Buğday, arpa, cavdar ve yulafta bulunan hamur karıldığı zaman hamura kıvam verici bir madde olan GLUTEN ismli bir proteine karşı gelişen bir gıda alerjisi olan colyak yaşam boyu devam eden tek gıda allerjisidir.
Hastalığın belirtileri ekgıdalara başlandıktan sonra yani kişi alerjen ile (unlu gıdalarla) tanıştıktan sonra başlamaktadır. Hastalık yaşamn 6. ayından sonra gorulmektedir ve yenidoğan cağında gorulmemektedir.
Hastalık genetik, cevresel ve otoimmun (vucudun savunma mekaniznasının rol oynadığı bir surec sonunda gelişmektedir. Bir ailede Colyaklı bir kişi var ise diğer aile bireyleri de colyak hastalığı acısından araştırılmalıdır. %8-20 oranında diğer kardeş ve aile bireylerinde de hastalık gorulme olasılığı olduğu akla getirlmelidir.Goruluş sıklığı 1/200 olarak tahmin edilmektedir.
Hastalık incebarsağın başlangıc kısmını tutmakta belirtiler alerjen ile tanışmadan belli sure sonra ortaya cıkmakta bazende yıllarca sessiz kalabilmektedir. Hastalık başlama yaşına gore farklı belirtiler vermetedir.
Sut cocukluğu cağında: Kilo almada yavaşlama, karında şişlik, kas erimesi, huzursuzluk (geceleri), kusma, 2 haftayı gecen ishal ( şekilsiz, miktarı fazla olabilen, yağlı pis kokulu dışkılama, ekşimsi ) gorulmektedir. Tedaviye yanıt alınamayan demir eksikliği anemisi, raşitizm gelişebilmektedir.
Cocuk buyudukce bu belirtiler silikleşir. Buyume gelişmede yavaşlama, kilo alamama, sebebi belli olmayan karın ağrıları olmaya başlar. Kansızlık, sac dokulmesi, kemik erimesi, eklem ağrıları, ergenlikte gecikme, adet gormede gecikme olur. Okul başarısı duşer ve dikatsizlik olabilir.
Hastalık sadece cocukluk cağında gorulmez, bazen stres, operasyonlar araya giren enfeksiyonlar, uzun sureli antibiyotik kullanımı, gebelik gibi durumlar erişkinlerde de hastalığın ortaya cıkışını tetikleyebilir.
Bazen şeker hastalığı, epilepsi, otizim, romatoid artrit, şeker hastalığı, tiroid bezi hastalıkları, infertilite ve down sendromu ile beraber olabilir. Bu gibi durumlarda colyak araştırılmalıdır.
Hastalık tanısı icin belirtileri olan hastaların kandan yapılan serolojik testler ile araştırılması ( antigliadin antikor, endomisyum antikor, doku transglutaminaz ) sonrasında şuphe edilen kişeye gastroenteroloji uzmanınca yapılacak olan endoskopi ile incebarsaktan alınan parcanın patolojik incelenmesi ile kesin tanı konulur. Biyopsi alınmadan diyete başlanmamalıdır.
Tedavi; gluten iceren gıdaların diyetten cıkartılmasıdır. Buğday, arpa, cavdar ve yulafın yerine alternatif olarak GLUTEN icermeyen mısırunu, pirincunu, mercimekunu, nohutunu, kestaneunu ve soya ununun diyette kullanılmasıdır. Gluten bir cok gıda maddesinde koruyucu olarak bulunduğu icin colyak hastası etiket okuma alışkanlığını edinmelidir. Gıda ureticisi firmalarda etiketlendirme yapaken urunlerinin gluten icerip icermediği konusunda etikette bilgi vermelidirler. Colyak artık bir hastalık değil bir yaşam bicimi kabul edilmektedir. Bunun icin Colyak konusunda tum toplum bilinclendirilmelidir. Colyaklı kişinin kendisi ve aile bireyleri yanında arkadaşları, oğretmeni, calışma arkadaşları da bilgilendirilmelidir. Bu konuda biz hekimeler ellerinden geleni yapmalıdır.
HER ŞEY GELECEĞİMİZİ EMANET EDECEĞİMİZ COCUKLARIMIZ İCİN....

[h=2]Bursa Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]