Dudak-damak yarığı ile doğmuş cocuklardaDoğan her 1000 bebekten birinde dudak yarığı, 2500 bebekten birinde ise damak yarığı goruluyor. Ailelerin mutluluğu ve bebeklerin sağlığı icin oldukca buyuk onem taşıyan dudak ve damak yarığı sorununun nedenlerini, engellemek icin alınabilecek onlemleri ve ameliyatın hangi ayda gercekleştirilmesi gerektiğini Prof. Dr. Deniz İşcen’e sorduk.



- Bebeklerde dudak ve damak yarıklarının gorulme sıklığı ve nedenleri nelerdir?



- Aslında anne karnında organların ve yuzun oluşumu sırasında butun bebekler yarık dudaklıdır. Bebek yuzu anne karnında uc ana parcanın birleşmesi ile oluşur; orta parca ve iki yandaki parcaların birleşmesi ile once alt ve ust dudaklar, daha sonra damak şekillenir. Bazen bu birleşme tam olmaz ve ceşitli şekillerde yarıklar oluşur. Eğer parcalar ağız cevresinde hic birleşmemişse tam dudak –damak yarığı, bir yanda ve kısmen birleşmemişse kısmi yani tek taraflı dudak yarığı veya sadece damak yarığı oluşur. Damak yarığı, kızlarda sık olmasına rağmen iki veya tek taraflı dudak yarığı, erkek bebeklerde sık gorulur. Dudak yarığı ortalama 1000 doğumda bir, damak yarığı ise 2500 doğumda bir gorulen oluşumsal hatalardır. Genellikle boyle bir sorunla karşılaşılan bebeklerin ailelerinde de dudak-damak yarıklı bireyler olabilir yani bu oluşum hatasının genetik ozelliği vardır ve bazen başka hatalarla birlikte gorulebilir. Genetik nedenlerin yanı sıra radyasyondan, vitamin eksikliği ve fazlalığına kadar cok sayıda etken bu soruna buna neden olabilir.



- Dudak ve damak yarıkları konusunda alınabilecek onlemler ve yapılacak tedaviler hakkında bilgi verir misiniz?



- Teknolojinin giderek mukemmelleştirdiği goruntuleme yontemleri artık bu hastalığın cocuk doğmadan once tanınmasına olanak sağlıyor. Dudak-damak yarıkları olduğu fark edilirse, bu bebeğin alınmasına neden olacak bir durum değildir. Cunku cocuklar ameliyatla normale yakın hale gelirler. Ameliyatın başarısı ise tedavinin zamanlaması ve iyi takip edilmesine bağlıdır.



Aslında yuzdeki yarıklar sadece dudak ve damak cevresiyle sınırlı değildir. Daha nadir olsa da yuzun ortasından yana doğru belli hatlarda cok sayıda yarık oluşabilir yani yuz bu hatlarda da birleşemeyerek deforme bir şekil alabilir. Bunlar da cerrahi tekniklerle duzeltilebilen şekil bozukluklarıdır.



- Dudak- damak yarığı ile doğan bir bebek hemen ameliyata mı alınıyor yoksa biraz daha buyumesi mi bekleniyor?



- Tedavinin zamanlaması dudak yarıklarında ucuncu ay civarındadır. Bu sure cocuğun kilosu ve kan değerlerine bağlıdır. Anestezi acısından cocuk uc ay civarında guvenle ameliyat edilecek kiloya ulaşır. Damak yarığı ise cocuk konuşmaya başlamadan once yapılmalıdır; en uygun zaman 9 ay-bir yaş arasıdır. Konuşma başladığında da yoğun bir konuşma terapisi uygulanırsa, cocukların mukemmel konuşmaları sağlanabilir. Burada amac yanlış telaffuzların yerleşmemesidir. Konuşma yanlış oğrenildiğinde ilerde duzeltmek cok zordur. Yanlış konuşan cocuğun ameliyattan sonra bu konuşmayı duzeltmesi yeni oğrenene gore cok daha zordur. Hasta aileleri, konuşmadaki bozuklukların hemen duzelmesini istese bile konuşma ameliyatla birdenbire duzelmez. Ozellikle ameliyata gec muracaat ettirilmiş cocukların duzgun konuşabilmesi icin ameliyattan sonra bu konuda yoğun eğitim almaları zorunludur. Dolayısıyla bu şekilde doğmuş veya doğum oncesi tanısı konmuş cocukların tedavisi zamanında yapılmalı ve hastanın ilk şansı iyi kullanılmalıdır. Bu imkana ulaşamayan hastalar icin Turk plastik cerrahları tarafından kurulmuş olan İnterplast Turkiye Derneği, 1988 yılından beri yurdumuzda ve bazı komşu ulkelerde ucretsiz hizmet vermekte, bu hastaları tesbit ederek bulundukları yerde ameliyat etmektedir.
[h=2]İstanbul Plastik Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]