Cocuklukta yaşanan cinsel taciz ve etkileriCocuklukta Yaşanan Cinsel Taciz ve Etkileri
Ne yazık ki cok sık karşılaştığım cinsel taciz ya da cinsel istismar olarak da bilinen konuyu tek başına ele almak istedim; zira; cinsel taciz travmatik etkileri en şiddetli olan olayların başında gelir.
Cocuklukta yaşanan cinsel taciz durumlarının cocukluk ve ergenlikte ciddi psikolojik sorunlara yol actığını goruyoruz. Sorun bununla da kalmaz, cocukluık doneminde yaşanan cinsel taciz, erişkinlikte de ciddi psikolojik problemlere yol acmada en onemli nedenlerden biridir.
Cinsel tacizi, kişide psikolojik problem oluşmasına en cok katkıda bulunan travma olarak goruruz ve bu doğrudur da. Genellikle tecavuzu en ağır etkileri olan durum da, tacizin etkileri tecavuz durumunda olduğu kadar cok derin olmasa da yine son derece ağır etkiler yaratır. Klinik uygulamalarımda cocukluk ve ergenlik doneminde cinsel tacize maruz kalmış bircok danışanla karşılaşmışımdır.

Yaşanan cinsel tacizin etkileri, yaşandığı yaş, tacizi yapanın yakınlık derecesi, tacizin tekrar sayısı ve surduğu donemin uzunluğuna gore değişir. Fiziksel temas durumu soz konusu olmasa, hatta teşebbus olmayıp taciz ihtimali bile algılansa dahi ciddi psikolojik etkiler ortaya cıkar. Fiziksel temas ne kadar artarsa travmatik etki ve ileride ortaya cıkacak psikolojik sorunun (takıntı, depresyon, her turlu korku/fobi, kaygı, sucluluk hissetme halleri, panik atak vs.) şiddeti ve bireyin gunluk hayatındaki işlevselliğini etkileme derecesi de o denli yuksek olur.
Cinsel taciz genellikle buyukler tarafından fark edilemediğinden cocuğun ya da ergenin maruz kaldığı taciz nedeniyle yaşadığı sorunlara ebeveynleri anlam veremez ve bu sorunlar buyuk olcude gozden kacar. Orneğin, cocuğun ice kapanması ya da takıntılar geliştirmesi başka nedenlere bağlanır. Coğu zaman cinsel taciz, uzmanlar tarafından bile farkedilemez ve sadece cocuk ya da ergenin yaşadığı semptom yani psikolojik sorun uzerinde odaklanılır. Bunun sonucunda da tedavide ya cok az ya da hic bir ilerleme kaydedilemez.

Diğer taraftan, cocukluğunda cinsel tacize uğramış bir erişkin yaşadığı psikolojik sorunların ana nedeninin yaşadığı taciz olayı olduğunu, istisnalar haric, coğunlukla fark edemez. Hatta ilerideki yıllarda yaşanan semptomlardan dolayı uzman desteği alınmışsa ve calışmalarda taciz fark edilememişse de kişinin psikolojik sorunu bir turlu ortadan kalkamaz.
Genellikle cocuklar yaşadıklarını dile getirmezler. Korkarlar, utanırlar. İc dunyalarında bir cok sorun yaşadıkları halde okulda ve sosyal ilişklerinde cok başarılı da olabilirler, bu da cocuğun yaşadığı başka sorunların varlığına rağmen, cocuğun yaşadığı taciz sonucu oluşan bu sorunların farkedilmesini engelleyeceği gibi psikololik yardım almama ihtimalini yukseltir.
Cocukuluk ve ergenlik doneminde yaşanan cinsel taciz olayları hem o yaşlarda hem de erişkinlik doneminde kacınılmaz bir guvensizlik duygusu, acı, depresyon, aşırı bağımlılık, başkalarına guvenip guvenemeyeceğini değerlendirememe, ofke, duşmanlık duyguları gibi duygular şeklinde cocuğun ve ergenin hayatında hakim olur. Farklı yaşlarda farklı duygular ortaya cıkabilir ve farklı davranış bozuklukları gorulebilir. Cocukluğunda taciz yaşayan kişi icin, diğer psikolojik sorunlar eşliğinde, sucluluk duygusu hem cocuklukta hem de erişkinlikte en hakim duygu olur.

Cinsel taciz yaşamış bir cocuk ya da ergenin ileride psikolojik sorun yaşamama ihtimali neredeyse yoktur. Tacizi yaşadığı donem ve ilerisinde ve erişkinlikte mutlaka psikolojik sorunlar gelişecektir. Kucukken bu durum farkedilmiş veya cocuk tarafından anlatılmışsa, ki bu duruma genellikle rastlamayız, ve aileden uygun destek gelmiş ve bir uzman yardımı alınmışsa daha az sorun ortaya cıkar. En kara senaryo, yetişkinler tarafından bu taciz farkedilmişse ya da cocuk başına gelenleri anlatmışsa, cocuğun yaşadığı taciz nedeniyle ayıplanması hatta cezalandırılmasıdır. Erişkinlerin bu turden yaklaşımlar tacizin travmatik etkisini ifade dahi edemeyeceğim olcude kat kat arttırır.
Yetişkinsek ve cocukluğumuzda cinsel istismara maruz kaldıysak; şiddetli obsesyonlar, yoğun ve sık panik ataklar, depresyon, karşı cinse guvenmeme, cinsel ilişki kurmak istememe ya da gelişiguzel cinsellik yaşama, ilişki sorunları, yeme bozuklukları, abartılı sucluluk duyguları, şiddetli ofke patlamaları gibi bircok şekilde psikolojik sıkıntılar yaşanmasına neden olur. Genellikle bu tur psikolojik sıkıntıların bir kacı bir kişide aynı anda kendini gosterir. Tacizi yapanın yakınlık derecesi, yaş, maruz kalınan sure ileride ortaya cıkacak sıkıntının şiddetinin belirleyicisidir.
Cinsel taciz kız cocuklarında daha cok karşımıza cıkar. İster kız ister erkek cocuk olsun ilerde ortaya cıkacak semptomlardan biri de eşcinsel olma korkusudur.

Yaşanan cinsel tacizin etkileri olay sonrasında ortaya cıkabilleceği gibi yıllar sonra da patlayabilir. Etkiler coğunlukla hemen etkisini gosterir ancak yaş ilerledikce kendini gosterme şekilleri yani semptomlar farklılaşabilir ve yoğunlaşabilir. Tacizler kişi tarafından unutulabilir, akla gelmeyebilir ya da psikolojik sıkıntıların nedeni olarak gorulmeyebilinir. Durum ne olursa olsun travmatik etkinin oluşması ve psikolojik sorun olarak kendini gostermesi kacınılmazdır.
Cocuk olsun ya da erişkin olsun, cocuklukta yaşanan cinsel tacizlerin travmatik etkilerini ortadan kaldırmak, travma calışmaları ile tamamen mumkundur. Onemli olan bu durumun tespiti ve bu mevzu uzerinde gerekli calışmayı yapmaktır. Tabi bence daha da onemlisi cinsel tacizin psikolojik problem yaratmada cok guclu etkisi olduğunu fark etmektir, bunu fark etmek ilk adımdır. Tacizi yaşayanın bir uzmana sadece olayı dışavurması ve anlatması cozum getirmez. Uzmanın bu ozel duruma ozgu psikoterapi calışmasını yapması gerekir. Taciz mağdurlarıyla psikoterapi calışması yapmak, psikoterapide en cok deneyime ihtiyac olunan konu diyebiliriz. Cunku taciz mevzusunun calışılması psikoterapist tarafından cok iyi bir değerlendirme ve hassas bir yaklaşımı gerektirir.
Taciz mağdurlarının yaşadıkları sıkıntılardan kurtulamamalarında en buyuk engel, bu konuyu gundeme getirmeme eğiliminde olmalarıdır. Bu engel aşılınca calışmada kısa surede anlamlı ilerlemeler kaydedilir. Psikoterapi suresi tacizin niteliğine gore değişir. Tekrar etmek gerekirse, travmatik etkinin yoğunluğunda olduğu gibi, tacize maruz kalınan yaş, tacizi kimin yaptığı, kac kere tekrarlandığı, ne kadar bir donem boyunca surduğu, fiziksel temas olup olmadığı ve varsa temasın derecesi, psikoterapinin suresini belirleyen unsurlardır. Ancak ne olursa olsun şunu bilmek onemlidir; bu sorunun yaşanmışlığı ortadan kaldırılamaz ancak cinsel taciz yaşamış kişi uzerindeki etkileri deneyimli ve bu konuda uzman bir klinik psikolog tarafından tamamen ortadan kaldırılabilir
Tacizin etkileri ile ilgili daha soylenecek cok şey var. Cocuklarda cinsel taciz sandığımızdan cok olan ama az fark edilen bir durum olduğu icin bu konuda bilgilenmeye ihtiyac coktur.
Yrd.Doc.Dr. Klinik Psikolog Ercument DOĞAN

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]