Dondurma, yaz aylarının vazgecilmez lezzetlerindendir. Buyuk kucuk herkesin severek yediği bir besindir. Kultur ve alışkanlıklara bağlı olarak, sadece yazın değil, 4 mevsim de tuketilen bir besindir. Dondurmanın temel maddesi suttur. Bunun icine katılan şeker, salep, diğer meyve ozleri vs. ile değişik lezzetlerde dondurmalar uretilir. Temel maddesi olan sut ve sut urunleri, cocuk ve buyukler icin temel besleyici proteinleri icerir. Doğru tuketildiği taktirde, yararlı bir besindir. İcinde protein, karbonhidrat ve yağ, ayrıca yine sutte bulunan a, b vitaminleri acısından da zengindir. Bir diğer zenginliği de yine sutte bulunan zengin kalsiyumdur. Kalsiyumun cocuklarda buyume ve gelişmede, ozellikle de kemik gelişimindeki rolu ve onemi bugun cok iyi bilinmektedir. Kalsiyum sadece cocuklarda değil, her yaşta gerekli bir mineraldir. Buyumesini tamamlamış insanlarda da yaşla birlikte gelen ve osteoporoz denen kemik erimesini onlemede, oluşanın tedavisinde yeri cok onemlidir. Dondurmayı yaparken kullanılan sut ve şeker temel maddelerini, sutun diğer urunlerinde de gorebiliriz. Sutlac, muhallebi gibi sut tatlılarında aynı maddeler bulunur. Besleyicilik acısından hemen hemen eşit değere sahiptirler. Kucuk bir cocuğun gunde 2 su bardağı sut icmesi gerektiğini duşunursek, bir kase dondurma ile bunun yarısına yakın bir kısmı karşılanabilir. Dolayısı ile gunluk kalsiyum ihtiyacının da bir kısmı dondurmadan karşılanabilir. Dondurmalar hazırlanırken, değişik lezzetler elde etmek icin icine ceşitli aromalar, renk ve koku katkı maddeleri katılmaktadır. Bunlar, sağlık bakanlığının ve ilgili sağlık kuruluşlarının zararsız olarak belirlediği miktar ve turdeki katkılar olduğunda, sağlık acısından zararlı değildir. Bu katkılar, tamamen lezzete yonelik, cocuğun dondurma yemesini etkileyen katkılardır. Beslenmeye ek getirmezler. Ancak bazı dondurmalara, aynı sutlerde ve mamalarda olduğu gibi ceşitli vitamin ve mineral katkıları yapılmaktadır; işte bu tur katkılar, o dondurmanın besleyici ozelliğini artırır.
Dondurma, buyuk-kucuk genelde herkes tarafından sevilen bir gıdadır. Ancak kucuk cocuklarda, ozellikle iştahsız cocuklarda ac karına yenilen tatlı bir besin, cocuğun var olan iştahını da kapatmaya neden olur. Bu nedenle dengeli beslenme icin mumkunse oncelikle yemesi gereken yemeği yedirilip, dondurma daha sonra tatlı olarak verilmelidir. Ek besinlerin ve direkt şekerli gıdaların verilebildiği 1 yaş civarında dondurma da verilebilir. Beslenme dengesini bozup, icindeki şekerden dolayı aşırı kalori yuklemesine yol acmaması icin, cocuklara gunde 1 kulah veya 1 porsiyondan fazla vermek doğru değildir. Ayrıca hızlı hızlı yenen dondurma, boğazın soğuması, kurulu mikrobik dengenin bozularak fırsatcı bakterilerin ortama egemen olma riski taşır. Bu nedenle cocuk dondurmayı yavaş yavaş yemeli, arada isterse su da verilmelidir. Dondurmanın kendisi boğaz ağrısı veya boğaz enfeksiyonu yapmaz. Ayrıca temiz ve uygun maddelerle hazırlanmış dondurma, cocuklarda hastalık oluşturmaz. Dikkat edilmesi gereken bazı ozellikler vardır. Sıcak ortamlarda, tatil yorelerinde zaman zaman yaşanan elektrik kesintileri sırasında buzdolabının ısısı duşer ve dondurma kısmen de olsa erirse, o zaman tum sut ve sut urunlerinde olduğu gibi dondurmada da kolayca mikrop urer. Başta ishal olmak uzere ceşitli hastalıklara yol acabilir. Hazır dondurmaların eriyip geri dondurulmuş olmamasına bu yuzden dikkat etmek gerekir. Şupheli olanları almamak gerekir. Fabrika uretimi olmayan dondurmaların da mutlaka hijyenik ortamlarda uretilip muhafaza edilip satılıyor olmasına dikkat edilmeli, guven vermeyen acıkta satılan dondurma tuketilmemelidir.
Dondurmada, besin zehirlenmesi yapan mikroplar da cok cabuk urer. Aynı kaptaki dondurmanın sadece belli bir bolgesinde mikrop olup, o kısım kime gelirse onun hastalanması soz konusudur. Yani aynı dondurmadan yiyen birden fazla kişinin sadece 1 tanesi zehirlenebilir; bu o dondurmayı aklamaz. Hijyen kuralları cok onemlidir. Hijyeni etkileyen onemli bir sorun da suredir. Dondurma uretilirken, pakete son kullanma tarihi yazılır. Buna cok dikkat edip, suresi gecmiş dondurma yenmemelidir. Pastanelerde ise taze olduğundan emin olunmayan dondurma yenmemelidir. Bekleme suresi uzadıkca, icinde mikrop bulunup hasta yapma riski artar. Bir diğer sorun da dondurmanın ana maddesi olan sut’e alerjisi olan cocuklardır. Alerjinin şiddetine gore bireysel karar verilmesi doğrudur. Prensip olarak sut alerjisi olan cocuklar dondurma da yiyemez. Sut alerjisi olmayıp dondurmaya koyulan boya ve katkı maddelerine karşı da alerji olabilir. Bu durumda da katkısız, sade olan dondurmalar tercih edilmelidir. Ancak her durumda, miktar onemlidir. Beslenme dengesinin şekerli gıdalar lehine donmesi, şu anda ve ilerde obesite problemini kolaylaştırır. Cunku dondurma, cocuklar tarafından genellikle cok sevilir. Engel olunmazsa aşırı tuketilebilir. Yine de pek cok aşırı şerbetli, riski daha fazla olan hamur tatlılarındansa dondurma hem daha yararlı hem de riski daha az olan bir besindir. Cocuklara tatlı olarak verilmesi onerilebilir.
[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]
Dondurma ve cocuk; doğrular / yanlışlar
Sağlık0 Mesaj
●25 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Sağlık
- Dondurma ve cocuk; doğrular / yanlışlar