Uyku teroru olarak da bilinen bu hastalık her yaşta ortaya cıkabilir. Bu hastalık sağlıklı bir uyku uyumanıza engel olur ve anormal uyku bozuklukları arasında yer alır.
Gece teroru nedir?
Daha cok cocuklarda gorulen uyku teroru bazen yetişkinlerde de gorulen bir hastalıktır. Derin uyku halindeyken gorulen gece teroru kişiye korku, hızlı soluk alıp verme, cığlık ve ağlayarak uyanma gibi zorluklar cektirir.
Bu uyku bozukluğu birkac saniye ila birkac dakika surebilir. Ergenlik cağından sonra azalmaya başlayan uyku teroru (parasomnia), uyurgezerlik ve uyku felci olarak da kendini gosterebilir. Gece teroru isminden dolayı da urkutucu bir hastalık olarak gorulse de tedavisi mumkun olan bir uyku bozukluğudur.
Gece terorunun nedenleri nelerdir?
Parasomnia olarak da adlandırılan gece teroru uyku sırasında istenmeyen bir davranış olarak ortaya cıkar. Tam olarak nedenleri bilinmese de belli başlı nedenlere dayandırılan bu hastalığın solum sorunları, psikolojik sorunlar ve bir diğer faktorler sebebiyle ortaya cıktığı duşunulmektedir.
Nefes alma sorunları yaşayan kişiler uyku teroru daha yuksek oranda gorulmektedir ve nefes almak icin uyku sırasında daha fazla caba gosteren bireylerin hastalığı tetiklenmektedir. Depresyon, anksiyete bozukluğu, bipolar bozukluk gibi psikolojik sorunları olan yetişkin kişilerde de gece terorune rastlanabilir.
Gece terorunde hangi faktorler rol oynar?
Anestezi Yorgunluk Antidepresanlar Ağır ateşle gecirilen hastalıklar Alkol Madde kullanımı Stres bozuklukları Uyku apnesi Uyku bozuklukları Şimdi de gece terorunun belirtilerine bakalım:
Uyku terorunun belirtileri kişinin karakterine gore farklılıklar gosterebilir. Uyku sırasında atak geciren kişi aniden uyanabilir ve her şeyi hatırlayabilir ya da uykudan uyanamayarak iniltili bir şekilde uykuya devam etmek zorunda kalabilir.
Uyku teroru genellikle gece derin uykuda gorulur. Cocuklarda gorulduğunde cocuklar genellikle bu durum hakkında bir şey hatırlamasa da yetişkinler daha bilincli bir şekilde hareket edebilir. Gece teroru, uyurgezerliğe de neden olmaktadır.
Uykudan kalkamama, Sırılsıklam uykudan uyanma, Goz bebeklerinin buyumesi, Kalp atışlarında artış, Sık sık nefes alıp verme, Cığlık atarak uykudan kalkma, Yatakta hic bir şey hatırlamadan oturma, Etrafa yumruk ve tekme atma gibi belirtliler sıralanabilir. Bu belirtilere siz ya da cocuğunuz sahipseniz muayene olmanız onerilir.
Gece terorunun tanısı nasıl konur?
Yetişkinlerde bu hastalığı teşhis etmek zor olsa da kişi uykudan yorgun ve halsiz bir şekilde uyanıyorsa doktora başvurması onerilmektedir. Uyku teroru ve diğer uyku problemleriyle karşılaşan kişilerin uyandıktan sonra ruyalarını ya da uykularını not etmeleri onerilir.
Bu sayede doktor hastalığı daha kolay bir şekilde teşhis edebilir. Alkol kullanımı, stresli ortamlarda calışmak ya da bulunmak, psikolojik hastalıklar ya da nefes sorunları olup olmadığı da detaylı bir şekilde acıklanmalıdır.
Uyku testi ile tanı konabilir mi?
Uyku kalitesini etkileyen bu hastalık bazen tıbbi ortamlarda, uyku laboratuvarı gibi, teşhis edilebilir. Aynı zamanda bu hastalığın epilepsi gibi hastalıklardan net bir şekilde ayrılması gerekmektedir. Bunun icin de uyku testi yapılmalıdır. Bu test icerisinde EEG, EOG ve EMG ’den yararlanılır. Hastanın kanına ve kalp fonksiyonlarına da bakılması gerekir.
Uykunun farklı evrelerine bakılması gerektiğinden uyku sureci belirli dilimlere bolunur ve detaylı bir şekilde incelenir. Bu uyku dilimlerinde epilepsi ataklarına rastlanmazsa gece teroru tanısı konulabilir.
Gece teroru nasıl tedavi edilir?
Yetişkinlik doneminde cocukluk doneminden daha seyrek bir şekilde karşımıza cıkan uyku teroru, yaş arttıkca azalır. Cocukluk doneminde gorulen ataklar gozetim eşliğinde tedaviye gerek kalmadan atlatılabilir. Fakat cocuğun uykusunu sıklıkla bolen ataklar yetişkinlikte de gecmiyorsa bir terapistten yardım alınmalı ya da uyku uzmanına danışılmalıdır.
Bircok sorunla karşılaşıyoruz ve bu sorunlar psikolojik hastalıklar olarak karşımıza cıkabiliyor. Psikolojik hastalık olarak karşımıza cıkan sebepler uyku teroru ataklarını artırırken bu hastalığın nedenleri detaylı bir şekilde araştırılmalı ve ortadan kaldırılmalıdır. Psikolojik hastalıklar da terapi yontemiyle ya da ilac tedavisiyle duzeltilmektedir.
Her gun aynı saatte atak geciren bireyin ataktan once uyandırılması da gece terorunu gecirmenin gecici bir yoludur. Fakat atak surecinde bireylerin uyandırılması doğru değildir. Bunun ayrımı iyi bir şekilde yapılmalıdır. Atak geciren kişilerin gunduz uykularına yatması ya da duzenli bir uyku saati belirlenmesi de onemli bir tedavi yontemidir.
İlac tedavisine bakılacak olursa cocukluk doneminde gece teroru sorununu cozmek icin bu yontem cok fazla tercih edilmez. Yetişkin hastalarda ise antidepresanların kullanımı bazen etkili bir yontem olarak karşımıza cıkabilir. Her hastada kullanılmasa da ilac tedavisi de tercih edilen yontemlerden biridir. Siz de bu gibi sorunları yaşıyorsanız kısa bir sure icerisinde doktora danışmanızı oneririz.