Cocukların pek coğu gelişimleri boyunca değişen derecelerde, yoğunluk ve surede korku deneyimi yaşarlar. Bu korkuların bir kısmı kısa sureli olur ve sorun yaratmaz. Bir kısmı ise cocuğun gunluk işlevlerini ciddi şekilde etkiler. Korku genel anlamda sevgi, ofke, neşe ya da uzuntu gibi doğal bir duygudur. Tehlike karşısında oluşan en doğal tepkidir ve turu korumaya yoneliktir. Her cocuk, gelişimi sırasında doğal olarak diğer duygular gibi bu duyguyu da yaşar. Onemli olan cocukların korkularının iyi gozlenmesi, cocuklara korkularını acıklama olanağı sağlanması ve korkuların surekliliğinin araştırılmasıdır.
Pek cok cocuk zaman zaman hissettiği korkular ve endişeler konusunda zorlanır ve aileler coğunlukla profesyonel bir yardım almadan bunların yol actığı sorunların ustesinden gelebilir. Bazı cocuklarda da bu korku var olabilir ama cocuk ve ailesi icin ozel bir sorun yaratmaz, yapmak istedikleri herhangi bir şeyden kacınmaları gerekmez ve bu korku cocuğu rahatsız etmez. Ancak bazı cocuklarda bu korkular veya endişeler daha uzun sure devam edebilir veya cocuğun ya da aile uyelerinin hayatında daha cok soruna yol acabilir. Cocuk sık sık sorun yaşayabilir ve korkusu yuzunden bir şeyleri yapmaktan kacınabilir. Son zamanlarda yaşanan ve bircok cocuğun hayatını alt ust eden Momo korkusu gibi. Momo, bircok cocuğun karşısına ya bir cizgi film izlerken ya da internette bir oyun oynarken ve ya bundan korkan bir arkadaşının okulda anlattıkları sayesinde cıkıyor. Momo korkusu cocukları okulda ve evde yalnız başına hareket edemez duruma getiriyor.
Yaşanan bu durum yetişkinler icin anlamsız ve gulunc olabilir ama cocuklar icin bir travma. Cocuk beklemediği bir anda, yıldırım gibi carpıp onu sersemleten, değiştiren ve bedeniyle, zihniyle ve ozuyle bağını koparan yoğun bir deneyim yaşadığında travma gecirir. Sahip olduğu her turlu başa cıkma mekanizması yıkılmıştır ve son derece caresiz hisseder. Uzun suren stres tepkileri cocuğun sağlığında, canlılığında ve guveninde sarsıntıya neden olur. Eğer ebeveynleri bu durumun normal olmadığını hissediyorsa, cocuğun bir travma sonrasında 1 ay gecmesine rağmen etkilenmesi devam ediyorsa, korkuları cocuğun arkadaş edinmesini engelliyorsa, okula gitmesine engel oluyorsa, uykudan uyanma, gun ici başka davranış problemleri yaşanıyorsa profesyonel yardım almakta fayda olabilir.
Cocuklar, yaşadıkları korkunun sonsuza kadar surmeyeceğini ve kendilerini daha iyi hissetmeye başlayana kadar yanlarından ayrılmayacağınızı bilirlerse rahatlar ve kendilerini guclenmiş hissederler. Cocuklar ebeveynlerinin yuzlerinin, duruşlarının, ve ses tonlarının verdiği ipuclarını okurlar. Dolayısıyla soylediğiniz sozden once beden dilinizin verdiği mesaj daha etkilidir.
Anne babanın davranışlarının cocukluk korkularının gelişiminde onemli yer tuttuğu da bilinmektedir. Korku ve kaygılar doğrudan ya da dolaylı yoldan cocuklara aktarılabilmektedir. Olaydan sonra, anne ve babaları cok kaygılı ve koruyucu olan cocuklarda daha fazla sorun gorulmektedir. Aile ayrıca cocuğun kacınma davranışını destekleyebilir, boylece bu cocuklar kacındıkları olay ya da durumla ilgili işlevsel başa cıkma yollarını oğrenmekte zorlanırlar. Bazen de aileler fark etmeden korku davranışını sosyal acıdan desteklerler ve bu konuya yoğun ilgi gostererek sorunu guclendirirler. Bunu sorunun ortadan kalkması icin iyi niyetle yaparlar. Ancak bu arada cocuğun sorunla baş ettiği ve korkusuzca davrandığı durumları goz ardı ederek sadece soruna yoğun ilgi gosterirler
Genellikle kaygı ve korkuları olan cocuklar yeteneklerini kucumserler ve herhangi bir başarıdan dolayı kendilerini odullendirmeyi bilmezler. Anne babaların yaklaşımı ve beklentileri cocuğun kendine guvenini ve başa cıkma yollarını etkileyecektir. Modelleme icin aileden başka kardeşler, televizyon ve oğretmenler de alternatif kaynaklardır. Gozleyerek oğrenme cok onemli olduğundan olumlu orneklerin izlenmesi, korku davranışının azalması icin kullanılabilir.
Korkuyla baş ederken neler yapılmalı?
. Cocuğun kendini guvende hissetmesine yardımcı olmak icin, onun temposu ve ritmini izleyip, onu, sizinkine uymaya zorlamayın. Cocuğunuzun davranışlarını dikkatle izleyip kendinizi onun yerine koyarsanız, onunla nasıl uyumlu ilişki kuracağınızı da oğrenmiş olursunuz.
Cocuğunuza hala yanında ve onun tarafında olduğunuzun guvencesini vererek, sakin ve sabırlı bir tavırla beklerseniz bu tepkiler kaybolacaktır. Genellikle cocuğunuzun gozleri ve nefes alış verişi, ne zaman devam etmeye hazır olduğunu size soyleyecektir.
Cocuğunuz korkmuş ve sinmiş goruyorsa, ona guvence verin, ama o sırada daha fazla hareketi teşvik etmeyin. Butun dikkatiniz ve desteğinizle orada olun. Cocuğunuzun korkusu gecinceye kadar sabırla bekleyin. Cocuğunuz yorgunluk belirtileri gosteriyorsa, dinlenmesi icin izin verin.
Cocuğunuzdan iki ayrı kağıda, iki ayrı cizim yapmasını isteyin. Ciziminin birinde korku, diğerinde onu rahatlatan, umut veren, iyi, guvende, mutlu ve huzurlu hissetmesini sağlayan bir resim cizmesini isteyin. Sonra bu iki resimde yaşadığı duyu ve duyguları size anlatsın. Bunun ardından korku resmini mutlu ve guvende olduğu resimle kapatabilir. Boylece duyu ve duygularının nasıl değiştiğini gorebilir.
Korku, guvenlik duygusundan daha cok yer kaplıyorsa, cocuğunuzun kendisini daha guvende hissetmesine yardımcı olacak yollar bulun.
• “Erkek adam korkar mı?”, “Bebek gibisin.” gibi yaklaşımlardan kacınarak, korkusunu ciddiye alın, onemseyin, alay etmeyin.
• Değişik ortamlara girmesine, kişilerle olmasına ve cevresini tanımasına olanak verin, Aşırı koruyucu olmadan, bireyselleşmesine destek olun,.
• Korkusunu anlatırken tetikleyecek aşırı tepkiler vermeyin.
• Kendi endişe ve korkularınızı yansıtmayın..
• Korkusuyla baş ettiği durumlar olduğunda bunu destekleyin..
• Korku baş edilemeyen, yaşamı olumsuz etkileyen bir durumdaysa bir uzmandan destek alın..
Korkularından başkalarının yanında soz edip onu kucuk duşurmeyin ve utandırmayın.
Korkuları karşısında sabırsızlanıp ona bebekmiş gibi davranmayın.
En onemlisi cocuklara bilgisayarı yatıştırıcı olarak vermeyin ve onu internetten maruz kalacağı zararlı iceriklere karşı koruyun.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]