Domuz gribi aşısı yapılmalı mı yapılmamalı mı ?Merhaba sevgili anne ve babalar,

Okullardan evlere, siz velilere, imzalanıp geri gonderilecek “Uygun buluyorum, cocuğuma aşı yapılsın / Uygun bulmuyorum, cocuğuma aşı yapılmasın” yazılı kağıtlar geldi ve halk deyişiyle zurnanın zırt dediği yere geldik. Acaba ne yapmalı, nasıl karar vermeli?

Dilerseniz 15 gundur sizlerden aldığım telefonlardaki sorularla bir oto-roportaj şeklinde yazayım bu konudaki goruşlerimi de.

- Bir gazete “Aşı doktorları da ikiye boldu” diye manşet atmış. Bu konuda ne duşunuyorsunuz?

O gazeteyi ozellikle satın aldım ve orta sayfadaki haberi dikkatle okudum: Dokuz kişiye sormuşlar, altısı profesor ikisi uzman olan sekiz doktor aşının yapılmasının doğru olduğunu bilimsel gerekcelerle belirtmişler. Bir, evet bir tek kişi (ne tesaduf ki hasta tedavi eden bir doktor değil, bir farmakoloji profesoru) ise kendisinin de aşılanmayacağını (zaten risk grubunda değil cunku hasta muayene etmiyor) cocuklarını da aşılatmayacağını soyluyor. Gerekcesi ise bilimsel olmadığı gibi trajikomik bence: “Başbakan aşılanmıyorsa bir bildiği vardır herhalde”. Duşunebiliyor musunuz, bir bilim insanının referansı, dayanağı - başbakan da olsa - konuyla ilgili bilimsel farkındalığı olması gerekmeyen bir politikacı!..

Bence bu habere ancak “Aşı hakkında farklı duşunen profesor de var” başlığı yakışırdı. Cunku gazetenin kullandığı “…ikiye boldu” başlığı, bu konuda derin bilgi sahibi, ya da uzman olan doktorların yarısı değilse de onemli bir kısmının (orneğin hic değilse % 20’sinin) aşıya karşı olduğu izlenimini uyandırmıyor mu sizce de?

- Peki, sade vatandaş, milyonlarca anne baba ne yapsın, kime inansın?

Konunun uzmanlarına elbette. Yani tum meslek yaşamları boyunca aşılar yapmış, aşıların kimi yan etkilerini (dolayısı ile sıklıklarını veya enderliklerini de) birebir gozlemiş, bu konuda bircok kongre ve sempozyuma katılmış olan Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanları ile konunun bilimini yapan Enfeksiyon Hastalıkları, Cocuk Enfeksiyon Hastalıkları, Halk Sağlığı, Mikrobiyoloji, İmmunoloji ve Viroloji Profesorlerine kulak vermek gerekir (soylediklerini mantık suzgecimizden gecirerek elbette). Bu uzmanlardan bir tek oğretim uyesi aşının aleyhinde bir goruş belirtmemiştir medyada veya benim izleyebildiğim kadarı ile internette.

Peki, kimlerdir aşı karşıtı kıvılcımı cakanlar? İki kişi, bir Goğus Hastalıkları (A.R.K.), bir de Kadın Hastalıkları ve Doğum (E.O.) Profesoru. Kimlerdir onemli destekcileri? İki kişi, bir Farmakoloji Profesoru (C.T.), bir de Uroloji Uzmanı Sağlık Eski Bakanı (O.D.). Sorarım size prostat sorunu olan bir kişi, bir urologa mı danışır bir cocuk hastalıkları uzmanına mı? Adet duzensizliği olan bir hanım, bir kadın hastalıkları ve doğum profesorunun fikrini mi alır bir immunoloji ve viroloji profesorunun mu?

Bu konuda gercek anlamda otorite olan, hemen hemen hepsi Pandemi Bilim Kurulu uyesi kişilerin isimleri aşağıdadır. Onur ve gurur duyarak belirtmeliyim ki 2-8. sıradakiler, birebir bilgi ve goruşlerine ulaşabildiğim Hacettepe Tıp Fakultesinden sınıf arkadaşlarımdır:

1- Prof. Dr. Selim Badur: İstanbul Universitesi İstanbul Tıp Fakultesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Bilim Dalı
2- Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: Hacettepe Tıp Fakultesi Cocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı
3- Prof. Dr. Serhat Unal: Hacettepe Tıp Fakultesi Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı
4- Prof. Dr. Levent Akın: Hacettepe Tıp Fakultesi Halk Sağlığı Bilim Dalı
5- Prof. Dr. Gaye Usluer: Turkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Başkanı, Eskişehir Osmangazi Universitesi Tıp Fakultesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı http://www.gazetevan.com/haber_detayi.asp?id=3081
6- Prof. Dr. Volkan Korten: Marmara Universitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bilim Dalı
7- Prof. Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu: Uludağ Universitesi Tıp Fakultesi Cocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı http://bianet.org/bianet/saglik/117919-domuz-gribi-asisi-guvenli-mi
8- Doc. Dr. Umit Kartoğlu: Halk Sağlığı Uzmanı,Bilimsel Danışman - Dunya Sağlık Orgutu Aşı ve Biyolojik Urunler Departmanı, AşıGϋvenliği ve Standartları Birimi, Cenevre. http://www.taraf.com.tr/haber/43087.htm Kalitesi,
9- Prof. Dr. Mustafa Bakır: Marmara Universitesi Tıp Fakultesi Cocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı
Bu bilim insanlarının isimlerini belirtmekteki amacım okuyucuların internet aracılığıyla onların goruşlerine de ulaşabilmelerini kolaylaştırmaktır (orneğin Google’a “Selim Badur, domuz gribi aşısı” yazıp aramak yeterli olur).

- Aşı hakkında kamuoyunda cok ceşitli spekulasyonlar var. Aşıların cok hızlı hazırlandığı, dorduncu faz calışmaları yapılmadan piyasaya surulup uygulamaya gecildiği soyleniyor. Ne dersiniz bu konuda?

Dunya Sağlık Orgutu (DSO) grip aşısı ureticilerine dedi ki, “Siz mevsimsel grip aşısı uretiminizi 15 temmuza kadar bitirin, butun tesislerinizi domuz gribi aşısı icin hazırlayın.” 15 temmuzda başlayan bu surec ağustos sonunda bitti ve hazırlanan aşılara suratle onay verildi. Şu anda hızla yayılan bir salgın var, “Niye hızlı onay verildi?” diyemez kimse. “Bekleyelim bakalım hastalık yuku ve olumler cok artarsa aşılamaya başlarız” deme luksu olamaz kimsenin. Cunku o zaman iş işten gecmiş olabilir.

Yeni ilac ve aşı gibi urunlerin kullanımı ile ilgili yapılan klinik calışmalar dort evrede yapılır, bu doğru. Ama dorduncu yani son evre, aşı ya da ilacın piyasaya cıktıktan sonra, yani kullanıma girmesiyle başlayan bir izleme araştırmasıdır. Bu evrede urunun guvenirliği (kısa ve uzun donemde oluşabilecek istenmeyen etkiler) ile ilgili bilgi toplanır. Dorduncu evrede urun zaten aktif olarak toplumda yaygın olarak kullanıldığından, I-III. evre klinik calışmalarda karşılaşılan zaman ve denek sayısı gibi kısıntılar olmaksızın yapılır. Bu nedenle toplumun tum kesimleri hakkında onemli bilgiler toplanabilir. Sonuclara gore urun ya guvenli bir kimliğe burunur, ya da kimi durumlarda yasal duzenleyici kurum tarafından yasaklanır. Bu nedenlerle, "Pandemik İnfluenza A aşısının 4. faz calışması yapılmadı, onun icin aşı guvensiz, yapılmasında sakıncalar var" tartışması klinik calışmalar hakkında yeterli bilgi sahibi olmayan kişilerin yapacağı tartışmalardır. Aşının piyasaya cıkıp, yaygın olarak uygulanmaya başlanması 4. evre klinik calışmanın ta kendisidir başka bir deyişle.

- Bizim aşılarımızdaki adjuvan maddesi ile ilgili şeyler de soylendi. ABD’de adjuvansız aşı kullanılıyormuş. Nedir adjuvan? Bir zararı var mı?

ABD’deki ilaclar, ABD Gıda ve İlac Dairesi’nin (FDA) onayından gectikten sonra kullanılabiliyor. Avrupa’da ise ilacları Avrupa İlac Ajansı (EMEA) onaylıyor. Bunların dışında her ulke, kendi ilac ruhsatını kendisi veriyor. FDA, insanlar aşı yaptırmaktan cekinmesin, psikolojik etkisi olmasın diye yıllardır adjuvan, yani Turkiye’de de yan etkileri tartışılan aluminyum veya skualen iceren aşıları onaylamıyor. EMEA ise onaylıyor. Aynı durum, domuz gribi aşısında da gecerli; adjuvan iceren aşıları FDA onaylamazken, EMEA onayladı.

Antijen dediğimiz şey virusun insanda bağışıklık uyandıran bir parcası. Virus ilk gorulduğunde ABD mevsimsel grip aşısı gibi 15 mikrogram antijen iceren aşılar istedi. Ancak virus hızla yayılınca DSO, aşı firmalarından bağışıklık arttırıcı adjuvanlı aşı uretmelerini istedi. Cunku antijen ihtiyacı da arttı. Oysa tum dunya icin 4 milyar doz aşı uretmeye yetecek virus antijeni yoktu. Bunun uzerine 7 ve 3.5 mikrogramlık antijen iceren, adjuvanla guclendirilmiş aşılar uretildi. Halen dunyadaki virus antijeninin % 40’ına sahip olan ABD ve Avustralya dışında dunyanın butun ulkeleri adjuvanlı aşı kullanıyor.

Adjuvan maddesi, aşılara koruyuculuğun artırılması icin katılıyor. Bu maddenin olmadığı bir aşının koruyuculuğu daha az. Ayrıca koruma suresi de az. Oysa bir salgında aşının etkisinin daha yuksek olması istenir. ABD’deki aşılar tum yaş gruplarına 3 hafta ara ile 2 doz yapıldığı halde yuzde 70-80 koruyor. Halbuki bizim kullandığımız adjuvanlı aşı tek dozla (10 yaş altına iki doz yapılacak) yuzde 95 ile 98 arasında etkinliği olan bir aşıdır. Virus mutasyona uğrayabilir deniyor ya, bizim kullandığımız aşı bunların bir kısmında da etkili. Virus mutasyona uğrarsa ABD’deki aşının etkisi daha az olacak. Dunya Sağlık Orgutu de Avrupa’nın şu an kullandığı, bizde de uygulanmakta ulan skualen adjuvanlı aşının iceriğini onayladı. Ote yandan Avrupa’da Novartis firmasının urettiği bir mevsimsel grip aşısı icinde aynı adjuvan var. Bu aşı(Chiron, FLUAD) 12 yıldır Avrupa ulkelerinde 40 milyon doz kullanıldı. Bununla ilgili hic bir ciddi bir yan etki olmadı. Yalnızca adjuvansız aşıya oranla biraz daha sıkca hafif yerel yan etkilere yol acabiliyor. Yani kolda hafif ağrı,kızarıklık, şişlik yapabiliyor. ABD’nin kullandığı aşı ise hem pahalı, hem her yaşa iki doz uygulanıyor, hem de biraz daha az koruyor.

Ozetle gunumuzde, bilimsel veriler, adjuvanli ve adjuvansız aşılar arasında "guvenlik" acışından bir fark olmadığını ortaya koymaktadır, her iki tip aşının da cok iyi guvenlik kaydı vardır.

- ABD Gıda ve İlac Dairesi (FDA) neden skualen adjuvanlı aşıya onay vermiyor?

Skualen bitkiler, hayvanlar ve insanlarda bulanan ve doğal yolla oluşan bir maddedir. Her insanın karaciğerinde uretilir ve kan dolaşımında bulunur.

Skualen ayrıca ceşitli besinlerde, kozmetik urunlerde, recetesiz satılan ceşitli ilaclarda, ve sağlık urunlerinde bulunur.
Skualen ticari amacla balık yağından (ozellikle de kopekbalığı karaciğeri yağından) uretilir. Ecza urunlerinde ve aşılarda bulunan skualen bu kaynaktan saflaştırılarak edilir.

Birkac kişi, 1. Korfez Savaşına katılan askerlerin yaşadığı bazı sağlık sorunları ile bu askerlere uygulanmış olan aşılarda skualen bulunma ihtimali arasında bir bağlantı kurmaya calışmıştır.

Yayınlanan bir bildiride şarbon aşısı uygulanan bazı eski askerlerde anti-skualen antikorları geliştiği ve bu antikorların ozurluluklere neden olduğu ileri surulmuştur.

Bu gun, bu askerlere uygulanmış olan aşılara skualen eklenmediği bilinmektedir ve soz konusu bağlantıyı ileri suren raporun teknik yetersizlikleri ceşitli yayınlarda acıklanmıştır. Askerlerin sağlık sorunlarının ise kum boceği oldurucu haşere ilacları ve benzeri kimyasallara maruz kalmaktan kaynaklandığı duşunulmuştur. Bu tur yanlış iddiaların toplumdaki olumsuz etkisini cok iyi bilen FDA kurumu da aşılanan insan sayısı olabildiğince fazla olsun diye adjuvanlı aşıya onay vermemiştir.

- Bir de aşılardaki cıva iceriğinden soz ediliyor. Neden cıva var ve zararlı mı?

Yine zamanla yarış nedeniyle 4 milyar tek dozluk enjektorde hazır aşı uretilemeyeceği icin 10’ar dozluk şişecikler icinde uretim yapıldı. Bu nedenle aşıyı bakteri ve mantar bulaşmasından korumak icin cıva ekleniyor (yıllardır coklu doz tum aşılara eklendiği gibi). Birileri kalkıp “Bu aşıyı cocuklarınıza yaptırırsanız cıva zehirlenmesi olur” diyor. İki tur cıva var, biri etil biri metil. Zehirlenme yapan metil cıva. Aşıda kullanılan etil cıva. Kimyasal formulleri ayrı. Oysa Boğaz’dan veya İzmir Korfezinden tutup yediğiniz balıkta daha cok vardır etil cıva ve en gec 1 haftada vucuttan tamamen atılır.

Aşıların icerisinde bulunan etil cıva miktarı Dunya Sağlık Orgutu'nun izin verdiği sınır icerisinde. Etil cıva 1930'lu yıllardan bu yana aşılarda guvenle kullanılıyor. Komplo teoricilerini uzecek bir bilgi de vereyim ABD’de hem cıvasız tek dozluk enjektor icinde aşı var ve kullanılıyor, hem de cok dozluk cıva iceren aşı. Cunku ABD bile tum nufusuna yetecek tek dozluk uretimi bu kısa surede sağlayamadı.

- Aşının neden olabileceği soylenilen Guillain-Barré Sendromu nedir? Bu soylem gercek mi?

Bu sendrom, el ve ayak parmak uclarından başlayan kuvvet, his kaybı ile gelişen, gittikce ilerleyen bir tablo. Hastaların bir kısmı geri donebiliyor, tamamen iyileşebiliyor ama az bir kısmı olebiliyor da. Eğer aşı olmaz da grip gecirirseniz Guillain-Barré Sendromu olma riskiniz var. Sendromun tek nedeni grip değil, pekcok farklı enfeksiyon bunu tetikleyebiliyor. Aşıda boyle bir riskten bahsediliyor ama aşınınki teorik olarak bahsedilen bir risk. Bunun var olduğunu gosteren hicbir bilimsel calışma yok. Kaldı ki tum calışmalar da olmadığını soyluyor. Ama şunu biliyoruz; tersi doğru olsaydı bile, grip gecirirseniz ister mevsimsel ister domuz gribi, Guillain-Barré Sendromu olma riskiniz cok daha yuksek. Sırf bunu onlemek icin bile aşının olunması gerek.

- Bir Sağlık Eski Bakanı “Aşının prospektusunde gebelere yapmayın yazıyor” diyor. Bu konuda neler soyleyeceksiniz?

Yanlış bilgi. Doğrusu ise şu:

“4.6 Pregnancy and lactation
There are currently no data available on the use of Focetria in pregnancy. Data from pregnant women vaccinated with different inactivated non-adjuvanted seasonal vaccines do not suggest malformations or fetal or neonatal toxicity.
An animal study with H5N1 mock-up vaccine did not indicate reproductive toxicity (see section 5.3).
The use of Focetria may be considered during pregnancy if this is thought to be necessary, taking into account official recommendations.
Focetria may be used in lactating women”
http://www.emea.europa.eu/humandocs/PDFs/EPAR/focetria/spc/emea-spc-h385en.pdf

Doğru ozet tercumesini ise şoyle yapabiliriz:

“ Yeni aşının gebelerde kullanımı ile ilgili henuz yeterli veri yoktur (Nasıl olsun ki? Gebelerde hicbir aşı ve ilac icin klinik calışma yapılamamaktadır - SP).

Ceşitli adjuvansız mevsimsel grip aşıları gebelerde guvenle kullanılmaktadır.
Bir H5N1 (kuş gribi virusu) aşısıyla yapılan hayvan calışmasında ureme toksisitesi (cenine verilen bir zarar) saptanmamıştır.
Gerekli olduğu duşunulurse, resmi oneriler goz onunde bulundurularak adjuvanlı yeni aşının gebelerde kullanımı duşunulebilir.”
DSO Stratejik Bağışıklama Uzmanları Grubu (SAGE - Strategic Advisory Group of Experts on Immunization) gebelerle ilgili şoyle diyor:
“Pregnant women (2% of the world’s population).

This group appears to be at increased risk for severe disease, potentially resulting in spontaneous abortion and/or death, especially during the second and third trimesters of pregnancy. Inactivated nonadjuvanted vaccines similar to most seasonal influenza vaccines are considered the preferred option given the extensive safety data on their use in pregnant women. However, if such a product is not available, pregnant women should be vaccinated with another pandemic infl uenza vaccine available at that time, for example, an adjuvanted inactivated infl uenza vaccine or a live attenuated infl uenza vaccine.”
24 JULY 2009, 84th YEAR / 24 JUILLET 2009, 84e ANNÉE
No. 30, 2009, 84, 301–308
http://www.who.int/wer

Yine ozetlersek:
“ Gebelerin hastalığı ağır gecirme duşuk yapma ve olum riski yuksektir.
Tercihen adjuvansız aşı ile aşılanmalıdırlar.
Ancak, adjuvansız aşı bulunamıyorsa var olan başka bir aşı ile, orneğin adjuvanlı inaktive aşı veya – hatta – zayıflatılmış canlı grip virusu aşısı ile aşılanmalıdırlar.

Allah aşkına bir insan tum bunları okuyup da nasıl “Ben demiyorum, aşıyı ureten firma diyor bu aşıyı gebelere yapmayın diye” sonucuna varabilir ben anlayamıyorum doğrusu (ozellikle en cok olenler cocuklar ve gebelerken).
Aslında uzulerek anlıyorum, insan yaşamı hice sayılarak politika yapılıyor. Sonra da hic sıkılmadan “Aşı olmasınlar. Salgından korunmak icin duzgun beslensinler, zeytinyağlı yesinler. Haa kırmızı et de yesinler. Islak sacla sokağa cıkmasınlar, banyolarını akşamdan yapsınlar” deniliyor. TV muhabiri el yıkamayı anımsatınca da “Cok hasta, gripli biriyle tokalaşılırsa eller de yıkanır tabii” diye bitiriliyor.

- Sağlık bakanlığımız gebelere şu an icin ne oneriyor?

Sağlık Bakanlığımız şunu soyluyor:

Dunya Sağlık Orgutu’nun aşı uzmanlar komitesi (SAGE) tarafından halen dunyadaki ruhsatlı pandemik H1N1 aşılarının gebelerde uygulanabileceğine ilişkin bir karar alınmıştır. Adjuvanlı aşının gebelerde kullanılması mumkundur. 20 haftalık gebelik suresini tamamlamış gebeler, adjuvanlı aşı ile aşılanabilirler. Ulkemizde adjuvansız aşı uygulamasına Aralık 2009 başında başlanacaktır.
Bebeği 20 haftalıktan kucuk gebelere de istekli olmaları ve onam formu imzalamaları durumunda adjuvanlı aşının yapılabileceğini de belirtiyor.

- Aynı politikacı “Aşının prospektusunde 4 yaşın altına yapılmaz yazıyor” diyor…

İşte Focetria (şu anda uygulanmakta olan aşı) prospektusunun ilgili bolumu ve kaynağımız (yoruma gerek var mı?):
“Children and adolescents 6 months to 8 years of age: (6 aydan 8 yaşa cocuklarda: …)
One dose of 0.5 ml at an elected date.
A second dose of vaccine should be given after an interval of at least three weeks.”
http://www.emea.europa.eu/humandocs/PDFs/EPAR/focetria/spc/emea-spc-h385en.pdf

- Aşı konusunda goruş bildiren dernek veya kuruluşlar var mı?

Elbette var.

Aşı risk gruplarına mutlaka yapılmalı diyenler:
- Dunya sağlık Orgutu (WHO)
- Amerika Hastalık Kontrol ve Onleme Merkezi (CDC)
- Amerika Aşı Uygulamaları Danışma Kurulu (ACIP)
- Turk Tabipleri Birliği (TTB)
- Enfeksiyon Hastalıkları Derneği
- Turkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanları Derneği (EKMUD)
- Turk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK)
- Halk Sağlığı Uzmanları Derneği
- Turk Toraks derneği

Aşı yapılmamalı diyenler:
Ben olumsuz bir tek dernek veya kuruluş goruşu duymadım, okumadım.

- Risk gurupları kimlerden oluşuyor?

SAGE listesi şoyle:
1. Sağlık personeli (temel sağlık altyapısının korunması icin; onlara bir şey olursa hastalara kim bakacak?)
2. Gebe kadınlar
3. 6 ay uzeri suregen (kronik) hastalığı olanlar (astım, şeker, bobrek, kalp hastalıkları - hipertansiyon haric - ve aşırı obezite gibi diğer suregen durumlar
4. Sağlıklı genc yetişkinler (15-49 yaş arası)
5. Sağlıklı cocuklar
6. 49 yaş uzeri ve 65 yaş altı sağlıklı nufus
7. 65 yaş uzeri sağlıklı yetişkinler

Turkiye’de once sağlık calışanları aşılandı. Aşısı eksik olanlar sağlık ocaklarına giderek hala aşılanabilirler.
Halen 6 ay – 5 yaş grubu sağlıklı cocuklar ile 6 ay uzeri her yaşta kronik (suregen) hastalığı olanlar aşılanıyorlar. Herhangi bir belgeye, rapora gerek yok. Aile veya toplum sağlığı merkezine, ya da sağlık ocağına gidip ne hastalığı olduğunu soylemek yeterli.
Sırada ilkoğretim oğrencileri var. Umarım olabildiğince erken başlanır aşılanmalarına, cunku salgının hızı giderek artıyor.
Sonra da sıra diğer gruplara gelecek.

- Aşının kontrendikasyonları (yapılmaması gereken durumlar) nelerdir?

Anaflaktik reaksiyon şiddetlinde yumurta alerjisi olanlar, lateks (kaucuk) veya aşı bileşenlerine alerjisi olanlar, daha once mevsimsel grip aşısı ile şiddetli alerjik reaksiyon gecirenler ve onceden Guillain-Barré Sendromu gecirmiş kimselere pandemi aşısı yapılmamalıdır.

- Bu virusun ozelliği nedir?
Cok hızlı yayılan, hafif hastalık yapan bir virus soz konusu. Ama influenza viruslerinde yapı değiştirme ozelliği olduğu icin, cok suratle bu virus olumcul ve ağır hastalık yapan bir viruse donuşebilir. Kuş gribi ağır hastalık yapıyordu ama insanlara kolay kolay bulaşmıyordu. Bu virus ağır hastalık yapmıyor ama cabuk bulaşıyor. Bu virusun cabuk bulaşma, kuş gribinin ağır hastalık yapma ozelliği biraraya gelirse, bu tehlikeli olur. Influenza virusleri bu tarz evlilikleri aralarında cok kolay yapıyorlar. Korkulan senaryo da o aslında. Bakanın “Uc bin kişi olecek” gibi acıklamaları, kafadan uydurma, sayısal değerler değil. Matematik modeller var. Bu virusun yayılma hızı bilinip oyle hesaplanıyor.

- Son sozunuz nedir topluma?
Pandemi aşısı guvenlidir ve koruyuculuğu cok yuksektir. Ailelerin cocuklarını bir an once aşılatarak korumalarını oneriyorum. Sağlık Bakanlığının velilere ilettiği onam formundaki yan etkilerden cok nadir gorulenler gozlerini korkutmasın cunku gercekten cok nadir (1/10.000-1.000.00 dozda) gorulme sıklıkları.

Şoyle bir ornekle bitireyim sozlerimi: Diyelim gece ıssız bir sokakta bir cani elinde koca bir bıcakla sizi kovalıyor. Yakalarsa buyuk olasılıkla oldurecek. Koşe başına geldiğinizde bir taksiyi muşteri bekler buldunuz. Hemen binip oradan uzaklaşır mısınız, yoksa “Ya şofor cok beceriksizse, bir trafik kazası gecirip olursem” diye duşunup yaya mı devam edersiniz yolunuza? Durum bundan ibarettir bence…

Az once NTV’de Prof. Dr. Volkan Korten (canım arkadaşım) aynen şoyle soyledi: “Bu salgın iki durumda kırılır. Ulke nufusumuzun yarısı aşılanınca ya da yarısı hastalığı gecirince (35 milyon hastanın kac kayba yol acabileceğini duşunmek icimi uşutuyor – SP). Aşı konusunda doktorlar arasında goruş ayrılığı filan yok. Konudan anlayan herkes net bir bicimde aşının yanında, bir tek istisna bile yok. Konudan anlamayanlar aşıya karşı, bunun da bir onemi yok.

Sevgi ve sağlıkla kalın...

[h=2]İzmir Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]