hormon salınacak ve insulinin işi daha da zorlaşacaktır. Bunu yenmek icin pankreasınız daha cok insulin salgılamak zorunda kalacaktır. Fakat herkes icin bu mumkun olmayabilir. Boyle kişilerde hucreye cok az glukoz girer fakat kanda glukoz miktarı yuksek olur. Bu kişilerde gebelikteki şeker hastalığı oluşmuş demektir. Genelde ikinci uc aylık donemde ortaya cıkar. Bazen 20 haftalıkken de gelişebilir, ancak daha gec donemde cıkması pek rastlanan bir durum değildir.
Risk Faktorleri Nelerdir
Her kadında, gebelikteki şeker hastalığı gelişebilir. Ancak bazıları diğerlerine gore daha fazla risk altındadır. Bu faktorleri inceleyelim;
- Yaş. 25 yaş uzerinde gelişme olasılığı daha fazladır.
- Aile veya gecmişte şeker hastalığı hikayesi olması. Anne-baba veya kardeşlerde şeker hastalığı varsa ya da sizde daha onceki gebeliğinizde şeker hastalığı geliştiyse, iri bebek yani 4000gr uzerinde doğurduysanız veya nedeni bilinmeyen olu doğum olduysa risk artmıştır.
- Kilonuz onemlidir. Gebelikten onceki kilonuz fazlaysa, şeker hastalığı gelişme olasılığı yuksektir.
Doktora Ne Zaman Gitmeli
Normal kontrolleriniz sırasında doktorunuz size gereken tetkikleri yaptıracaktır. Eğer gebelikteki şeker hastalığı ortaya cıkarsa daha sık kontrole gitmeniz gerekecektir. Ozellikle son uc aylık donemde bu daha da onemli olacaktır. Ayrıca gerekirse bir endokrin uzmanı ve diyetisyenle işbirliği de yapılabilir. Gebeliğiniz suresince kan şekerinizi hangi duzeyde tutmanız gerektiğini oğrenmeniz gerekecektir. Doğumdan sonra ve altı haftaya kadar da kan şekerinizin takibi yapılması onemlidir. Normale dondukten sonra senede en az bir kez kan şekerinizin kontrol edilmesi de akılcı bir yaklaşım olur.
Teşhis Nasıl Yapılır
Normal kontrollerinizin bir parcası olarak yapılan tetkiklerden biri olan şeker yukleme testi ile ortaya cıkar. Gebeliğinizin 24 ile 28. haftasında yapılır. Eğer yuksek risklere sahipseniz daha erken donemde de yapılabilir. Bu test sırasında once glukoz iceren şekerli bir sıvı iciyorsunuz. 1 saat sonra kan şekerinize bakılmak uzere kan veriyorsunuz. Eğer yuksek cıkarsa tekrar kan vermeniz gerekebilir. Daha ayrıntılı yapılan şeker yukleme testinde sabah ac karnınıza gidiyorsunuz. Şekerli sıvıyı ictikten sonra uc kez birer saat arayla kan şekerinize bakılmak uzere kan alınıyor. İki tanesinde normalin uzerinde cıkan sonuc varsa gebelikteki şeker hastalığı tanısı konur. 25 yaşından daha kucukseniz ve herhangi bir risk faktoru yoksa test yaptırmanın gerekli olmadığı duşunulebilir. Ancak yine de tum gebe kadınlarda bu testi yaptırmak, gebelikteki şeker hastalığını yakalamak acısından onemlidir.
Nelere Yol Acabilir
Gebeliğinde şeker hastalığı cıkan kadınların coğu sağlıklı bebek doğururlar. Ancak tedavi edilmemiş veya kontrol edilemeyen yuksek kan şekeri duzeyi olursa, sizin ve bebeğinizin sağlığı acısından riskli durumlar gelişebilir. Bebeğinizin sağlığını etkileyecek durumlar şunlardır;
- Aşırı buyume. Glukoz plasentayı gecebildiği icin, bebeğinizin pankreasında fazla insulin salınımına yol acar. Bu da onun fazla buyumesine neden olur.İri bebeklerin normal yoldan doğması oldukca zordur ve yaralanmalara yol acabilir. Bu yuzden sezaryen doğum yapılması gereklidir.
- Kan şekerinde duşmeye neden olabilir. Doğumdan hemen sonra insulin salınımı fazla olduğu icin kan şekerinde duşukluk olur. Bu durumda doğar doğmaz bebeğinize damar yoluyla glukoz vermek gerekebilir.
- Solunum sıkıntısı gelişebilir. Bebeğiniz erken doğduysa solunum sıkıntısı yaşayabilir. Akciğerleri tam gelişene kadar yardıma ihtiyacı olur.
- Sarılık gorulebilir. Kırmızı kan hucreleri, yeniden donuşumu sağlanmak uzere karaciğerde biluribin denen maddeye cevrilir. Karaciğer henuz tam olgunlaşmadığı icin biluribin yıkılamaz ve goz akı ile ciltte sarı renge neden olur. Aslında sarılığın oluşması cok onemli değildir. Onemli olan tehlikeli duzeyi gecmemesidir. Bunun icin de takip edilmesi gereklidir.
- İleride şeker hastalığı oluşma riski artar. Gebelikte şeker hastalığı olmuş annelerin bebekleri, buyuduğunde şişman ve şeker hastası olma olasılığı daha yuksek bir oranda olur.
- Nadiren de olsa tedavi edilmemiş gebelikteki şeker hastalarının bebekleri olu doğabilir veya doğumdan kısa sure sonra olebilir.
Sizin sağlığınızla ilgili cıkabilecek sorunlar şunlardır;
- Yuksek kan basıncı ve idrarda protein cıkmasıyla karakterize olan preeklampsi hastalığı oluşma riski artmıştır. Bu hastalıkta da sizin ve bebeğiniz acısından hayatı tehdit eden durumlar gelişebilir.
- Bir kez gebeliğinizde şeker hastalığı geliştiyse diğer gebeliğinizde de olma ihtimali yuksektir. Ayrıca ilerideki hayatınızda da şeker hastası adayı olduğunuzu unutmayın.
Tedavi Nasıl Yapılır
Sizin ve bebeğinizin sağlığı icin kan şekerinizin seviyesini kontrol altında tutmak onemlidir. Bunun icin gunde dort veya beş kez olcum yapmak gerekebilir. Belli bir duzene girene kadar zor olsa da bunu yapmak lazımdır. Aslında alıştıktan sonra size zor da gelmeyecektir. Parmağınızdan alacağınız bir damla kan ile bunu kolayca halledebilirsiniz. Yediğiniz yiyeceklerin iceriği ve miktarı onemlidir. Hayvansal urunleri ve şekeri daha az, sebze, meyve ve tam tahılları daha cok tuketmeniz faydalı olacaktır. Ancak her kadın icin ayrı diyet gerekeceğini de unutmayın. Diyetiniz; kan şekeriniz, kilonuz, boyunuz, yaptığınız egzersiz ve yeme alışkanlığınıza gore değişecektir.
Egzersiz yaparak insuline hassasiyetiniz artacak ve hucreye giren glukoz miktarı artacaktır. Bu da insuline olan ihtiyacınızı azaltır. Ayrıca duzenli egzersiz; bel ağrısı, kas krampları, odem, kabızlık ve uyku problemleri gibi gebelikteki sıkıntılarınızı azaltmanıza yardımcı olacaktır. Aynı zamanda doğumunuz da kolaylaşacaktır. Oncelikle hafif egzersizle başlayıp yavaş yavaş artırabilirsiniz. Yuruyuş, yuzme gibi sporlar iyi seceneklerdir. Diyet ve egzersizle yeterince kan şekerinizi duşuremediyseniz insulin iğnelerine ihtiyacınız olacaktır. Bazen ağızdan ilaclar da kullanılabilir. Bebeğinizin de yakın takibe ihtiyacı vardır. Buyume ve gelişmesine, ultrasound ve diğer tetkiklerle bakılacaktır.
Onlemek Mumkun Mu
Pek değildir. Ancak sağlıklı bir hayat yaşamaya dikkat ederek riskinizi azaltabilirsiniz. Bunun icin yedikleriniz onemlidir. Sebze, meyve ve tam tahıl ağırlıklı beslenin. Gunde 30 dakika suren orta derece ağırlıkta egzersiz yapın. Kilonuza dikkat edin. Gebeyken kilo vermeniz zor olur. Bu yuzden gebelik planı yaparken fazla kilolarınızdan da uzaklaşın.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]