BOBREK TAŞLARINDA BESLENMENİN ONEMİ
Bobrek ve idrar yolları taşlarının en onemli ozelliklerinden birisi tekrar etmesidir. Bobrek taşı duşuren veya tedavi ettiren kişilerin % 50’sinde 5 yıl icerisinde tekrar taş cıkma ihtimali vardır. Taşın tekrarını onleyebilmek icin taşın oluşumuna yol acan problemin ortaya konması ve risk faktorlerinin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Taşın beslenmeyle ilişkisi hastanın yaşına, cinsine ve kişideki taşın tipine gore farklılıklar gosterebilmektedir. Ayrıca taş oluşumunda beslenme haricinde , yaşam tarzı, vucut kitle oranı taş oluşma riski acısından onemlidir. Taşların vucuttaki gorulme sıklığını değerlendirdiğimizde % 80 oranında kalsiyum oksalat taşı olduğu gorulmuştur. Eğer hasta taş duşurduğunde veya cerrahi olarak alındığında taş tipi analizi yapılabilmektedir. Fakat taş duşurmemiş, ameliyat gecirmemiş veya taşın yakalanma imkanı olmadığı durumlarda hastanın taşını kasiyum oksalat taşı olarak kabul edebiliriz.
Kalsiyum Oksalat Taşlarında Diyet Onerileri
1. Sıvı alımının artırılması : Taş hastalarında gunluk 2lt uzerinde sıvı almaları onerilmektedir. Bu sıvı ağırlıklı olarak su olmalıdır. Siyah cay ve kahve gibi oksalat iceriği fazla olan iceceklerin gunluk miktarı kısıtlanmalı 2-3 bardağı gecmemeli ve beraberinde su tuketilmelidir. Limonata ve portakal suyu gibi icecekler kalsiyum oksalat taşının onlenmesinde tercih edilmesi gereken bir icecek iken, bazı calışmalarda greyfurt suyunun taş oluşum riskini artırdığı bildirilmiştir. Sıvı alımında ideal olan gunluk 2 lt uzerinde alınması ve suyun bunun buyuk bir kısmını icermesidir. Bunu dışındaki sıvı gıdaların dengeli oranda alınması onerilmektedir.
2.Protein Diyeti: Protein alımının fazla olduğu ulkelerde bobrek taşı oluşum riski yuksektir. Fazla et tuketimi doğrudan kalsiyum taş oluşumuna yol acmaz. Fazla et tuketimi obeziteye yol acarak glukoz metabolizmasının bozulmasına ve taş oluşum riskinin artmasına yol acar.
3.Fazla Tuz Kullanımı: Ozellikle bayanlarda fazla tuz kullanımının taş oluşum riskini artırdığı bildirilmiştir.
4.Kalsiyum İceren gıda Alımı: Kalsiyum iceren sut ve sut urunlerinin taşı olan hastalarda kesilmesi veya azaltılması yanlış bir bilgi olarak yıllardır durmaktadır. Calışmalar sonucunda diyette kalsiyum kısıtlamasının gereksiz olduğu sonucu cıkmaktadır. Az kalsiyum alınması kemikten kalsiyum cekilmesine ve kemik erimesine(osteophoroza) neden olabilmektedir.
5.Oksalat : Kalsiyum oksalat taşı olanların aşırı C vitamini, greyfurt, kuruyemişler( badem, yerfıstığı, ceviz), cikolata, siyah cay gibi aşırı oksalat iceren yiyeceklerden kacınması onerilmektedir.
6.Lifli Yiyecekler: Lifli yiyecekler, tahıl, hububat, fasulye ve sebzelerdir. Diyete buğday, soya ya da pirinc kepeği eklenmesi bobrek taş tekrarını azaltmaktadır.
Taş Oluşumu Riskini Artıranlar:
1. Protein iceriği yuksek beslenme
2. Fazla tuz kullanımı
3. Oksalattan zengin diyet
4. Sıvı tuketiminin az olması
5. Kilolu olmak
Taş Oluşum Riskini Azaltanlar:
1.Lifli gıda ile beslenmenin artırılması
2.Sıvı alımının artırılması (Gunluk 2lt uzerinde)
3.Dengeli beslenme(Sebze ve et urunlerinin dengeli olması)
4.Meyve alımının artırılması(greyfurt haric)
5.Cay, kahve, kolalı iceceklerin sınırlandırılması ve beraberinde su icilmesi
6.Karbonhidrat kullanımının azaltılması ve kilo kontrolu sağlanması
Op.Dr.Murad CELTİK


[h=2]İstanbul Urolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]