Doğuştan kalp hastalığı nedir?Doğuştan kalp hastalığı kalpte doğum sırasında bulunan yapısal bozukluk olarak tanımlanabilir. Bu bozukluklar genellikle hamileliğin erken evrelerinde organların gelişmeye başladığı donemde oluşur.
Cocuklardaki butun kalp hastalıkları doğuştan mıdır?
Cocuklardaki kalp hastalıklarının coğu doğuştandır. Ancak doğuştan normal olan bir kalpte sonradan da hastalık gelişebileceği unutulmamalıdır. Cocukları etkileyen sonradan kazanılmış (edinsel) bircok kalp hastalığı vardır. Akut romatizmal ateş, Kawasaki hastalığı (uzun sureli yuksek ateş ile cilt-mukoza-lenf nodu tutulumlu hastalık), perikardit (kalp zarı iltihabı), miyokardit (kalp kası iltihabı), enfektif endokardit (kalp kapakcıklarının iltihabı), kardiyomiyopatiler (kalp kası bozuklukları) ve ritim bozuklukları edinsel kalp hastalıklarındandır.
Doğuştan kalp hastalıkları neden oluşur?
Doğuştan kalp hastalıklarının coğunda neden bilinmemektedir. Ancak bu hastalıkların genel olarak genetik ve cevresel faktorlerin etkileşimi ile ortaya cıktığı duşunulmektedir. Annede şeker hastalığı gibi kronik hastalıkların olması, gebelik sırasında gecirilen enfeksiyonlar, kullanılan ilaclar, alkol veya uyuşturucu maddeler nedeniyle bebekte doğuştan kalp hastalığı gelişme riski yukselmektedir. Bebekte genetik (kromozomal) bir bozukluk olması halinde de doğuştan kalp hastalığı gelişme riski artar. Dolayısıyla sebebi tam bilinemeyen doğuştan kalp hastalıkları nedeniyle ailelerin kendilerini suclu hissetmeleri doğru olmaz.
Doğuştan kalp hastalığı olan cocuk doğurma riski nedir?
Butun anne ve babaların doğuştan kalp hastalıklı cocuğu olabilir. Bin canlı doğumdan 8-10’unda coğunluğu hafif olmak uzere doğuştan kalp hastalığı gorulur. Ulkemizde yaklaşık olarak yılda 1.500.000 (1,5 milyon) bebek doğduğu goz onune alınırsa her yıl 12.000-15.000 bebeğin kalp hastalıklı olarak doğduğu soylenebilir. Anne, baba veya kardeşlerden birinde doğuştan kalp hastalığı varsa doğacak bebeğin kalp hastası olma riski 10 kata kadar artabilir.
Doğuştan kalp hastalığı nasıl fark edilir?
Ağır kalp hastalıklı bebekler ilk birkac ay icerisinde belirti verirler. Bebeklerde ağlarken artan morarma ve bayılma, beslenme gucluğu, emerken cabuk yorulma ve solunum sıkıntısı, yeterli kilo alamama, alından soğuk terleme veya goz kapaklarında şişlik gibi belirtiler olabilir. Daha buyuk cocuklarda ise koşarken veya ani heyecan sonrası bayılma, eforla başlayan goğus ağrısı, solunum sıkıntısı ya da sık tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları doğuştan kalp hastalığı yonunden uyarıcı olabilir. Hafif bozukluklar ise genellikle belirti vermezler ve doktor muayenesinde duyulan ufurum nedeniyle yapılan tetkikler sonucunda tanı alırlar.
Cocuk Kalp Hastalıkları (Pediatrik Kardiyoloji) Uzmanı tarafından gebeliğin 16-18. haftalarından sonra yapılan fetal ekokardiyografi (fetal EKO = anne karnındaki bebeğin kalbinin ultrason ile incelenmesi) kullanımı son yıllarda artmıştır. Boylece bebek dunyaya gelmeden doğuştan kalp hastalığına tanı konulabilmektedir.
Doğuştan kalp hastalığı tanısı nasıl konulur?
Yukarıda anlatılan belirtileri olan bebek ve cocuklar dikkatli bir şekilde muayene edildikten sonra kalp grafisi (elektrokardiyografi = EKG), goğus rontgeni (telekardiyogram) ve kalp ultrasonu (ekokardiyografi = EKO) cekilmesi ile tanı konulur. Tecrubeli bir Cocuk Kalp Hastalıkları (Pediatrik Kardiyoloji) Uzmanı tarafından yapılan muayene ve cekilen EKO doğuştan kalp hastalığının değerlendirilmesi icin coğunlukla yeterlidir. Cok nadir durumlarda uzun sureli EKG izlemi, stres testleri veya kardiyak kateterizasyon ve anjiyokardiyografi gerekebilir.
Doğuştan kalp hastalıklarının tedavisi var mıdır?
Fetal EKO ile doğuştan kalp hastalığı tanısı konulan bebeklerin bazılarına anne karnındayken mudahale edilebilir. Ancak bu bebeklerin coğuna girişim yapılmaz ve dunyaya gelmesi beklenir. Eğer bu karar alındıysa, gerektiğinde uzmanların her turlu girişimi yapılabileceği bir merkezde bebeğin doğumunun gercekleşmesi onemlidir.
Doğuştan kalp hastalıklarının coğu, kasık damarından girilerek yapılacak bir kardiyak kateterizasyon girişimi veya kalp ameliyatı ile tamamen duzeltilebilir.
Doğuştan kalp hastalığı nedeniyle yapılan ameliyatların başarısı gelişmiş merkezlerde oldukca yuksektir. Genel olarak bu ameliyatlardaki başarı oranı yuzde 95’in uzerindedir. Ancak ameliyatlardaki başarı oranı, risklere gore de cok değişmektedir. Oyle ki, 5 yaşındaki bir cocukta kalbin odacıkları arasındaki bir deliğin kapatılmasının riski %0,5 iken, yenidoğan bir bebekte yapılacak cok karmaşık bir ameliyatın riski daha yuksek olacaktır.
Doğuştan kalp hastalıklarının hepsine kardiyak kateterizasyon girişimi veya kalp ameliyatı gerekmez. Cunku bazı doğuştan kalp delikleri kendiliğinden kapanabilir.
Doğuştan kalp hastalıklı cocukların izleminde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Doğuştan kalp hastalığı olan cocukların tedavi oncesi ve sonrası Cocuk Kalp Hastalıkları (Pediatrik Kardiyoloji) Uzmanı tarafından duzenli aralıklarla izlenmesi gerekir.
Egzersiz kapasitelerinde kısıtlılık olabilmekle birlikte, coğunda normal veya normale yakın bir gunluk yaşam kalitesi vardır. Ağır kalp hastalığı olanlarda egzersiz kapasitesinde azalma belirgindir. Bazı hastalıklarda buyume geriliği ve oğrenmede gucluk olabilir.
Butun cocuklarda olduğu gibi doğuştan kalp hastalığı olan cocuklarda da genel tıbbi onlemlere uyulmalıdır.
Doğuştan kalp hastalıklı cocuklara diğer cocuklarda olduğu gibi yaşına uygun aşıların yapılması gerekir. Nadiren ek aşılamaya gerek olabilir.
Doğuştan kalp hastalığı olan cocuklar, cocukluk cağı hastalıklarını kalp hastalığı bulunmayan cocuklar gibi genellikle sorunsuz gecirirler. Ancak ağır kalp hastalığı olan cocukların bazı hastalıkları atlatması daha zor olabilir.
Enfektif endokarditten (kalp kapakcıklarının iltihabı) koruması icin bazı cerrahi işlemlerden once (bademcik ve geniz eti ameliyatları, kanama oluşturabilecek diş girişimleri ve diş cekimleri, karın ameliyatları) hastaya antibiyotik verilmelidir.
Enfektif endokardit nadir gorulen bir enfeksiyon olmasına rağmen, doğuştan kalp hastalığı bulunan cocuklar bu enfeksiyon icin yuksek risk taşırlar. Kana karışarak bu enfeksiyona yol acan bakterilerin coğu ağızda bulunduğu icin ağız temizliği, diş bakımı ve sağlığı cok onemlidir.
Sık gorulen doğuştan kalp hastalıkları nelerdir?
Doğuştan kalp hastalıkları, kalbin kulakcıklar veya karıncıklar arasındaki kucuk veya buyuk delikler ya da kapaklardaki hafif veya ağır darlıklar şeklinde olabileceği gibi, kulakcık veya karıncıklardan bir veya birden fazlasının olmaması gibi cok ağır bozukluklar şeklinde de gorulebilir. Toplumda en sık gorulen doğuştan kalp hastalıkları sıklık sırasına gore şoyledir:
VSD: Sağ ve sol karıncıklar arası delikler.
ASD: Sağ ve sol kulakcıklar arası delikler.
PDA: Anne karnındayken normal olan koni şeklindeki (aort ile akciğer atardamarı arasındaki) damar acıklığının kapanmayıp devam etmesi.
PS: Kalpten akciğerlere giden akciğer atardamarı kapağında darlık.
AS: Kalpten tum vucuda temiz kanı taşıyan aortun kapağında darlık.
Aort koarktasyonu: Kalpten bacaklara doğru temiz kanı taşıyan inen aortta darlık.
Buyuk arterlerin yer değiştirmesi: Kalpten cıkan iki buyuk damarın (aort ile akciğer atardamarının) yer değiştirmesi.
Fallot tetralojisi: Sağ ve sol karıncıklar arası geniş delik, kalpten akciğerlere giden akciğer atardamarında darlık ve sağ karıncık kasında kalınlaşma birlikteliği.
AVSD: Sağ ve sol kulakcıklar arasından sağ ve sol karıncıklar arasına kadar devam eden buyuk delik.
Trikuspit kapak atrezisi: Sağ kulakcık ile sağ karıncık arasındaki uclu kapağın olmaması ve sağ karıncığın yetersiz gelişimi.
Hipoplastik sol kalp sendromu: Sol kulakcık ile sol karıncık arasındaki ikili kapağın, sol karıncığın ve buradan cıkan aortun gelişiminde yetersizlik.
Fallot tetralojisi: Sağ ve sol karıncıklar arası geniş delik, kalpten akciğerlere giden akciğer atardamarında darlık ve sağ karıncık kasında kalınlaşma birlikteliği.







[h=2]Ankara Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]