Gebelikte astım ve diğer solunum yolu hastalıklarıAstım ve tuberkuloz başta olmak uzere ciddiye alınması gereken hastalıklar
Gebelikte diaframın yukarı doğru itilmesi ve kalp debisinin artması nedeniyel solunum sistemi uzerine binen yuk artar.Buna karşın oluşan hormonal değişikliklerin coğu solunum fonksiyonunu kolaylaştırıcı etki gosterir. Solunum yolları hastalıklarında gebelik sırasında en cekinilen risk kullanılması gereken ilaclar değil,annenin solunum yetersizliği nedeniyle bebeğin oksijensiz kalma olasılığıdır.
Astım ve tuberkuloz uzun sureli tedavi gerektirdiğinden gebelik sırasında ozel onem taşır.
Astım:
Solunum yollarında spazmla karakterli astım gebelikte en sık gorulen solunum yolu hastalıklarındandır.Tum gebelerin yaklaşık %4 unde astım bulunduğu ,bunların da %2 sinde tablonun hayatı tehdit edebilecek kadar ciddi olduğu kabul edilmektedir.Gebelik sırasında kontrol edilemeyen astım nobetleri gerek anne gerekse bebek icin hayati tehlike doğurabilir.Ancak genelde bu duruma anne adayının bebeğine zarar vereceği korkusuyla onerilen ilacları kullanmaktan cekinmesidir.
Gebelikte astım seyri cok buyuk farklılıklar gosterebilir.Bazı hastalarda tablonun ağırlığı değişmezken,bazılarında şikayetler hafifler ,bazılarında da daha ciddi hal alır.Astıma bağlı şikayetler daha cok gebeliğin 24-35. haftaları arasında artış gosterir.
Astım tedavisinde kullanılan ilacların buyuk bolumu hamileler icin de guvenilirdir.Buna karşın bir astım krizinde annede oluşabilecek olan hipoksinin bebeği etkileme olasılığı hayli yuksektir.Genel olarak mumkun olan en az dozda ilacla solunum fonksiyonları kabul edilebilir sınırlar icinde tutulmaya calışılır.Ust solunum yolu enfeksiyonları ciddi olarak tedavi edilmeli ve gebelikte sık ortaya cıkan reflu( mide iceriğinin yemek borusuna geri kacışı) onlenmeye calışılmalıdır.
Gebelik sırasında astım tedavisinde temel koruyucu prensipler
Hastanın eğitimi:Hastalığın olası riskleri ve etkileri,tedavide kullanılan ilacların guvenilirliği detaylı olarak anlatılmalıdır
Solunum fonksiyonlarının yakından izlenmesi:Hekimin onereceği sıklılarda kontrol edilmelidir
Tetikleyici faktorlerden kacınılması olarak ozetlenebilir.
Tedavi yontemleri
İmmuno terapi: Bazı riskler icermesin karşın gebelik sırasında da gerektiğinde uygulanabilir
İlac tedavisi: Gebeliğin uc trimesteri icin farklı ozellikler soz konusudur.Aerosol şeklindeki ilaclar sistemik etkileri en aza indireceğinden tercih edilmelidir.Gerektiğinde Kortizon iceren ilaclar da dahil olmak uzere pekcok ilac gebelik sırasında da kullanılabilir.Ağır astımlı bir hastada kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile goğus hastalıkları uzamnının birlikte calışması esastır.
Tuberkuloz (verem):
Tuberkuloz Mycobacterium tuberculosis tarafından oluşturulan ve dunya uzerinde bugun itibarıyla 8 milyon insanı etkilediği kabul edilen onemli bir hastalıktır.Ulkemizde de son yıllada gorulen tuberkuloz vakalarında artış izlenmektedir.
Aktif hastalığı bulunan kişilerden solunum yoluyla bulaşan bir hastalıktır.Ancak bulaşma gripal enfeksiyonlar kadar kolay değildir.Genelde hasta kişiyle kapalı ortamlarda uzun sureli temas sozkonusudur ve kişinin direnci bulaşmada etkili olur.Solunum yoluyla alınan bakteri akciğerde yerleşir.2 hafta ile 3 aylık bir sure icinde belli sayıya ulaşan bakteriye karşı bağışıklık sistemi vucutta bir tepki oluşturur.Bu tepki PPD adı verilen bir deri testi ile değerlendirilir.
Halsizlik, kilo kaybı, direncli oksuruk en sık gorulen bulgulardır. Tanıda PPD testi ve tuberkuloz basilinin balgam kulturunde saptanması ile koyulur.Gabelerde dahi karın korumalı olarak akciğergrafisi cekilerek hastalığın durumu değerlendirilmelidir.
Gebelik sırasında akciğere sınırlı hastalık (ki vakaların cok buyuk bolumu bu şekildedir) bebek icin onemli risk oluşturmaz ve tuberkuloz tedavisinde kullanılan ilacların buyuk bolumu gebelik sırasında da kullanılabilir.Buna karşın akciğer dışı tuberkulozda bebeğe ait riskler daha yuksektir.
Gebelik sırasında saptanan aktif tuberkuloz vakalarında İsoniasid, Etambutol ve Rifampisin kullanılabilir.Streptomisin kullanımı ise bebek acısından riskli olduğundan onerilmez.
Doğum sonrası emzirme sırasında da tedaviye devam edilmesi onerilir.Emzirmenin kesilmesi gerekli değildir.
Solunum sistemine ait diğer hastalılar: Ust solunum yolu problemleri genellikle suregen (kronik) hastalıklar değildir. Genellikle bakeri ve virusler bağlı enfeksiyonlarda gebeler icin de uygun tedavi secenekleri bulunmaktadır.
Bronşektazi,gecirilmiş pulmoner emboli,gecirilmiş akciğer ameliyatları durumunda gebelik hakkında oneriler hastanın mevcut akciğer kapasitesine gore değişir.Gebelik oncesi gous hstalıkları uzamanı tarafından yapılan değerelendirme bu konuda belirleyici faktordur.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]