Duyu butunleme bozukluğu kişinin gunluk yaşamını duzgun bir şekilde idare edebilmesi icin duyuları aracılığıyla aldığı bilgiyi, gerektiği gibi kullanamamasıdır. Duyu butunleme bozukluğu merkezi sinir sisteminde oluşmaktadır. İşlemleme, duzensiz olduğunda beyin, kendisinin en onemli gorevi olan duyusal mesajları organize etme işini yapamamaktadır. Cocuk, duyusal mesajları organize etme işini yapamamaktadır. Cocuk, duyusal verilere karşılık verip anlamlı ve tutarlı bir şekilde davranamamaktadır. Aynı zamanda duyusal bilgileri kullanarak planlama ve yapması gereken işleri devam ettirme gorevini de yapamamaktadır. Boylelikle kolayca oğrenememektedir.
Davranış butunleme bozukluğu olan bir cocuğun beyni duzensiz olduğundan dolayı, davranışlarının bircoğu da duzensizdir. Tum gelişimi duzensizdir ve cocuksal deneyimlere katılımı karmaşık, gonulsuz veya yeteneksizdir. Senkronize olamayan cocuk icin sıradan gorevleri yerine getirmek ve gunluk olaylara tepki vermek cok zorlayıcı olabilir. Duzgun ve kolayca işlevini yerine getirememesi, istemediğinden değil, yapamadığındandır. Duyusal butunleme bozukluğunun ilk ve en yaygın kategorisi Duyusal Modulasyon Bozukluğu’dur. Bu durumdan, cocuk bir ya da daha fazla semptomu, frekans, yoğunluk ve sureklilik ile yaşandığında şuphelenilir. Frekans, gunde birkac kere yaşanması anlamına gelmektedir.
Aşırı tepki veren cocuk insanlara ve objelere dokunmaktan ve onlar tarafından dokunulmaktan sakınır. Kirlenmeye, bazı giysilerin dokularına, yiyeceklere , ışığa ve ani dokunmaya karşı savaş ya da kac tepkisi verir. Az tepki veren cocuk, yuzunun ellerinin ya da kıyafetlerinin kirlendiğini fark etmez, kendisine dokunulduğunu hissetmez. Tuttuğu şeyleri hissetmez ve objeleri sık sık elinden duşurur. Oyuncakları calıştırmak icin icguduleri yoktur. Duyusal arzu duyan cocuk camurda yuvarlanır, oyuncak kutularını boşaltır ve amacsızca onları karıştırır, gomleklerinin manşetleri gibi yenilmemesi gereken objeleri ciğner, duvarlara ve mobilyalara surtunur, insanlara carpar. Hareket ve dengede az tepki veren cocuk hareket etmekten ve kendisinden habersiz bir şekilde hareket ettirilmekten sakınır. Duşmek ya da dengesiz kalmak konusunda guvensiz ve kaygılıdır. Surekli ayaklarını yara basar. Arabada midesi bulanır. Az tepki veren cocuk hareket ettirildiğinde bunu fark etmez ya da buna itiraz etmez. Duştuğunu anlamaz ve kendisini korumakta zorlanır. Genellikle kendi kendine harekete gecmez, salıncakta cok uzun sure başı donmeden sallanır. Duyusal arzu duyan cocuk hızlı ve donmeli hareketleri arzular, bunları yaparken başı donmeyebilir. Surekli hareket eder, baş aşağı pozisyonları sever, gozu pektir ve cesaret gerektiren risklere girer. Vucut pozisyonu ve kas kontrolu aşırı tepki veren cocuk dimdik ve koordinasyonsuz olabilir. Kaslara guclu duyusal girdi verebilecek oyun parkı aktivitelerinden sakınabilir. Az tepki veren cocuk oyuna başlamak icin gerekli hareket icguduleri olmayabilir. Ağır objeleri aktif olarak ittikten, cektikten kaldırdıktan ve taşıdıktan sonra daha uyarlanmış halde olur. Duyusal arzu duyan cocuk guclu sarılmaları, kucaklanmayı ve sıkıştırılmayı arzu eder. Ağır gorevleri yapmak ister ve diğer cocuklara gore daha cok enerji gerektiren oyun parkı aktivitelerini tercih eder.
Duyu Butunleme Bozukluğu’nun bir başka kategorisi de Duyusal Ayır Etme Bozukluğu’dur. Bu durumda, kişi bir hissi diğerinden ayırt etmede ya da uyaranın ne anlama geldiğini anlamakta zorlanır. Zayıf ayırt etmesi olan cocuk, kendisini korumakta ya da yeni şeyler oğrenmekte problemler yaşayabilir. Bu kişilerin, genellikle aynı zamanda duyuları da az tepki verir ve Duyusal Kaynaklı Motor Bozukluğu da olabilir.
Duyusal Ayırt Etme Bozukluğu olan Cocuk Vucudunun neresine dokunulduğunu anlayamaz. Zayıf vucut farkındalığı vardır ve elleri ile ayaklarının farkına varmayabilir. Objeleri sadece hissederek ayırt edemez. Kıyafetleri pasaklıdır. Catal bıcağı ve sınıf arac gerecini duzgun kullanamaz. Aynı zamanda acı ve sıcaklık hislerini algılamakta zorlanır.
Ozellikle gozleri kapalı iken, yere duştuğunu fark etmez. Kendi etrafında cevrildiğinde, yonu değiştirildiğinde ya da kafası dik olmadığı, iki ayağı yere değmediği bir pozisyona getirildiğinde, aklı karışır. Yeterince hareket edip etmediğini anlamakta zorlanır.
Kendi vucudunu tanımayabilir. Giyinirken ya da bisiklet pedalı cevirirken uzuvlarını kullanmakta zorlanır. Hareketlerini kolayca dengeleyemez, kalemleri ve oyuncakları tutarken , kapıyı acarken ve topa vururken ya da gerektiğinden cok ya da az guc gosterir. Başkaları ile etkileşiminde onlara carpabilir, yanlışlıkla vurabilir ve dumduz ustlerine gidebilir.
Sosyal etkileşiminde, insanların yuz ifadelerini anlamayabilir. Gorsel gorevlerde ve objelere carpmadan hareket etmekte zorlanabilir.
Şarkının melodisinden farklı olarak şarkıları soyler. Sesli talimatlar kafa karıştırıcı olduğundan ipucu almak icin başkalarını izler. Zayıf işitsel yetenekleri vardır. Orneğin gurultulu arka planın olduğu durumlarda oğretmenin soylediklerini anlamakta ya da diğer seslerden etkilenmeden diğer sese odaklanmakta zorlanır.


[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]