Gebelik doneminde kadınların en cok korktuğu ve kadın doğum uzmanlarına en cok sorulan konulardan biri gebelikte ilac kullanımı, hangi ilaclar kullanılabilir ve bebeğe zararı var mıdır?. Bunun yanında diğer sık sorulan ve merak edilen konu ise gebe olduğunu henuz anlamadığı donemde kullanılan ilacların bebeğe ne tur etkileri olabileceğidir. Gebe kalınan ilk haftalarda kabul goren goruşe gore ya hep ya hic kuralı gecerlidir. Yani gebeliğin en başlarında hatta gebe olduğunu bilmediği donemlerde anne adaylarının kullandığı ilaclar ya olumsuz etki ederek duşuğe neden olur ya da herhangi bir etkileri olmaz. Bu nedenle ilac kullanan anne adayları gebe kaldıklarını oğrenir oğrenmez mutlaka bir kadın doğum uzmanına danışmalıdırlar.
İlaclar kişinin genetik yapısına, bebeğin gostereceği tepkiye, gebeliğin haftasına, kullanılan miktara veya sureye gore farklı etkiler gosterebilirler. Yani her gebelikte aynı ilacın etkisi farklı olabilir. Anne adayının başka bir hastalığı olup olmadığı ve kullanmakta olduğu diğer ilaclar da yan etki riskini etkiler. Cunku ilacın vucutta kalma suresi değişir ve yan etki riski de bunla orantılı olarak değişir.
Gebelik doneminde ilacların zararlı etkileri konusunda gebeler uzerinde bir calışma yapmak mumkun olmadığı icin, bu konudaki bilgilerimiz daha cok yapılan hayvan deneyleri, vaka bildirimleri ve daha onceki kayıtların incelenmesine dayanmaktadır.
Uzun suredir kullanılmakta olan ilaclar ile ilgili bilgiler ise kullanan hamile bayanlardan elde edilmiş ve risk oranları belirlenmiştir. Boylece ilaclar Amerikan Gıda ve İlac (FDA) tarafından hamilelik doneminde kullanıldığında olası riskler nedeniyle ceşitli sınıflara ayrılmıştır. Buna gore A ve B grubunda yer alan ilaclar rahatca kullanılabilir. C grubu ilacların hamilelerde kullanımı icin yeterli bilgi yoktur, ancak zorunlu hallerde kullanılabilir. D ve X grubu ilaclar ise bebekte anomaliye yol acabilirler ve kullanılmamalıdırlar. Her yıl yenilenen bilgiler bir kitapta toplanarak yayınlanır. Hekimler bu kitap ya da yeni yayınlar/internet yardımıyla ilacların yan etkilerini takip edebilirler.
Gebelik donemi hicbir şekilde ilac kullanılmaması gereken bir donem değildir. Gebelik doneminde ilac kullanırken mutlaka doktor eşliğinde ve kara/zarar hesaplaması yapılarak ilaclar kullanılmalıdır.
Gebelikte sık kullanılan ilaclara değinecek olursak, gebeliğin ilk 3 ayında vitamin takviyesi olarak folik asit yeterlidir. 3. Aydan sonra da multi-vitamin takviyesine başlanabilir. Ayrıca gebeliğin başlarında en sık kullanıan diğer bir ilac turu de bulantı/kusmaları onlemek amacıyla olanlardır. Gunumuzdeki ilaclar gebelikte guvenle kullanılabilir ancak mutlaka bir doktor tavsiyesiyle ilaclar kullanılmalıdır.
Mide yanması icin kullanılan anti-asidet ve mide koruyucularının bir kısmı yine doktor eşliğinde gebelikte kullanılabilir. Bu ilaclar hakkında gunumuze kadar henuz ciddi bir yan etkisi bildirilmemiştir.
Ağrı kesici ilaclar da genel de ilk 3 ay kullanılmamaya ozen gosterilmeli kullanılması gerekirse de parasetamol turevi ilaclar gebelikte bir doktor eşliğinde kullanılabilirler.
Antibiyotiklerden penislin turevi olanlar yıllardı gebelikte yaygın kullanılmaktadır ve ciddi bir yan etkisi gosterilmemiştir. Onemli olan gereksiz yere antibiyotik kullanımdan kacınmaktır ve mutlaka bir doktora danışarak antibiyotik kullanılması gerekliyse ilaca başlanmalıdır.
Antidepresan ilacların bir coğu gebelikte kullanılmamalıdır fakat grup b ve c kategorisinde olan antidepresanlar 2. Trimesterdan sonra psikiyatrist eşliğinde kullanılmaya başlanabilir eğer anne sağlığı icin kullanılmaları gerekliyse.
Sonuc olarak ilaclar bu yazıya sığdıramayacağımız kadar geniş bir grubu oluşturmaktadır. Gebelik doneminde mutlaka doktorunuza danışarak ilac kullanmalıyız ve gereksiz ilac kullanımından mumkun olduğunca ozellikle gebeliğin ilk 3 ayında kacınmaya calışmalıyız.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]