COCUKTA PROBLEM DAVRANIŞ
Gunluk hayatımızda sıklıkla cocukların ağlamalarını, inatlaşmaları ve bitmeyen istekleriyle karşılaşmaktayız. Hatta iplerin tamamının cocukta olduğunu ya da bunun tam tersi her şekilde cocuğunuzu her yere goturseniz de tepkisiz kaldığını gozlemleyebiliriz. Peki bu karşılaştığımız durumlar ne zaman bizlere sorun yaratmaya başlar?
Aslında her zaman bir sorun olarak karşımıza cıkmakta olan bu davranışlar, sıklığına gore de tolere edilebilir ya da edilemez duruma gelebilir. Bu noktada ailenin rolu cok onemlidir. Ailenin cocukta oluşan davranışa verdiği tepkilerle problem davranışın devam etmesine ya da ortadan kaldırılmasına da neden olabilir. Anne babalar coğunlukla cocuğun ağlama, ofke nobeti, ısrar ve daha bircok problem davranışına anlık cozumler uretirler. Bu cozumler maalesef cocuğun var olan problemini o anda cozumlese bile sonrasında problem davranışın devam etmesinde cok buyuk rol oynamaktadır.
Cocuğunuzda karşınıza cıkan problem davranışlar coğu zaman benzer olsa bile nedenleri her zaman farklıdır. Cocuğunuzun oncelikle yaşadığı surecte problem davranışa hangi durumun ortam hazırladığı, anne babanın problem davranışın oncesinde verdiği tepki ve uyaranlar en onemlisi de iletişiminizde gozden kacan eksiklik ya da tıkanmalar problem davranışın ortaya cıkmasında tetikleyici etken oluşturur.
Her ne kadar cocuklarda gorulen problem davranışlar cocuktan cocuğa, aileden aileye ciddi farklılıklar gosteriyor olsa da genel olarak dikkat edilmesi gereken noktalar;
Cocuğunuz Ağladığında…
Cocuğunuz ağladığında onun istediğini yapmak yerine sessiz olduğu zaman ve kendini doğru bir şekilde ifade ettiğinde istediğini vermemiz ve bu sakin ve iletişime acık durumunu mutlaka odullendirmeliyiz.
Cocuğunuz İnatlaştığında…
Cocuğunuzun inatlaştığı durumları ortadan kaldırmak ya da ona ulaşması icin onu hedef olarak gostererek oncesinde farklı bir beceriyi gercekleştirmesini istemeliyiz. Bu durum hem onun yeni bir beceri kazanmasını sağlarken, doğru davranışı uyguladığında istediğine ulaşabileceği mesajını vermektedir.
Sınırları Cizin!
İsteklerini sınırlandırmak. Ona sınırlar cercevesinde secme ozgurluğu tanımak. Cocuğunuzun hem bir birey olarak farkındalığını arttırmak cok onemliyken hem de hepimizin sınırları olduğu gibi hayatına sınırları getirmek onun hayata hazırlanması ve belirli sınırlar olsa bile secim yapma becerisini kazanması ve isteklerinin sorumluluğunu alması icin koyduğunuz sınırlar ve secim hakkı onların hayatında cok onemlidir
Cocuğunuzun Tepki Vermesini Sağlayın!
Tepki vermekte zorluk ceken bir cocuğun tepki verebileceği ortamlar yaratmak. Cocuğunuzun kendini ifade etme becerisini kazanması ve dil gelişiminin sağlıklı ilerlemesi icin bu onemlidir. Cocuğunuza gerektiğinde model olmalı, ona sorular sormalı ve onun kendine ifade etmesine izin vermeliyiz.
Ortak Kararlar Alın!
Ailenin kurallarını ortak almak cok onemlidir. Ailede tabiki karar mercisi her zaman anne ve babadır fakat ailesel durumlarda cocuğun fikrinin alınması uygun olmasa bile neden uygun olmadığının acıklanması onun kendini birey olarak algılaması ve ozguven gelişimi icin onemlidir.
Tutarlı Olun!
Anne ile babanın davranışlarının tutarlı olması alınan her karada ve uygulanan her davranış icin en temel uygulanması gereken durumdur. Annenin ya da babanın kendi davranışlarında ya da anne ayrı babanın ayrı bir tutum sergilediği durumlarda cocuğunuza oğretmek istediğiniz herhangi bir durumun ya da değiştirmek istediğiniz davranışı değiştirmeniz imkÂnsız hale gelebilir. Cocuğunuza karşı olan davranışlarınız her zaman tutarlılık gostermelidir.
Cocuğa sunulan imkanların doyum sağlamaması ve o uyaranların etkinliği ve ilgi cekiciliğinin devamı icin gerektiği durumlarda uyaranları fazlalaştırmak ya da azaltmak onemlidir.
Ağlama Nobetleri
Cocuğun ağlama nobetlerinde onu istediğini vererek susturmak yerine gerektiğinde mola zamanı verebilirsiniz. Bu durumda cocuk ve ebeveyn yaşadıkları sureci duşunmek ve bu durumla baş edebilmeleri icin zaman kazanır. Mola zamanında aynı zamanda yaşanılan sıkıntının gercek nedenine de bakılarak sorunu temelden cozumlemeniz icin de bir şans elde etmiş olursunuz.
Bircok cozum onerisinin bulunmasının yanı sıra davranış oruntusunun cocuktan cocuğa ve aileden aileye değiştiğini de goz onunde bulundurmak gerekmektedir. Cocuğunuzun var olan davranışlarının ileriye yonelik nasıl şekilleneceği ve şimdi hayatınızı ne denli etkilediği onemlidir. Bir davranışın oluşumu cocuk da bir anda ortaya cıkmaz bu zamanla şekillenerek kalıplaşır ve alışkanlık haline gelir. Ailelerin bu durumda oncelikli olarak cocuklarına gosterdikleri tepkileri tartmaları her zaman farkındalık yaratır. Ancak ebeveyn kendi davranışlarının farkına vardığında cocuğa yararlı hale gelebilir. Ailelerin sıklıkla yaşadığı bu duruma genel olarak verilen onerilerin işe yaramadığı gozlemlendiğinde aile bir danışmandan mutlaka yardım almalıdır.
Bizler duygularımızı, hissettiklerimizi ve duşuncelerimizi davranışlarımızla anlamlandırırken, davranışlarımızın parmak izimiz kadar ozgun olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, cocuğunuzda var olan davranışınızın yine sizlere ve cocuğunuza ozgun bir davranış şekli oluşturarak kalıcı ve sağlıklı hale getirebilirsiniz.

[h=2]İstanbul Pedagog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]