Hemoroid nedir?
Hemoroid (basur), kalın barsağın alt bolumu olan anus etrafında toplar damarın genişlemesiyle oluşan varistir. Hemoroid kan damarlarının (varikoz venler) şişmesidir. Rektal alanda gorulur. Sık sık kaşıntı ve anus sağ tarafında ağrıya neden olabilir ve arasıra barsak hareketleri sırasında rektal kanamaya bile gorulebilir. Bazen genişlemiş ven anusten dışarı sarkar. Bu sırada yumuşak şiş bir kitle hissedilir. Hemoroid gebelikte nisbeten sıktır. Ozellikle gebelikten once hemoroid olanlarda bu durum gebeliğin daha erken haftalarında ortaya cıkabilir. Bazen doğum ağrılarının ilerlemesi ve ıkınma sırasında ilk defa belirebilir.
Hemoroid gebelikte nicin daha sıktır?
Gebelikte hemoroid oluşmasına neden olan risk faktorleri arasında, kronik oksuruk, kabızlık, ailesel damar hastalıkları, obezite, ileri yaş, uzun sure ayakta durmak gibi cok ceşitli nedenler sıralanabilir.
Gebeler, bacaklarda ve hatta vulvada sık gorulen varikoz venler kadar hemoroid oluşumuna da oldukca yatkındır. Gebelikte buyuyen uterus pelviste ve vucudun sağ tarafında bulunan ve bacaklardan kan taşıyan buyuk venlere basınc yapar. Bu durum ise bacaklardan gelen kan akımının geri donuşunu yavaşlatır, boylece damarlar şişer ve genişler. Toplar damarlar icindeki kapakcıkların yetersiz olması, damar duvarlarının zayıflığı gibi genetik yatkınlık ve damar ici basıncın artması gebelikte hemoroid oluşmasına zemin hazırlar. Gebelikte kabızlık gibi sık rastlanan problemler ise hemoroidlerin buyumesine neden olabilir. Kabızlık mutlaka onlenmeli ve duzenli olarak barsaklar boşaltılmalıdır. Kabızlık durumunda karın zorlanmamalı, aksi halde duşuk ve kanama gibi riskler ortaya cıkabilir. Gebelikte salgılanan progesteron hormonu venoz damarları gevşetir ve daha kolay şişmesine zemin hazırlar. Ayrıca yine progesteron hormonu barsak hareketlerini yavaşlatarak kabızlığa yol actığından hemoroidlerin ilerlemesine katkıda bulunur. Bu durumda anus etrafında ağrı, kaşıntı ve yanma hissi gibi semptomlar uzun sure ayakta durmakla daha da kotuleşir. Zamanında tedavi edilmezse enfekte olur. Ozellikle gebeliğin ucuncu trimesterinde hemoroidi olan ve kabızlık gelişen kadınlarda dışkılamadan sonra anus etrafında fissur oluşursa taze kırmızı kan bile gorulebilir.
Ağrı nasıl azaltılabilir?
Gunde birkac kez yumuşak bir beze sarılı buz paketi bu bolgeye uygulanmalıdır. Buz uygulama şişliği azaltarak hastayı biraz rahatlatabilir.
Plastik bir kaba ılık su doldurarak icine oturma banyoları yapmak kan dolaşımını artırarak ağrıyı azaltır.
Donuşumlu olarak buz uygulamak, sıcak su banyosu yapmak hastayı cok rahatlatır.
Barsak hareketlerinden sonra tuvalet kağıdı yerine ıslak pecete kullanmak daha konforludur.
Doktor tavsiyesine uygun lokal anestezik veya medikal rektal fitiller gecici bir sure icin kullanılabilir.
Hemoroid nasıl onlenebilir?
Lif oranı yuksek gıdalar tuketerek, gunde 8-10 bardak su icerek ve egzersiz yaparak kabız kalmamaya gayret edilmeli ve duzenli tuvalet alışkanlığı edinilmelidir . Buna rağmen kabızlık olursa lifli gıdalar hakkında ve gaita yumuşatıcı ilaclar konusunda doktora danışılmalıdır.
Tuvalet hissi gelince beklememeli ve barsaklar hemen boşaltılmalıdır, barsaklar boşaltırken ıkınmamaya ozen gosterilmelidir. Tuvalette uzun sure beklemek bu alana duşen basıncı artırarak hemoroid oluşumunu hızlandırabilir.
Anus, vagina ve uretra etrafındaki kasları guclendirmek icin Kegel egzersizleri yapılmalıdır. Kegel egzersizleri ile bu bolgeye olan kan akımı artacak ve hemoroidler daha kolay iyileşecektir.
Uzun sure oturmak veya ayakta durmaktan kacınılmalıdır. İşiniz otumanızı gerektiriyor ise her saat kalkmalı ve birkac dakika yuruyuş yapılmalıdır. Evde otururken, TV seyrederken, yatarken sol yana donuk yatılmalı, boylece rektal venler uzerine olan basınc azalacak , kan akımının geri donuşu artacaktır.
Hemoroid tedavisi icin kullanılan antiinflamatuar ilaclar, kortikosteroidler, anestezik ilacların ucuncu trimesterda sık kullanılması fetus icin zararlıdır. Gebe kadınların buyuk bir kısmında problem, doğumdan kısa sure sonra spontan olarak cozulecektir.
Hemoroid icin konservatif tedavide sıkı ic camaşırı giymemek, tıbbi tedavi yapmak ve fazla kilo almamak gerekir. Tedavi hastaların coğunda semptomlarına gore yapılır. Bu tedbirlere rağmen gebelikte hemoroid ilerlerse laser tedavisi, cerrahi tedavi gibi seceneklere başvurulur.
Ne zaman doktora başvurulur?
Tum onlemlere rağmen hemoroid artar ve rektal kanama olursa doktorunuza başvurun. Doğumdan sonra genellikle bu durum giderek duzelir. Nadiren kucuk bir cerrahi işlem gerekebilir.
Op. Dr. Kutlugul Yuksel
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]