~~
Gebelik ve Lohusalıkda Beslenme
Gebelik doğurganlık cağındaki kadınlar icin doğal bir durumdur.Gebelik boyunca anne ve cocuk sağlığını etkileyen bir cok etken vardır.Bunlar annenin yaşı,doğum sayısı,her iki gebelik arasındaki sure,kronik hastalıklar,kullanılan ilaclar,annenin dengeli ve yeterli beslenmesidir.Gebelik suresi 40 haftadır.Toplu iğne başı buyukluğunden,3-3,5kg'a kadar ulaşacak bebeğin beslenmesi tamamen anne vasıtasıyla olacaktır.Bebek her turlu enerjiyi,vitamin,mineral ve proteini anneden temin edecektir.Bu nedenle anne hem kendi sağlığı,hem de doğacak bebeğininsağlığı icin beslenmesine ozen gostermelidir.Bebek icin yaşamsal onem taşıyan bu besinlerin cok az kısmı annenin vucudunda depo halindedir.Bu besinler ancak dengeli ve duzenli beslenmeyle vucuda girer.Anne karnındaki bebeğin zihinsel ve bedensel buyumesi ve gelişmesi icin yeterli karbonhidrat,protein,vitamin ve mineral iceren besinler dengeli tuketilmelidir.
NASIL BESLENMELİ
Bebeğin gebelik ve emzirme doneminde anneden aldığı yiyecek maddeleri temel besinlerdir.Temel besin maddeleri buyuk oranda alınan karbonhidrat,protein ve yağlar,kucuk oranda alınan vitamin ve mineraller olarak ikiye ayrılır.Alınan temel besin maddeleri ve oksijen ,kan yoluyla plasentaya ulaşır ve buradan bebeğe aktarılır.Temel besinler;
-Taze sebze,meyveler,C vit.folik asit,Fe(demir),magnezyum,kalsiyum,beta karoten ve posa icerir.Gunde 4-6 porsiyon sebze ,meyve tuketilmeli.
1 porsiyon sebze karşılıkları :
-1 ortaboy havuc
-1 kucuk boy kereviz
-4 ortaboy carliston biber
-2 ortaboy dolmalık biber
-15 yaprak kıvırcık salata
-1 kucuk boy salatalık
-5 orta boy kırmızı turp
-1 orta boy maydanoz demeti
-3-4 orta boy yeşil soğan
-1 orta boy kuru soğan Bir porsiyon sebze yaklaşık 28 kaloridir.
Pişmiş Sebzelerde;
-4 yemek kaşığı lahana
-4 yemek kaşığı karnabahar
-4 yemek kaşığı taze kabak
-4 yemek kaşığı patlıcan,ıspanak,taze fasulye,semizotu,bezelye
-5 yemek kaşığı pırasa
-1 orta boy enginar
-Tahıllar; karbonhidrat,Bvitamini,niasin ,Fe,protein,magnezyum,folik asit ve posa icerir.Gunde 3-6 ince dilim ekmek veya 2 porsiyon pirinc,bulgur,makarna ,borek tuketilmeli.
-Sut ve sut urunleri;protein,kalsiyum,Bvit icerir.Gunde 3 porsiyon tuketilmeli.1 su bardağı sut veya yoğurt ,2 kibrit kutusu buyukluğunde peynir bir porsiyondur.
-Protein grubu;protein,B1,B6,B12 vitamini,niasin,Fe,Zn, Mg icerir. Gunde 3 porsiyon tuketilmeli.1porsiyon olcusu şoyledir:1 adet yumurta,1 kofte buyukluğunde et,tavuk,balık veya 30 gr.kıymalı yemek veya yarım tabak kuru baklagil.
-Uzak durulması gereken besinler;yemeklerle birlikte aynı anda cay,kahve alımı Fe emilimini azaltarak kansızlığa neden olabilir.Cok yağlı ve soslu besinler,cay,kahve ,kakao gibi kafeinli icecekler,gazlı icecekler bulantı ve mide ekşimesine neden olurlar.Fazla baharatlı besinler mide bulantısına sebep olur.
Gebelikde Artan Vitamin Ve Mineral Geraksinimi,
Vitamin ve mineraller vucudumuzda gercekleşen tum metabolik olaylarda anahtar rol oynayan besin oğeleridir.Mineraller kemik,diş ve bircok dokuda hucrelerin onemli bir kısmını oluşturan enzimlerle birlikte organizmanın duzenli calışmasını sağlayan oğelerdir.Gebelik surecinde vitamin ve minerallere olan gereksinim onemli olcude artar.Gebe kalmaya karar veren anne adayında genellikle vitamin duzeyleri yetersizdir.Bu nedenle gebe kalmaya karar verildiğinde duzenli vitamin ve mineral alınmaya başlanmalıdır.Emzirme sırasında da onemli miktarda kayıplar olur ,onun icin vitamine devam edilmelidir. Gebelikde annenin gunluk kalori ihtiyacına 300 kalori eklenmelidir.Ayrıca B vitamini ihtiyacıda artmaktadır.Bebeğin yeni vucut hucrelerinin oluşması icin proteine yardımcı olarak B6,B12,folik asit gereklidi. Gebelikden once ve gebeliğin ilk aylarında alınan folik asit bebeği noral tup defekti(omurga acıklığı) ve diğer doğumsal anomalilere karşı korur.Ayrıca folik asit eksikliği gebelerde kansızlığa neden olabilir.Bebeklerde ise duşuk doğum ağırlığına neden olur.Folik asitin B vitamini ile birlikte alınması yararlılığını artırmaktadır.B12 eksikliği preeklampsi( gebelik zehirlenmesi) ve erken doğum riski yaratabilir.Ayrıca annenin yetersiz B12alınımı bebekde merkezi sinir sistemi bozukluklarına yol acabilir.Bu nedenle gebelikde ve oncesinde folik asit ve multivitamin alımı anneyi ve bebeği korur.Gebelik doneminde Dvit yetersizliği hem anneyi,hem bebeği etkiler.Yetersizlik annenin kemik kaybına,kalsiyumun yeterli kullanlmamasına,annede osteomalazi,bebekde raşitizm,bıngıldakların kapanmaması gibi sorunlarla karşı karşıya kalmasına neden olur.Gebelikde A vitamini yetmezliği duşuk tehlikesinin artmasına,bebekde uriner sistem anomalilerinin artmasına neden olmaktadır.Cvitamini annenin bağışıklık sistemini guclendirip Fe emilimini artırır.Sağlıklı kemik ve diş gelişiminde rol oynamaktadır.

Mineraller; gebelikde minerallere olan gereksinimde artmaktadır.Bu mineraller icinde en onemlileri Fe,Zn, iyot ve kalsiyumdur.Gebelikde artan Fe ihtiyacının karşılanması icin normal gereksinime ek olarak multivitamin ile birlikte Fe alınmalıdır.Beslenmede Fe den zengin gıdalar,kırmızı et,tavuk, kurubaklagiller,kuru meyve yer almalı.Ayrıca Fe emilimini etkileyen cay,kahve icimi azaltılmalı vemutlaka yemekle birlikte Cvitamini iceren taze meyve suları,salataların alınması Fe'in vucutta kullanımını artırr.Annenin kemik kitlesinin ve diş sağlığının korunması ,bebeğin iskelet sisteminin gelişmesi yeterli kalsiyum alınması ile olur.Sut ve sut urunleri,koyu yeşil yapraklı sebzeler,kuru baklagiller en iyi kalsiyum kaynaklarıdır.Cinko (Zn) hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur.Zn eksikliğinde bebekde duşuk doğum ağırlığı,annede beslenme sorunları olur.İyot yetersizliği duşuk ve olu doğumlara sebep olur.Gebede guatra,bebek ve cocuklarda buyume,zeka geriliğine,anlama ve oğrenmede zorluklara neden olmaktadır.İyot yetersizliklerinde iyotlu tuz kullanılmalıdır. Gebelik oncesi doğum kontrol hapı kullanımı,yakın zamanda gecirilmiş gebelik,yaşam stili,diyet,sigara ,alkol kullanımı,bulantı ve kusma nedeniyle yeterli beslenememe ve bebeğin buyumesi vitamin ve mineral ihtiyacını artırır.Gebelikde vitamin ve mineral desteği kilo aldırmaz,yağlanmaya sebep olmaz,iştahı artırmaz.Vitaminler metabolizmada ,gıda maddelerinin enerjiye donuşturulmelerinde rol oynar.
GEBELİKDE ORNEK YEMEK LİSTESİ
Gebelikde gunluk kalori gereksinimi ilk 3 ay gunde 150 kalori,daha sonralar 300 kaloriye denk miktarda daha fazla olacak şekilde duzenlenmeli.Ornek liste:
sabah,
1 su bardağı sut,1 yumurta,beyaz peynir,2 dilim ekmek,1 yemek kaşığı pekmez,mevsim sebzesi,yeşil salata.
Ara oğun, 1meyve
Oğle, 60-90 gr et iceren yemek veya 3 kofteye tekabul eden et,1tabak kurubaklagil.
1 porsiyon pilav,makarna( 4yemek kaşığı )
1 kase yoğurt,1 dilim ekmek,1 porsiyon meyve
Ara oğun,1 bardak sut,sutlu kek veyamuhallebi,1 porsiyon meyve. Bu seceneklerden biri tercih edilir.
Akşam,Corba,60 gr et veya etli sebze yemeği mevsim salata,bir dilim ekmek,bir porsiyon meyve
Yatarken,bir bardak sut veya yoğurt
GEBELİKDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME KURALLARI
Haftada 2 gun balık,2 gun organik tavuk,2 gun kırmızı et,1gun kurubaklagil şeklinde protein kaynaklı besinlerden yenilmeli.Her oğunde her besin grubundan yiyecekler tuketilerek beslenmede ceşitlilik sağlanır.İcecek olarak ayran,sut,taze meyve suları tercih edilmeli.Yemeklerde normal iyotlu tuz tercih edilmeli.Konserve,turşu ve salamura yiyecekler tuketmemeli.Yemek ve salatalarda zeytinyağı kullanmalı.Sigara,alkol kullanmamalı.Sigara icilen ortamda oturmamalı.Cay,kahve tuketilmemeli.Hazır corba,meşrubat ve hazır meyve suyu gibi hazır gıdalar tuketilmemeli.Mevsim dışı sebze ,meyve yememeli.Gunde en az 8-10 bardak su tuketilmeli.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]