İNFERTİLİTE KLİNİKLERİNDE PSİKOLOJİK DANIŞMANA GEREKSİNİM VAR MI?
YA DA TEDAVİ SONU OLUŞAN GEBELİKLERDE PSİKOLOG-JİNEKOLOG TAKİBİ GEREKLİ Mİ?
GEBELİK(PRENATAL) DONEMİNDE GORULEN ANKSİYETE VE STRESLE BAŞA CIKMA TUTUMLARI BAKIMINDAN FERTİL VE TEDAVİLİ İNFERTİLLER ARASINDA FARK VAR MI?
OZET:
Bu calışmada infertilite tedavisi gorerek gebe kalmış gebeler ile normal seyrinde oluşmuş gebeliklerde gorulebilen anksiete ve stresle başa cıkma tutumları karşılaştırılmıştır.1n grup 50 kendiliğinden gebe kalan ,2. Grup 50 tedavi sonrası gebe kalan kadınlardan oluşmuştur.
Bu araştırmada, infertilite tedavisi gormuş gebelerin fertil gebelere nazaran surekli kaygı duzeyleri ve durumluk kaygı duzeylerinin daha yuksek olduğu tespit edilmiştir.Keza tedavi sonu gebe kalanların stresle başa cıkma tutumları tedavisiz gebelere gore daha yetersiz olduğu saptanmıştır.Her iki grupta da işlevsiz baş etme mekanizmaları kullanılmakta ,ancak tedavi gorenlerde bu mekanizmalar daha da coğalmaktadır.
ABSTRACT:
INFERTILITY TREATMENT OF PREGNANT WOMEN WITHH PREGNANT WOMEN IN PRENATAL PERIOD FERTİLE A COMPARASON OF THE ATTITUDES OF COPING WITH STRES AND ANXIETY
The main objektive of this work is to compare the pregnant women who have treated for infertility with women of prenatal anxiety with deir stress levels. .1.group sample 50 pregnant and 2. Group 50 pregnant women treated for infertility.
In this study, the state anxiety and trait anxiety levels the pregnant women who treated for infertility found higher compared to fertil women . In prenatal period, the stress level pregnant women who have treated infertility is inadequate compared to fertil pregnant women. When the anxiety level of fertile pregnant women increase, they start to use dysfonctional coping mechanisms.Yet, these pregnant women who have traeted infertility use much more dysfunctional coping mechanisms. Throught the study , it has been found that the pregnant women who have traeted infertility have used their dysfunctional coping mechanisms more often compared to fertile pregnant women.
GİRİŞ
Biz bu makalede infertilite(kısırlık) nin nedenlerini incelemekten ziyade sonucunda tedavi ile gebe kalmış kadınlar ile kendiliğinden gebe kalmış kadınlar arasındaki psikolojik farklılıkları incelemeyi amacladık. Kıyaslamalı olarak gorduk ki;kısırlığın kendisi zaten anksiete ve aynı zamanda bir stres durumudur. Anneye ait (female)fallopien,uterin ya da ovarian nedenlerin yanında , erkeğe ait(male ) nedenler de doğallıkla mevcut olacaktır. Ancak acıklanamayan(anexplenoid) nedenler de mevcuttur. İşte bu sebebi acıklanamayan infertilite tanısı bile tek başına bir stres bozukluğu kaynağıdır. Bununla birlikte stres de hipotalamo-hipofizer aksı baskılayarak ve bozarak ovulasyonun bozulması ile infetriliteyi artırıcı bir neden olabilmektedir.
İnfertilitede psikojenik neden hipotezi 1950’lerden beri bir kısım yazarların konusu olmuştur.Annelik duyguları karşılanamayan kadınlarla yapılan psikianalitik calışmalar sonucunda, kuvvetli ic catışmalar ve psikosomatik yakınmaların infertil kadınlarda fertil anne adaylarına kıyasla daha belirgin olduğu tespit edilmiştir.(Sezgin ve Hocaoğlu 2014)(1)
Gebeliğin kendisi de kadında anatomik,,fizyolojik ,biyokimyasal ve nihayet emosyonel değişiklikler yaşatan uzunca bir surectir. Bunun yanında gebelik oncesi tedavi surecleri de uzamış ise problemin kendisi kadar onemli ve tedaviyi etkileyebilecek yeni bir emosyonel boyut da eklenmektedir.(Yenen ve ark.,2003)(2)
Bu konudaki calışmalar oldukca yeni ve sayısıal olarak da nispeten azdır.Post-partum(doğum sonu) depresyon ve anxite ile ilgili bir cok calışma olmasına rağmen pre-partum(doğum oncesi) donem sorunlarına ve bu surecin tedavi surecleri ile bağlantılarının psikolojik iredelenmesi ile ilgili calışmalar cok azdır. Bu alan ,tıpkı prenataloji gibi yeni ve uzmanlık gerektiren bir dal olmaya aday gibi gorunmektedir. Nitekim bir cok İNFERTİLİTE KLİNİĞİnde psikolojik destek programları uygulamak uzere uzman psikologlara gereksinim duyulmaktadır. Bu yontemlerle gebe kalan anne adaylarının ozel sayılıp diğer gebelerden farklı şekilde takip edilmelerinin gerektiğine dair inanc gun gectikce artmaktadır. Zira bu gebeler biz Kadın Doğum uzmanları tarafından YUKSEK RİSKLİ GEBELİKLER/KIYMETLİ BEBEK grubu olarak sınıflandırmak durumundayız artık.
İnfertilite tedavisini psiko-sosyal boyutu bakımından bu hastalar icin yapılan incelemeler ve uygulanan ilaclar, kısırlığın nedeni erkek faktoru bile olsa, gebe kalamayan kadını erkeğe gore daha fazla etkilemeketedir.Denemelerin sayısı arttıkca, zamanla ortaya cıkan hasar da artmaktadır. Bireyde giderek sucluluk,ofke,başa cıkamama ve umutsuzluk duyguları baş gosterir.Yaratılan bu travma eşlerin dış dunya kadar birbirlerinden de uzaklaşmalarına neden olur.
Yapılan calışmalar infertil kadınlarda tedavi sureclerinin yarattığı depresyonun; kanser,by-pass ameliyatı,hipertansiyon gibi hayatı tehdit edici durumlar yaşayan bireylerde gorulen depresyonla benzer oranlarda gorulduğunu ortaya koymuştur(Karaca,2011)(3)
MATERYAL VE METOD
Bu araştırmada model olarak daha onceden var olan ve şimdiki zamanda da suren bir durumu olduğu gibi tarif eden bir yontem olan TARAMA MODELİ esas alınarak inceleme olgularının değiştirilmeden objektif olarak veri olması esas alınmıştır.
Materyal olarak Kişisel Bilgi Formu(KBF) araştırmacı tarafından geliştirilmiş,Durumluk-surekli Kaygı Envanteri(STAI),Başa Cıkma Tutumlarını Değerlendirme Olceği(COPE) kullanılmıştır. Verilerin istastiki analizi ise iki grup arasındaki farkı Mann Whitney-U testi ve ikiden fazla grup durumunda parametrelerin gruplararası karşılaştırmalarında Kruskal Wallis H-Testi kullanılmış,Araştırmanın bağımlı ve bağımsız değişkenleri arasındaki ilşki Spearman korelasyonu ile test edilmiştir.
TARTIŞMA
Fertil ve İnfertil Gebelerde Stresle Başa cıkma Envanterinin Alt Olceklerinden ve Durumluluk-Surekli Kaygı Olceklerinden Alınan Puanların ‘’Mann Whitney U’’ Testi ile Karşılaştırılması sonucu grupların durumluk kaygı olceği puanı acısından anlamlı fark bululmuştur(p