COCUKTA KORKU
Kimi insanlar karanlıktan korkarlar, kimileri yalnız kalmaktan, kimileri ise, gok gurultusunden, olumden, boceklerden vb. Korku, canlı varlıkların, bilinen ve bilinmeyen tehlikeler karşısında gosterdikleri en doğal tepkilerdir. Cocukların korktuğu şeyler yaşına gore değişiklik gosterir. İki-uc yaşındaki bir cocuk gok gurultusunden, elektrik supurgesi sesinden; uc-dort yaşındaki bir cocuk ise karanlıktan, Ocuden, altı yaşındaki bir cocuk ise hayaletten, yangından korkabilir. Bazı anne-babalar korkularını cocuklarının yanında surekli gostererek ve soyleyerek yaşarlar. Cocukta model aldığı kişilerin korkularını ornek alır. Cocukların eğitiminde korkuyu bir disiplin aracı olarak kullanarak bir şeyler yaptırılmaya calışılması da cocukta korku oluşumuna neden olur. “Yaramazlık yaparsan seni dilenciye veririm, beni uzme yoksa seni kopeğe veririm, uyumazsan ocu gelir, seni alır goturur” gibi korkutmalar anne-babaya kolay gelir, hem de cocuğun bedensel bir zarara uğramadığını duşunerek icleri rahat eder. Aşırı koruyucu ailelerin cocuklarında korkular coğalır.“Parkta kaydırağa binme duşersin, o cocukların yanına gitme seni doverler” gibi sozlerle cocuğu korumaya calışmak onu girişkenlikten, deneyim kazanmaktan, dayanıklı olmaktan alıkoyar. Yaşanılmış bazı olumsuzluklar yaşantılar da cocuklarda korkuya sebep olabilir. Kaza gecirmek, eve hırsız girmesi, yangın, deprem, buyuk kavgalar gibi olaylar cocuklarda ileriki yaşlara değin surecek korkulara sebep olmaktadır. Cocuklar, bilmedikleri, fakat başkalarından duydukları olaylardan da etkilenir ve korkarlar. Gorulduğu gibi korkunun pek cok nedenleri vardır. Korkuların ortadan kaldırılması icin oncelikle nedeninin bilinmesi gerekir. Cocuklarla korkularının nedenleri hakkında acık konuşulmalı, “civi civiyi soker” duşuncesiyle korkunun ustune gidilmemelidir. Korkuları ile alay etmemeli, onları ayıplamamalı ve utandırmamalıdır: “Koskoca adam oldun hala bundan mı korkuyorsun?”, “Erkek adam korkar mı?”, “arkadaşların hic korkmuyor sen niye boylesin?'' gibi kıyaslamalar yapmamalıdır. Cocuk korkutularak ondan istenilen davranışları yapması icin zorlanmamalıdır. Yetişkinler, basit durumlar karşısında aşırı korku tepkileri gostererek cocuklara olumsuz ornek olmamalıdır. Cocuklara korkmalarına neden olacak oykuler anlatılmamalı, televizyon programlarında secici davranılmalıdır. Problem cozulemiyorsa mutlaka uzman bir kişiden yardım alınmalıdır…
Her cocuk bazı şeylerden korkar. Fakat korku, cocuğun iştahına, uykusuna, oyunlarına, tesir edecek dereceye gelirse normal sınırı aşmış demektir.
Bircok cocuklarda muşterek olan ilk korku: Cocukların coğu ilk gordukleri şeyden cekinirler. Mesela, okula başladıkları ilk gun, doktora veya dişciye gittikleri gun, berbere saclarını kestirmeye gittikleri gun. Cocuklar bu durumlarda o kadar korkarlar ki, bircoklarını ellerinden tutup geri getirmekten başka care kalmaz. Cocuğun yaşı ne olursa olsun, ilk defa karşılaşacağı şeyleri evvelden kendisine acıklamak faydalı olur. Bunlar yalnız sozle kalmadan başkalarıyla boyle yerlere bir iki defa gitmesi onu bu durumlara alıştıracağından, kendi vakti gelince gucluk cekmez. Mesela, okul cağından kucuk olan kardeş, ağabey veya ablasının okuluna birkac sefer goturulurse, faydalı olur. Babası berbere giderken, henuz saclarını kestirmek zamanı gelmediği halde oğlunu da berbere gotururse, cocuk vakti geldiği zaman sac kestirmenin zararlı bir şey olmadığını evvelden bilecek ve korkmayacaktır.
COCUK VE DOKTOR KORKUSU
Cocuğun doktor korkusunu yenmek icin ne yapmak gerekir?
Hemen hemen her cocuk, doktordan ve sağlık kuruluşlarına gitmekten korkar. Bu korku, bazı cocuklarda fobi haline gelerek aşırı bir şekilde gorulur.Cocuğunuz, yaramazlık yaptığı zaman ‘Seni doktora goturur, iğne yaptırırım' ya da ‘Pipini kestiririm' gibi sozlerle tehdit etmeyin. Onu doktorla, sunnetciyle, hemşire ile korkutmayın. Boyle yaparsanız, cocuğunuzun bilincaltına korku duygusu yerleştirmiş olursunuz.İğne ya da cerrahi bir mudahale yapılırken, hasta olan kimsenin canının yandığını goren cocuk, doğal olarak bu tur işlemlerden korkacaktır. Ozellikle kucuk yaşlardaki cocuğunuza evde ya da hastanede bu tur goruntuleri seyrettirmeyin.Bazı anneler, ‘Bak, bu amca sunnetciymiş' ya da ‘doktormuş' gibi sozler soyleyip, cocuğu korkutmak suretiyle yola getirmeye calışırlar. Oysa cocuk, bu arada doktordan da, sunnetciden nefret etmeye başlar.Cocuğunuzun sağlıkla ilgili bir sorusunu, siz cevaplamak yerine tanıdığınız bir doktora sordurabilirsiniz. Hem cocuğunuzun doktorla iletişim kurmasını, hem de daha sağlıklı bilgi edinmesine yardımcı olursunuz.Cocuğunuza ilac verirken ‘Bak bu şeker' diyerek icirmeye calışmayın. Cocuğunuz, hapların şeker olduğunu zannederek icmeye kalkabilir.Ozellikle aşılar yapılırken bunların insan sağlığı icin gerekli olduğunu, yoksa cok kolay hasta olunabileceğini uygun bir dille ona anlatın.Uzm.pedagog Didem KUT

REFERANSLAR:
Mutlu ve Başarılı Cocuk Yetiştirmek İcin Anne Baba- Mustafa Uslu- Elit yayınları.
Cocuk Bakım ve Terbiyesi- İnci Beşoğul Tuğra Neşriyat- 7.Baskı.
MEGEP(MESLEKİ EĞİTİM VE OĞRETİM SİSTEMİNİN
GUCLENDİRİLMESİ PROJESİ)Uyumsuz Cocuklar
[h=2]İstanbul Pedagog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]