“Dudak kanserleri, erken evrede teşhis edilip boyun bolgesinin de aynı ozenle tedavi edilmesiyle, hemen her zaman iyileşebilen bir hastalıktır.”
Dudak, ağız boşluğuna ait bir yapı ve onun başlangıcı olarak kabul edilir. Dudaklar, uzerini orten tabakaya gore iki ayrı bolumde incelenir:
Ağızı kaplayan ortucu tabakanın bir devamı olarak kabul edilen ve cilde gore daha ince, pembemsi ve kesinlikle tuy icermeyen mukozal kısım.
Onu cevreleyen yuz cildiyle ortulu bolum.
Dudakların beslenme ve konuşmadaki rolleri cok onemlidir. Dudak olmadan ozellikle su ve diğer sıvı gıdaların alınması cok zor olacaktır. Ayrıca, pek cok harf ve hecenin dudak olmadan telafuz edilmesi mumkun olmayacaktır.
Dudak tumoru nedir?
Tumor terimi, kontrolsuz hucre buyumesi ile oluşan kitleler icin kullanılmaktadır. Tumorler iyi huylu (benign, selim) ya da kotu huylu (malign, habis) olabilmektedir. İyi huylu tumorler yavaş ve cevre dokuları iterek buyurler ve lenf bezeleri ile uzak organlara metastaz (sıcrama) yapmazlar.
Ortucu tabakalardan kaynaklanan kotu huylu tumorlere tıpta kanser (karsinom, karsinoma) adı verilmektedir. Vucuttaki her organda olduğu gibi dudaklarda da iyi huylu tumorler ve kanser turleri oluşabilmektedir.
Dudak kanseri nedir?
Dudak kanseri, dudak yapılarının uzerini orten epitel hucrelerinin kontrolsuz buyumesi, cevre yapıları işgal ve harap etmesi ile seyreden bir hastalıktır. Dudak kanserlerinin ortucu tabakadan kaynaklanan bu turune Skuamoz Hucreli Kanser adı verilir ve dudakta ortaya cıkan kotu huylu tumorlerin cok buyuk bir kısmını oluşturur.
Bu kanser turu, ozellikle alt dudağın mukozal yuzeyinde gelişir. Ust dudakta ve dudakların yuz cildiyle kaplı kısımlarında da daha az sıklıkla da olsa kanser gelişebilmektedir. Nadiren de dudak ic kısmında yer alan mikroskobik tukuruk bezlerinden kaynaklanan tukuruk bezi tumorlerine rastlanmaktadır.
Dudak kanseri dudağın hangi bolumlerinde gorulur?
Dudak kanseri tipik olarak alt dudak mukozal kısma yerleşir. Dudak kanserlerinin %80’i alt dudakta oluşmaktadır. Ust dudakta veya dudağın ciltle kaplı bolumlerinde bu tumorun ortaya cıkma olasılığı daha azdır.
Dudak kanserinin turleri nelerdir?
Dudak kanserlerinin buyuk coğunluğu, dudağın yuzeyini kaplayan ve epitel adını alan ortucu tabakadan kaynaklanan skuamoz hucreli kanser (epidermoid kanser) turundedir. Bu kanser turu ağız, boğaz, gırtlak ve yutak bolgelerinin en sık gorulen kanseridir.
Bunun yanı sıra dudağın ic yuzeyini orten mikroskobik tukuruk bezlerinden kaynaklanan tumorler (adenoid kistik kanser ve mukoepidermoid kanser) veya cilde rengini veren hucrelerden kaynaklanan melanom (melanoma) tumorleri de gorulebilmektedir.
Bu tumorlerin yanı sıra dudağın yapısına katılan kaslar, damarlar, bağ dokusu gibi dokulardan da cok nadiren de olsa tumorler gelişebilmektedir.
Dudak kanserinin sebepleri nelerdir?
Guneş ışığı, ozellikle yukarıdan gelen ışınlara daha fazla maruz kalan alt dudağın kanserlerinin oluşumunda onemli bir etkendir. Mesleği nedeniyle guneş altında saatler geciren kişilerde, doğrudan guneş ışığına (Ultraviyole – UV) maruz kalan alt dudakta tumor gelişme riski diğer insanlara kıyasla daha fazladır. Yapılan bir bilimsel calışmada guneş altında calışan ciftcilerde sigara tuketiminden bağımsız olarak kapalı ortamda calışanlara kıyasla 3 kat fazla dudak kanseri gorulduğu saptanmıştır.
Bronzlaşmak amacıyla solaryumda ultraviyole ışınlarına maruz kalmanın, dudak kanseri riskini arttırdığını da vurgulamak isterim.
Ozellikle boğaz ve yutak bolgesi kanserlerinde onemli bir sebep olarak suclanan HPV (Human Papilloma Virus – İnsan Siğil Virusu) ‘nin dudak kanserinde rolunun bulunmadığı duşunulmektedir.
Dudak kanseri kimlerde daha sık gorulur?
Dudak kanseri tipik olarak guneş altında saatler geciren ciftcilik gibi meslekleri surduren orta ve ileri yaş erkeklerin hastalığıdır. Bu kişiler coğu kez sigara da tuketmektedirler. Ancak sigara tuketmeyen, vaktinin coğunu kapalı alanlarda geciren kadın ve erkeklerde de bu hastalığa rastlanabilmektedir. Dudak kanseri hastalarının %75’i erkektir.
Ayrıca bağışıklık sistemi calışmayan veya organ nakli sonrası organ reddini onlemek icin bağışıklık sistemini baskılayan ilaclar kullanan kişilerde dudak kanserine daha sık rastlanmaktadır.
Dudak kanseri belirtileri nelerdir?
Dudak kanserinin temel belirtisi, dudakta iyileşmeyen yara, kabuklanma ve şişliktir. Burada 2-3 haftadan daha uzun bir suredir var olan yara veya şişlikten soz etmekteyiz. Bazı hastalarda boyundaki lenf bezelerine metastaza bağlı cene altında şişlik oluşabilmektedir.
Dudak kanserlerinin ucuklarla bir ilişkisi var mıdır?
Herpes virusu tarafından oluşturulan ucuk, dudak kanserinden farklı bir hastalıktır. Kanserin aksine, genellikle iki hafta icerisinde iyileşerek kaybolur. Dudak kanserinin oluşumunda ucuğun bir etkisinin olduğuna dair kanıt yoktur.
Ne zaman doktor muayenesi gereklidir?
Dudaklarda uc haftadan uzun suredir bulunan yara, kabarıklık, cukurlaşma veya kabuklanma şeklindeki oluşumlarda bir kulak burun boğaz hekimine başvurmakta fayda vardır.
Dudak kanseri belirtilerinde hangi doktora gidilmeli?
İki veya uc haftayı gecen dudaktaki lezyonlarda, bir kulak burun boğaz uzmanına gorunmekte fayda vardır. Hekiminiz şuphelendiği takdirde bir biyopsi isteyecektir.
Muayene nasıl yapılır ve muayene sonrası hangi tetkikler uygulanır?
Oncelikle guclu bir ışık altında dudaktaki yara, kabarıklık veya kabuklanma şeklinde gorulen lezyonu inceleriz. Daha sonra lezyonun sertliğini ve uzanımını kontrol ederiz.Bu aşamadan sonra, boyundaki lenf bezelerinin durumu elle yapılan muayenede incelenir.
Muayeneden sonra tumor şuphesi varsa coğu kez ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya MR gibi radyolojik yontemlerden biri ya da birden fazlasıyla boyun bolgelerini araştırırız.
Ardından izlediğimiz yol, lezyondan biyopsi almak veya kimi zaman tamamen cıkartıp patoloji incelemesi icin patoloji uzmanına yollamaktır. Biyopsi sonucu kanser olarak raporlanırsa kimi zaman PET-BT tetkiki ile tumorun uzak bolgelere yayılım yapıp yapmadığını da araştırırız.
“Kesin kanser teşhisi, ancak patoloji uzmanının yaptığı incelemeler sonucunda ortaya cıkabilir.”
Bunun oncesinde kanser şuphesi soz konusudur.

[h=2]İstanbul Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]