Toplumların sosyoekonomik olarak gelişmesiyle, kadının da toplum hayatındaki yeri değişiyor. Bu değişimleri, kadınların eğitim duzeyinin artması, iş hayatında beklentilerinin yukselmesi, kariyer planlarının ve beklentilerinin artması şeklinde sıralayabiliriz. Bunların sonucu olarak da evlilik ve cocuk sahibi olma yaşı maalesef yukseliyor. Kadınlar soz konusu beklentilerini gercekleştirmek icin ya evliliklerini ya da cocuk doğurma planlarını erteliyorlar.
Yaş Neden Onemli
Yeni doğan bir kız bebek her iki yumurtalığında yaklaşık 400-500 bin adet yumurta oncusu hucre taşır. Adet gormeyle birlikte her ay bu hucrelerin bir tanesi olgunlaşır ve dollenme şansına sahip olur, belli kısmı da yok olur. Bu nedenle yıllar ilerledikce kadının yumurtalıklarındaki hucre sayısı azalır. Bu da doğurganlığın azalması demektir.
Cevresinde 38-40 yaşlarında doğal yollardan gebe kalan kişileri goren kadınlar, 40 lı yaşların başında bile kolaylıkla hamile kalınabileceğini duşunuyorlar. Oysa gercek hic te oyle değil. 35 yaşlarından itibaren kadının hem yumurta hucre sayısı azalmaya hem de hucre kalitesi giderek bozulmaya başlar.
Bu nedenle 30 yaşlarını gecmiş, henuz evlenmemiş veya cocuk sahibi olmamış kadınların yıllık muayenelerinde over rezervleri değerlendirilmeli. Ozellikle ailesinde erken menapoz, ailevi kanser hastalıkları olanlarda bu değerlendirme cok onemlidir.
Bu Değerlendirmeler Neyi Değiştirir?
Son yıllarda yardımcı ureme tekniklerinde onemli gelişmeler ve yasal duzenlemelerde değişiklikler meydana gelmiştir.
Yumurta dondurmada vitrifikasyon (cok hızlı dondurma) yontemi ile yumurta hucrelerinin % 90-100 oranında canlı kalması sağlanmakta ve her bir hucreden yaklaşık %7 oranında gebelik elde edilebilmektedir. Yani bir kadının belli sayıda sağlıklı yumurta hucresinin dondurulması, ona gelecekteki doğurganlığıyla ilgili onemli avantajlar sağlayacaktır. Kadının bu hucrelerinden, 40 lı yaşlarında bile hamile kalma şansı vardır.
Ulkemizde 2014 yılına kadar,
a) Kemoterapi ve radyoterapi gibi yumurta hucrelerine zarar veren tedaviler oncesinde,
b) Ureme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol acacak olan ameliyatlar (yumurtalıkların alınması gibi operasyonlar) oncesinde,
yumurta dondurulmasına izin veriliyordu.
2014 Eylul ayında değişen yonetmelikle;
c)Duşuk over rezervi olup henuz doğurmamış veya aile oykusunde erken menopoz hikayesinin, uc uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi durumunda, yumurta dondurulmasına izin verilmeye başlanmıştır.
Yumurta Dondurma İşlemi Kimlere Uygulanır?
1-Kanser tedavisinde uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamalar kadınların yumurtalıklarına zarar vermektedir. Bu tedavilerden once yumurta dondurma işlemi uygulanır.
2-Yumurtalıkların alınması gereken ameliyatlar oncesinde uygulanabilir
3- Over rezervinin azalma riski olan durumlar
a)-Ailede erken menopoz oykusu: Ailede kalıtsal olarak erken menopoz varsa, yani genc
yaşlarda doğurganlık ozelliğini kaybetme riski olan kadınlara bu yontem uygulanabilir.
Yumurtaların dondurulması sayesinde bu risk ortadan kalkacaktır.
b)-Ailede Meme Kanseri oykusu
c)-Endometriozis varlığı
d)-Bazı genetik hastalıklar: Turner Sendromu, Frajil-X sendromu, Muskuler distrofi, BRCA-1 taşıyıcılığı
4-Over rezervi azalmış kadınlar: Bu durum infertilitede deneyimli bir hekim tarafından yapılan ultrasonografik muayene ve hormon testleri ile tespit edilebilir.
Yumurta Dondurma İşlemi
İşlem ortalama 10-15 gun surmektedir.
Adetinin 2-3. gunu yumurtaları uyarıcı gonadotropin iğnelerine başlayarak, mumkun olan en cok sayıda yumurta geliştirmeye calışılır. Belli aralıklarla ultrasonografik muayene yapılır.
Yumurtaların Toplanması (OPU): Yumurta - follikul buyuklukleri istenilen duzeye ulaştığında, yumurtalar vajinal ultrasonografi eşliğinde ozel iğnelerle toplanır. Bu işlem anestezi altında yapılmakta ve yaklaşık 15-20 dakika surmektedir. Hasta birkac saat hastanede dinlendikten sonra normal yaşamına donebilir.
Yumurtaların Dondurulması: Toplanan yumurtaları, antifriz ozellikli kimyasal solusyonlarla (kriyoprotektan) işlemden gecirerek, -196 C°' de sıvı azot tanklarında uzun sure saklanacak şekilde dondurulur. Dondurma işlemi; vitrifikasyon (camlaştırma) dediğimiz, tecrube isteyen, cok hızlı dondurma prensibine dayanan, amacı dondurma sırasında yumurtalara ciddi zararlar verebilecek su kristallerinin oluşmasını engellemek olan, ozel bir teknikle yapılmaktadır. Oncelikle 5 yıllık olan dondurma suresi, hastanın talebi uzerine uzatılabilir.
Gebelik istenmesi durumunda: Hastanın rahim ic zarı gebelik icin hazırlanır. Yumurta hucreleri cozunme sonrası yaklaşık % 90-100 oranında canlı kalmaktadırlar. Canlı olarak cozulduğu saptanan yumurtalara, eşlerden alınan spermlerle mikroenjeksiyon (ICSI) ile dolleme işlemi yapıp, gelişen embriyolar hastaya transfer edilir.
Vitrifikasyon ile dondurulup cozulen yumurtalardan elde edilen embriyoların transferi ile, taze embryo transferine yakın gebelik oranları sağlanabilmektedir.



[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]