GEBELİKTE KAFEİN
Prof.Dr.Sedat Kadanalı
Kafeinli icecekler gebelikte bilerek veya bilmeden sık olarak kullanılmaktadır. Kafein iceceklerle alındığında hızla vucuda gecmekte ve plasenta aracılığı ile bebeğe gitmektedir. Vucuda 200 mg kafein alındığında bebeğe kan gonderen plasentanın icindeki akım % 25 azalmaktadır, kafein de bebeğe gecmektedir. Burada onemli bir sorun kafeini metabolizmasında gerekli enzimler annede bulunur iken plasenta ve bebekte bulunmayışıdır, bu yuzden yıkılamayan kafein bebekte daha yuksek duzeylerde bulunabilmektedir. Annenin metabolik ozellikleri bebeğe gecen kafein miktarını etkilememektedir, kafeini hızlı metabolize ederek yıkan bir vucut ile gec metabolize eden bir anne aynı miktarda kafeini alsa da bebeklerine gecen kafein miktarı değişik olmaktadır.
Uzun zamandan beri kafein alan anne adaylarının bebeklerinde gelişme geriliği gorulduğu bilinmektedir. Ne kadar kafeinin alımı ne olcude bebekte gelişme geriliği yaptığı sorusu cevaplanması zor bir sorudur, zira burada annenin bireysel metabolik faktorleri, cevresel ve genetik faktorlerinin değişken olması net bir cevap vermeyi zorlaştırmaktadır. Mayıs 2010 da yayınlanan bir calışmanın sonuclarına gore gunde 200 mg kafein alındığında bebek kilosunda ki azalma 60-70 g olmaktadır. Aynı araştırmada gebelik oncesi gunde 300 mg kafein alan ancak gebeliğinde bu miktarı gunde 50 mg a duşuren anne adayları ile miktarı 300 mg de devam eden anne adayları karşılaştırıldığında bebek ağırlıklarında 160 g azalma kafein fazla alan annelerin aleyhine bulunmuştur. One cıkan başka bir veri de kafein alımı artıkca orantısal bir tarzda bebekte ki gelişme geriliğinin de artmasıdır, yani her mg kafein bebekte olumsuz yonde etkili olmaktadır.
Kafein alımı alkol alımına benzer şekilde bebekte gelişme geriliği yapmaktadır, hele her ikisinin birlikte alınması bu olumsuz etkiyi kat kat artırmaktadır. Yine vucutta ki nikotin miktarı ki sigara icimi ile direkt ilgili olduğu bilinmektedir, bu da kafeinin bebek uzerindeki kotu etkilerini adeta şiddetlendirmektedir. Kulturumuzde de sigara ile cay ve kahvenin sıklıkla yan yana geldiği duşunulurse bunun gebelik planlayan annenler icin bebek acısından artmış bir risk olduğunu soylemeliyiz.
Gebelikte bilindiği uzere demir ihtiyacı artmaktadır, kafeinin bir olumsuz etkisi de burada ortaya cıkmakta ve gebelikte demir emilimini %40 lara varan olculerde bozmaktadır. Biraz acıklar isek gebe kadın artmış demir ihtiyacı icin demir iceren gıda ve ilaclarda alsa kafein aldığında bunun faydasını cok fazla gorememektedir.
Kafein alımında tek suclu sanıldığının aksine kahve değildir. Gunluk alınan kafeinin ancak % 20-40 ından kahve sorumlu olabilir, ozelikle ulkemizde bu konuda ki sessiz sucluların başında cay gelmektedir, cayı cikolata, kola gibi kafeinli meşrubatlar takip etmektedir. Yiyecek iceceklerin kafein iceriğine bakmak en iyi yol olarak gozukmektedir, yoksa ummadığımız icecek ve yiyeceklerde kafein bulunabilir. Mesela “siyah cayda kafein var yerine yeşil cay icelim” diyen coğu kişi yeşil cayında azımsanmayacak oranda kafein icerdiğini bilmemektedir. Bu acıdan bakıldığında her anne adayı kendi yeme icme alışkanlığını gozden gecirerek almakta olduğu gunluk kafein miktarının farkına varmalıdır. Gebelik duşunduğunde kafeini mumkunse dietinden kaldırmalı ya da en azından yarıya duşurmelidir. İngiltere ve Amerika’da kadınların hamilelik planladıklarında ve hamileliklerinde gunluk kafein alımını 300 mg altında tutmaları onerilmektedir.
Sonuc olarak kafein gebelikte bebekte gelişme geriliği yapan ve alınan kafein miktarı artıkca bebekte gorulen olumsuz etkiyi de katlanarak arttıran bir maddedir. Gebelik oncesi ve gebelik sırasında kafein mumkun olan en duşuk miktarda alınmalıdır. Kafeini dietimizde bulunan hangi yiyecek ve iceceklerle aldığımızın farkına varmalı ve gebelikte bu alışkanlıklarımız uzerinde duzenlemeler yapmalıyız.
İşte iceceklerdeki kafein oranı...
Filtre kahve 1 fincan 135-200 mg
Espresso 1 fincan 100 mg
Cappuccino 1 fincan 100 mg
Hazır kahve 150 cc 57 mg
Turk kahvesi 1 fincan 57 mg
Dekafeine kahve 150 cc 5 mg
Demleme cay 175 cc 20 - 110 mg
Ice Tea 330 cc 70 mg
Hazır cay 200 cc 30 mg
Kola 1 Kutu 30 - 56 mg
Diyet Kola 1 Kutu 38 - 45 mg
Kola dışı meşrubat 1 Kutu 50 mg civarı
Meyveli gazoz 1 Kutu 0 mg Cikolata 60 gram 10 - 50 mg
100 gr sutlu cikolatada kafein miktarı 20 mg
• 3 buyuk bardak instant kahve (her biri 100 mg)
• 4 kucuk bardak instant kahve (her biri 75mg)
• 3 bardak demlenmiş kahve (her biri 100 mg)
• 6 bardak cay (her biri 50 mg)
• 8 teneke kutu kola (her biri en fazla 40 mg)
• 4 teneke kutu ‘enerji’ verici icecek (her biri en fazla 80 mg)
• her biri 50 g ağırlığında 8 parmak cikolata
(her biri en fazla 50 mg)

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]