Down sendromu psikiyatrik belirtileri1) Down sendromu nedir? Turkiye’de yaygınlığı nedir?
Down sendromu, genetik duzensizlik sonucu insanın 21. kromozom ciftinde fazladan bir kromozom bulunması durumu ve bunun sonucu olarak ortaya cıkan genetik hastalıktır.
Down sendromu vucutta yapısal ve fonksiyonel değişiklikler ile karakterize edilir. Vucuttaki kucuk ve buyuk farklılıkların kombinasyonu yapısal olarak sergilenir.
Down sendromu sık sık zihinsel bozukluklar ve fiziksel gelişimin tipik yuz gorunumu gibi farklı olmasıyla ilişkilendirilir. Fiziksel ozellikler cekik kucuk gozler, basık burun, kısa parmaklar, kıvrık serce parmak, kalın ense, avuc icindeki tek cizgi, ayak baş parmağının diğer parmaklardan daha acık olmasıdır. Coğunlukla hafif veya orta seviyeli oğrenme gucluğu gibi sorunlar taşır. Gelişimleri genellikle geridir. Gec yurume ve konuşma bozuklukları sıklıkla olur.
Doğan her 800 bebekten birinde down sendromu gorulur. Her yıl Turkiye’de 1500 down sendromlu bebek doğar. Down sendromu, butun yaşlardaki, ırklardaki, dinlerdeki ve ekonomik şartlardaki insanları etkiler. Tahmin edilen, Turkiye’de yaşayan 100.0000 civarında down sendromlunun olduğudur.
2) Down sendromlu cocuk sahibi ailelerin yaşadığı sıkıntılar nelerdir?
Zihinsel geriliklerinden ve gelişim geriliklerinde dolayı DS’lu cocuklar daha cok ebeveyn desteği ve bakımına ihtiyac duyarlar. Coğunlukla hayat boyu aile desteği yaşamlarını surdururler. Kronik bir durum olduğundan dolayı ailelerin bu durumu kabullenmesi zordur. Ama erken eğitsel ve fizik tedavi desteği gelişim geriliğinin giderilmesi acısından onemlidir.
3) Down sendromlu cocukların eğitiminde nelere dikkat edilmeli?
Eğitim zihinsel gerilik acısından bireysel ve grup eğitimleri ve dil gelişimi acısından dil ve konuşma eğitimi şeklinde olmalıdır. Bireysel eğitimde komut alma, ozbakım becerileri, tuvalet eğitimi vs gibi beceriler hedeflenmelidir. Dil ve konuşma eğitiminde kelime sayısının artırılması, seslerin duzgun telafusu, akıcı konuşma gibi hedefler calışılır.
4) Down sendromlu cocukların eğitiminde kardeş figurunun fonksiyonu nedir? Kardeş fonksiyonu eğitime yardımcı oluyor mu?
DS’lularda kardeşın olması genellikle faydalı olmaktadır. Kardeş cocuklar icin model teşkil etmekte ve zihinsel, dil ve sosyal gelişimlerinin daha iyi olmalarını sağlamaktadır. Ayrıca ileri yaşlarda DS’lu cocukların bakımında kardeşlerın sağlayacağı yardım ebeveynler icin kolaylaştırıcı ve motive edici olmaktadır.
5) Down sendromlu cocukların ozel eğitim dışında sosyal hayata katılımı rehabilitasyonunda etkili midir?
Sosyal destek butun cocuklar icin onemli olmakla beraber ozellikle zihinsel problemler olan cocuklar icin cok daha onemlidir. DS’lularda sosyal beceriler genellikle iyi olmakla beraber konuşma ve davranış problemlerinden dolayı toplum tarafından dışlanabilmektedir. Aslında doğru olan topluma entegre edilib toplum icinde yer edinebilmeleri sağlanmalıdır. Bunun icin herkesin destekleyici olması, bu cocuklara karşı onyargılı olunmaması ve korkulmaması gerekmektedir.
6) Down sendromlu cocuk sahibi ailelere cocuğun sosyal hayata katılımı icin neler onerirsiniz?
DS’lu cocukların sosyal yaşanlıları kucuk yaşalardan başlamalı. Ebeveynler cocuklarından utanmamalı ve onların toplumun bir ferdi olduğunu unutmamalılar. Sosyal yaşantılarını desteklemek icin yaşıtlarıyla beraber kreşe, anaokuluna, spor ve diğer etkinliklere gonderilmeliler. Ayrıca diğer DS’lu cocuklarla birlikte etkileşim halinde olmaları onların dunyada yalnız olmadıkları kendilerine benzeyen başka birilerinin de olduğu farketmelerine yol acar. Bu durum genellikle olumlu sonuclar verir.
7) Down sendromlu cocuk sahibi ailelerin de psikolojik ya da sosyal destek alması gerekiyor mu?
Kronik bir problem olması ve diğer cocuklara gore daha cok ilgi ve bakım istemeleri DS’lu aileler acısından yıpratıcı olabilmektedir. Bu sebeple bu ailelerin psikososyal destek almaları hem cocuk hem de ebeveyn ruh sağlığı acısından onemlidir. Bu ailelerin yakın cevre, idareciler ve ruh sağlığı calışanları tarafından desteklenmeleri gerekmektedir. Ayrıca DS’lu cocuklarında gelişiminin cocuk psikiyatristi tarafından takip edilmesi ve doğabilecek sorunlar acısından yardım almaları gerekmektedir.

[h=2]İstanbul Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]